Odwierty pod pompy ciepła - koszt, formalności, wymogi prawne

Rodzaje odwiertów

Odwierty pod pompy ciepła to szeroki temat. W zależności od wybranej techniki i możliwości na danej działce różna jest głębokość wiercenia i rodzaj źródła. Klasyczne źródła geotermalne (geotermia głęboka) znajdują się na bardzo dużych głębokościach, gdzie temperatura wynosi nawet do 100°C i więcej. W niektórych krajach źródła te wykorzystuje się do zasilania całych ciepłowni. W przypadku pomp na potrzeby indywidualne, instytucji, firm lub domów wielorodzinnych stawia się raczej na źródła do 150 najwyżej 200 m w głąb ziemi, gdzie temperatura stała wynosi około 12°C. W niektórych pompach ciepła sondy sięgają nie dalej niż 30m, a więc na poziom studni głębinowej.

W zależności od głębokości wiercenia, sposobu i budowy geologicznej w danym miejscu koszt odwiertu pod pompę ciepła może być różny.

Najbardziej oczywisty podział rozróżnia ze względu na źródło ciepła, które może pochodzić z wody lub z gruntu.

• Pompy pionowe woda-woda wykorzystują wody gruntowe ze studni czerpalnej jako źródło energii cieplnej. Ta technologia ogrzewania wymaga wywiercenia dwóch studni – zasilającej (która pobiera wodę do ogrzewania budynku) i chłonnej (która odprowadza ją do gruntu dla regeneracji ciepła).
• Pompy gruntowe pionowe solanka-woda – pobierają ciepło bezpośrednio z gruntu i przenoszą je za pomocą czynnika grzewczego/chłodniczego do instalacji CO i CWU. Solanką nazywa się tradycyjnie czynnik, najczęściej jest to jednak roztwór glikolu.

Chociaż wiercenie pod pompy ciepła wymaga specjalistycznego sprzętu i urządzenia są droższe od pomp z wymiennikiem poziomym, to są one z wielu powodów korzystne. Przede wszystkim nie zajmują dużo miejsca. W przypadku studni do 30 m jest to prawie żadna ingerencja w działkę. Poza tym, jak wspomniano na początku, źródła geotermalne są bardziej stabilne. Im głębszy odwiert tym mniejszy wpływ warunków zewnętrznych na źródło ciepła. To przekłada się na ich wydajność. Inaczej niż powietrzna pompa ciepła, pompy gruntowe i wodne nie zużywają więcej energii elektrycznej zimą i działają przez cały rok.

Więcej informacji na temat zasad działania samych pomp pionowych przeczytacie w innych artykułach na naszej stronie. Przejdźmy teraz do zagadnienia odwiertów.

Kiedy potrzebne jest pozwolenie?

Odwierty pod pompy ciepła do 30 m głębokości nie potrzebują żadnego zgłoszenia i pozwolenia. Ingerencja w grunt jest tak nieduża, że możemy je po prostu wykonać. Rzadko kiedy jednak wiercenie powyżej tej granicy ma sens.

Pozwolenie nie jest też potrzebne na odwierty głębinowe. Jednak jeżeli planujemy wiercenie pod pompy ciepła powyżej 30 m trzeba wykonać projekt geologiczny, który następnie zgłasza się do lokalnego starosty. Projekt musimy zgłosić co najmniej 30 dni przed planowany odwiertem, bo w tym czasie starosta może zgłosić sprzeciw. Może się tak stać jeżeli projekt geologiczny nie spełnił wymogów prawa lub gdy sposób prowadzonych prac może negatywnie wpłynąć na środowisko. Zwykle jednak nie ma problemów na tym etapie.

Z przyczyn praktycznych oczywiście lepiej zrobić to wcześniej, żeby w razie czego bezproblemowo przestawić się np. na pompę powietrzną.

Jeżeli planowana głębokość wiercenia przekroczy 100 m, to konieczne jest zaakceptowanie przez Okręgowy Urząd Górniczy tzw. planu ruchu zakładu górniczego. Podobnie jest w przypadku próby prowadzenia odwiertów na terenach górniczych.

Pozwolenie będzie natomiast potrzebne, jeżeli pionowa pompa wodna korzysta z wody powyżej 5 m³ na dobę lub studni głębszej niż 30 m. Wówczas zgłaszamy odpowiedni dokument, tzw. operat wodnoprawny, do urzędu administracyjnego – zwykle do Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej. Od razu dodajmy, że w przypadku indywidualnych inwestorów to się prawie nie zdarza. Dom jednorodzinny wykorzysta mniejszą ilość wody i będzie ona pochodzić prawdopodobnie z płytszego źródła.

Wykonanie prac – formalności krok po kroku

Chociaż formalne pozwolenie na wiercenie pod pompy ciepła nie jest potrzebne, bo wystarczy akceptacja zgłoszenia, to prace muszą być przeprowadzone zgodnie z wymogami prawa budowlanego.

Dokumentacja geologiczno-inżynierska pozwala określić jakie są warunki gruntowe w danym miejscu. Specjalista określa ile odwiertów należy wykonać i jaka powinna być głębokość wiercenia, żeby zaspokajały one zapotrzebowanie danego budynku na ciepło.

Po określeniu jak będą przeprowadzane prace na danej działce załatwiamy formalności w postaci zgłoszeń i odpowiednich planów. W praktyce zwykle robimy to z pomocą specjalistów, którzy będą wykonywać odwierty pod pompy ciepła. Sam projekt robót geologicznych wykonuje odpowiednio wykwalifikowany geolog. Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o pompach ciepła.

Koszt odwiertu pod pompę ciepła i cena z montażem

Odwierty pod pompy ciepła to bardzo zróżnicowane usługi. Jak wykazaliśmy powyżej wymienniki pionowe mogą wymagać głęboki odwiertów geotermalnych poniżej 100 m. Mogą to być też płytkie odwierty pod studnie do pomp pionowych typu woda-woda. Z tego powodu cena każdej inwestycji będzie inna. Orientacyjnie podajemy cennik według wybranych miast w różnych częściach kraju, biorąc pod uwagę koszt odwiertu pod pompę ciepła w złotówkach na 1 mb. W cenie uwzględnione są sondy i materiały:

• Warszawa – 221 zł/mb
• Łódź – 184 zł/mb
• Poznań – 197 zł/mb
• Wrocław – 197 zł/mb
• Lublin -197 zł/mb
• Katowice – 197 zł/mb
• Opole – 197 zł/mb
• Gdańsk – 184 zł/mb
• Bydgoszcz – 191 zł/mb
• Kraków – 197 zł/mb

Jak widać cena zwykle mieści się w granicach 200 zł. W niektórych miejscowościach poza obszarem dużych miast ceny mogą być wyższe. Trzeba też pamiętać, że cennik nie bierze pod uwagę trudnych sytuacji geologicznych. Można powiedzieć orientacyjnie, że koszt odwiertu pod pompę ciepła na głębokość 30 m, przy dobrych warunkach wyniesie około 6 tys. złotych. Do tego trzeba dodać koszt samego urządzenia, rur i kosztów całej instalacji według cennika wykonawcy. W sumie, w zależności od warunków i wyboru marki całościowy koszt kupna i montażu to od 40 do 80 tys. złotych. W niektórych przypadkach wydatki mogą sięgnąć nawet 100 tys. złotych, ale tylko przy drogich, bardzo wydajnych urządzeniach.