Produkcja pelletu krok po kroku – sposoby, urządzenia, koszty, opłacalność
Po raz pierwszy zaczęto produkować pellet z trocin w Ameryce Północnej około 1930 roku. Ten bardzo ekologiczny granulat z biomasy musiał jednak poczekać na kryzys naftowy w 1973 r., aby wzbudzić zainteresowanie jako tanie źródło energii cieplnej. Jeśli dzisiaj rozpatrujemy najbardziej i najmniej ekologiczne sposoby ogrzewania domu, to pellet z drewna należy niewątpliwie do ekologicznej czołówki.
Jeśli planujesz remont lub wykończenie wnętrz, skorzystaj z usługi Szukaj Wykonawcy, dostępnej na stronie Kalkulatory Budowlane. Po wypełnieniu krótkiego formularza zyskasz dostęp do najlepszych ofert.
Z tego artykułu dowiesz się:
Produkcja pelletu z drewna odpadowego
Od drewna odpadowego do gałęzi produkcji z przyszłością
Wzrastający popyt na pellet wpisuje się w ogólny trend wykorzystywania odpadów i używanych przedmiotów do powtórnego użytku. Stolik ze skrzynek po owocach w domu albo fotel z palet wygląda efektownie i nie obciąża zbędnie środowiska. Zapotrzebowanie na trociny pozytywnie wpływa na duże tartaki i stolarnie, w których każdego dnia powstają ogromne ilości odpadów. Ponieważ resztki surowca drzewnego są potrzebne do wyrobu pelletu, jego produkcja może stanowić dodatkowe źródło dochodu.
Nie tylko zakłady drzewne, ale i naturalne środowisko na tym korzysta, ponieważ dzięki przerabianiu odpadów tartacznych i stolarskich na miejscu, odpada konieczność ich transportu. Aby wyprodukować pellet, trzeba trociny i wióry wysuszyć, a można do tego użyć wylotowego powietrza z zakładowych ciepłowni. Taka synergia zapewnia obniżenie nakładów energii, a produkcja pelletu staje się bardziej opłacalna.
Aby wyprodukować tonę pelletu, potrzeba sześć do ośmiu metrów sześciennych wiórów. Zanim trafią do cylindrycznej matrycy, odpady drzewne, które wyjściowo posiadają wilgotność ok. 50%, muszą przejść proces suszenia. W tym zabiegu ich wilgotność zostaje zredukowana do o. 8%. W końcu są one oczyszczane i maszynowo rozdrabniane na mniej więcej jednakowe kawałki o grubości jednego milimetra i długości rzędu trzech milimetrów.
Produkcja pelletu bez chemicznych lepiszczy
W peleciarce rozdrobniony i wysuszony materiał drzewny jest pod wysokim ciśnieniem wytłaczany przez stalową matrycę. To wtedy powstaje granulat o średnicy od 6 mm do 8 mm i długości 2-3 cm. Spoiwem w wytwarzaniu pelletu jest zawarta w drewnie lignina. Wyższa zawartość ligniny pozwala uzyskać granulat o wysokiej jakości. Mniejsza ilość tego naturalnego lepiszcza daje więcej odsiewu, a to przekłada się na mniejszą wydajność i większe zużycie energii. Zawartość ligniny w drewnie waha się od ok. 19% dla brzozy i ok. 27% dla sosny i świerka do prawie 30% dla jodły.
Na przebieg produkcji pelletu i końcowy efekt istotny wpływ odgrywa twardość drewna. Twarde gatunki jak między innymi buk, dąb i brzoza wykazują twardość dwukrotnie większą od gatunków iglastych (sosna, świerk, jodła) oraz liściastych miękkich (topola, lipa). Twardość drewna wymaga większych nakładów energii na rozdrobnienie i sprasowanie, a także powoduje większe zużycie narzędzi.
Wysokie ciśnienie podczas procesu wytłaczania w połączeniu z powstającym ciepłem i wilgocią w drewnie powoduje, że lignina staje się lepka i otacza w naturalny sposób włókna celulozy. Zapewnia stabilność wymiarów granulatu oraz błyszczącą powierzchnię. Drewno twarde wydziela podczas spalania więcej energii cieplnej od gatunków miękkich. Odpowiednia jakość wyrobu wymaga, aby użyty do produkcji pelletu surowiec pochodził z jednego gatunku i wykazywał jednakową wilgotność.
Własna produkcja pelletu krok po kroku
Robienie pelletu drzewnego przypomina granulowanie paszy dla zwierząt
Pellet drzewny składa się z ubocznych produktów obróbki drewna, takich jak trociny, wióry i pył szlifierski, produkowanych w dużych ilościach w zakładach drzewnych. Produkcja pelletu jest stosunkowo mało skomplikowana i od lat jest wykorzystywana do produkcji granulatów dla zwierząt.
