Nadal można palić węglem o słabej jakości?
Dwa lata temu sytuacja związana z dostępnością węgla dla gospodarstw domowych oraz jego cenami, na pewno wyglądała gorzej niż obecnie. Warto przypomnieć, że w drugiej połowie 2022 r. na składach notowano ceny węgla przekraczające nawet 3000 zł za tonę. Obawy wzbudzały również kwestie związane z dostępnością węgla. W ramach odpowiedzi, rząd zobowiązał samorządy do dystrybucji węgla dla gospodarstw domowych o cenie nieprzekraczającej 2000 zł/t i wprowadził tzw. dodatek węglowy. Ponadto zostały zawieszone wymogi jakościowe dla węgla spalanego w domowych piecach. Eksperci portalu RynekPierwotny.pl wyjaśniają, czy te wymagania zostały przywrócone. Warto również zwrócić uwagę na przyszłe wymogi co do jakości węgla.
Z tego artykułu dowiesz się:
Pojawiła się opcja zawieszenia wymagań aż na 2 lata
Obecną sytuację prawną związaną z wymaganiami jakościowymi dla węgla łatwiej będzie zrozumieć jeśli prześledzimy wcześniejsze kroki rządu. Otóż, najpierw pojawiło się Rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 27 czerwca 2022 r. w sprawie odstąpienia od stosowania wymagań określonych w przepisach rozporządzenia w sprawie wymagań jakościowych dla paliw stałych (Dz.U. 2022 poz. 1351). Przewidywało ono zawieszenie na okres 60 dni wymagań jakościowych dla paliw stałych, które określało wówczas Rozporządzenie Ministra Energii z dnia 27 września 2018 r. w sprawie wymagań jakościowych dla paliw stałych (Dz.U. 2018 poz. 1890).
Później Minister Klimatu i Środowiska wydał kolejne rozporządzenie wyłączające stosowanie wymogów jakościowych - znów na 60 dni. Mowa o Rozporządzeniu Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 25 sierpnia 2022 r. w sprawie odstąpienia od stosowania wymagań określonych w przepisach rozporządzenia w sprawie wymagań jakościowych dla paliw stałych (Dz.U. 2022 poz. 1786), które zaczęło obowiązywać w dniu 28 sierpnia 2022 r. Warto dodać, że rząd skorzystał z możliwości, jaką daje mu artykuł 6a ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw (Dz. U. 2006 Nr 169 poz. 1200).
Wspomniany przepis (art. 6a) wprowadzony na cztery lata przed kryzysem węglowym, pozwala ministrowi właściwemu do spraw energii czasowo odstąpić od wymagań jakościowych dla paliw stałych w razie nadzwyczajnej sytuacji (związanej na przykład z kryzysem energetycznym). We wrześniu 2022 r. maksymalny okres takiego zawieszenia wymagań jakościowych wydłużono z 60 dni od aż 24 miesięcy, co wzbudziło obawy organizacji uczulających opinię publiczną na stan powietrza.
Okres liberalizacji zakończył się w grudniu 2023 roku
Warto wiedzieć, że opisywany wyżej artykuł 6a ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw nadal obowiązuje. To oznacza możliwość czasowego anulowania wymagań jakościowych dla węgla w przyszłości. Rząd postanowił jednak zakończyć okres liberalizacji węglowych wymogów wraz z dniem 31 grudnia 2023 roku. Potwierdza to Rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 1 sierpnia 2023 r. w sprawie odstąpienia od stosowania wymagań określonych w przepisach rozporządzenia w sprawie wymagań jakościowych dla paliw stałych (Dz.U. 2023 poz. 1494).
Kolejne rozporządzenie uchylające wymagania jakościowe nie zostało wydane, co oznaczało powrót do wcześniejszej sytuacji prawnej wraz z dniem 1 stycznia 2024 r. Warto nadmienić, że w związku z kryzysem węglowym wydano aż pięć rozporządzeń, które w przypadku węgla czasowo anulowały wymagania dotyczące:
- zawartości popiołu
- zawartości siarki całkowitej
- wartości opałowej
- zdolności spiekania
- wymiaru ziarna
- zawartości nadziarna
- zawartości wilgoci całkowitej
- zawartości podziarna
Obecnie wymagania dla węgli przeznaczonych do użycia przez gospodarstwa domowe oraz w instalacjach spalania o nominalnej mocy cieplnej mniejszej niż 1 MW określa Rozporządzenie Ministra Przemysłu oraz Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 4 listopada 2024 r. w sprawie wymagań jakościowych dla paliw stałych (Dz.U. 2024 poz. 1618).
Po okresie liberalizacji teraz będą nowe wymagania
Publikacja nowego rozporządzenia w sprawie wymagań jakościowych dla paliw stałych zasługuje na uwagę, bo ten akt prawny wprowadza zaostrzone wymogi dla węgla. Przykładowo, do 30 listopada 2024 r. w przypadku kostki, orzecha i groszku dopuszczalna była maksymalna zawartość siarki całkowitej na poziomie do 1,70% oraz zawartość wilgoci całkowitej nie większa od 20,00%. Wraz z dniem 1 grudnia 2024 r. te wskaźniki zostały obniżone do poziomu odpowiednio 1,50% oraz 18,00%.
W połowie 2025 r. znów dojdzie do zaostrzenia wymagań jakościowych dla węgla. Popularny węgiel orzech, kostka oraz groszek dla gospodarstw domowych nie będzie mógł się cechować zawartością siarki całkowitej większą niż 1,40%. W połowie przyszłego roku wzrośnie też minimalna wartość opałowa węgla typu orzech i kostka (z 22,00 do 23,00 MJ/kg). W przypadku groszku, taka zmiana już nastąpiła. Lipiec 2025 r. dla sprzedawców i konsumentów popularnych rodzajów węgla przyniesie też obniżkę dopuszczalnej zawartości popiołu z 12,00% do 11,00%. Kolejne zmiany wymagań jakościowych dotyczących węgla (m.in. orzech, kostka i groszek) nastąpią w połowie 2027 r.