1. Rozdrobnienie drewna
Jako surowca do produkcji pelletu potrzeba trocin albo wiórów drzewnych. Aby te ostatnie odpowiednio rozdrobnić, wykorzystuje się rębak i młyn udarowy.
2. Suszenie drewna
Użyte do produkcji drewno powinno mieć wilgotność ok. 10-20%. Małe ilości surowca można suszyć na słońcu przez co najmniej 24 godziny. Do większych ilości potrzebny będzie piec bębnowy albo przemysłowa suszarnia. Wilgotność drewna należy kontrolować.
3. Przygotowanie drewna
Aby dokładnie usunąć wszystkie zanieczyszczenia, należy materiał wyjściowy przesypać przez sito. Następnie na każdy kilogram drewna dodaje się łyżkę oleju roślinnego, aby dobrze się związał. Dla dobrego wymieszania i uzyskania wsadu o jednorodnej strukturze i wilgotności trzeba zastosować 10-20 minut pracy mieszalnika.
4. Tłoczenie pelletu
W przypadku przerabiania dużych ilości surowca stosuje się płaską prasę, gdzie pellet jest formowany przez wysokie ciśnienie i ciepło. Drewno rozgrzewa się zwykle do 75-90°C. Do mniejszych ilości nadaje się peleciarka z walcową matrycą z otworami do wytłaczania trocin.
5. Sortowanie pelletu
W procesie wytłaczania rozpadają się czasem granulki. Przy pomocy sita z odpowiedniej wielkości otworami należy przesortować wyprodukowany pellet.
6. Pakowanie schłodzonego pelletu
Pakować można pellet dopiero wtedy, gdy całkowicie się schłodzi i stwardnieje. W przeciwnym razie granulat może ulec odkształceniu. Trzeba rozłożyć pellet płasko i pozostawić na co najmniej 24 godziny. Jeśli w grę wchodzi suszenie i chłodzenie większych ilości, zaleca się stosowanie urządzeń przemysłowych, które wykonają tę pracę w ciągu jednej lub dwóch godzin.
7. Prawidłowe magazynowanie pelletu
Do przechowywania pelletu w papierowych albo plastikowych workach nadaje się pomieszczenie suche i chłodne. Mniejsze ilości można magazynować w garażu albo budynku gospodarczym; większe zapasy wymagają specjalnego magazynu. Jeśli szukasz więcej informacji, sprawdź także ten artykuł na temat ogrzewania pelletem.
Zalety i wady pelletu z drewna
Podstawową zaletą pelletu jest jego ekologiczność. Trociny i wióry drzewne stanowią odpady powstające podczas obróbki materiału pochodzącego z zasobów odnawialnych, jakim jest drewno. Produkcja pelletu w żadnym wypadku nie pociąga za sobą wycinania w tym celu drzew.
Magazynowany w workach 15-kilogramowych pellet jest łatwy do transportu i przechowywania. W porównaniu z węglem albo drewnem opałowym zajmuje mało miejsca, a na dodatek jest czysty i wydziela przyjemny zapach.
Wiadomo, jak działa pompa ciepła będąca bardzo przyjaznym dla środowiska źródłem energii cieplnej. Piec na pellet, w pełni zautomatyzowany, wymaga niewiele więcej wysiłku przy obsłudze. Po zasypaniu zbiornika paliwem, przez kilka dni (latem – kilkanaście) piec na pellet sam rozpoczyna i kończy cykl podgrzewania wody.
Pewną wadą może być stosunkowo wysoka cena pieca opalanego pelletem. Przechowywanie granulatu również wymaga odpowiednich warunków; wilgoć negatywnie wpływa na jakość spalania. Ciepło spalania drewna, również w postaci pelletu, jest niewątpliwie niższe od ciepła spalania węgla albo gazu. Należy to uwzględnić, planując ilość potrzebnego paliwa, a wcześniej dobierając odpowiednią wielkość pieca.
Czy na produkcji pelletu z trocin można zarobić?
Na pierwszy rzut oka robienie granulatu z trociny wygląda niezwykle prosto. Wydawać by się mogło, że łatwiej jest wyprodukować pellet, niż zrobić na przykład stolik ze skrzynek. Do niedawna trociny i wióry były odpadem z produkcji drzewnej, z którym nie bardzo było wiadomo, co zrobić. W ostatnich latach stały się potrzebne i poszukiwane do produkcji pelletu.
Własna peleciarka, czyli maszyna do produkcji granulatu, to koszt od kilku do kilkunastu tysięcy złotych. Jednak aby na tym zarobić, trzeba produkować pellet wysokiej jakości potwierdzonej stosownym certyfikatem. Potrzebne są też informacje i wiedza na temat trociny, ponieważ właściwości fizyko-chemiczne pelletu zależą w głównej mierze od gatunku drewna. Koszt instalacji grzewczej opalanej w domu pelletem jest dosyć wysoki, dlatego kupowanie taniego paliwa może się okazać oszczędnością bardzo pozorną. Cena pelletu waha się od ok. 700 zł do 1100 zł za tonę.