Rekuperacja – czym dokładnie jest wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła?

Zanim omówimy najczęściej wymieniane wady rekuperacji, ustalimy, co należy rozumieć pod tym pojęciem. W budownictwie na ogół spotykamy dwa typy wentylacji. Jest to wentylacja grawitacyjne i wentylacja mechaniczna. W przypadku tej pierwszej mamy do czynienia z szachtami wentylacyjnymi, biegnącymi po pionach budynku. Rotacja powietrza zostaje wymuszona w sposób naturalny, poprzez różnicę temperatur. Wentylacja grawitacyjna jest na ogół spotykana w starszych domach jednorodzinnych. Jej zaletą jest bezobsługowe działanie, jednak mankamentem pozostaje brak możliwości regulacji. Wentylacja grawitacyjna traci swoją skuteczność w okresie letnim, a w czasie intensywnych mrozów może wpływać na istotne wytracanie energii grzewczej z budynku. Jej skuteczność jest tym niższa, im lepszą posiadamy termoizolację okien, drzwi i ścian zewnętrznych. Dlatego alternatywą stała się wentylacja mechaniczna.

Rekuperacja, czyli wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła nie wykorzystuje szachtów wentylacyjnych. Rotacja powietrza zostaje wymuszona przez wentylatory. Powietrze zostaje pobierane przez specjalną czerpnię. W kanale nawiewnym znajdują się dodatkowe filtry, które oczyszczają powietrze z kurzu, zanieczyszczeń i alergenów. Kanał nawiewny zostaje zakończony anemostatem, doprowadzającym powietrze do pomieszczenia. Istotnym elementem wentylacji są też kanały wywiewne, które odprowadzają zużyte powietrze na zewnątrz. Rekuperator, czyli wymiennik ciepła pozwala na odzyskanie części energii cieplnej z kanału wywiewnego i „przekazanie” jej do kanału nawiewnego. W ten sposób świeże powietrze, które dociera do pomieszczeń jest wstępnie ogrzane. W praktyce umożliwia to zmniejszenie zapotrzebowania energetycznego budynku na energię cieplną.

Warto zauważyć, że wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła działa w sposób kontrolowany. Użytkownik może sterować ilością powietrza wtłaczanego do pomieszczeń, co zapewnia największą skuteczność działania bez względu na temperatury panujące na zewnątrz. Mimo tej oczywistej zalety, przed montażem warto także poznać najczęściej wymieniane wady rekuperacji.

Negatywne opinie o rekuperacji

Hałas i pobór energii elektrycznej

Jak już wspomnieliśmy, każdy sposób wentylowania pomieszczeń będzie posiadał swoje indywidualne wady oraz zalety. Sytuacja nie zmienia się także w przypadku rekuperacji. Najczęściej pojawiające się, negatywne opinie o rekuperacji dotyczą hałasu. Rotacja powietrza zostaje wymuszona przez wentylatory, a działanie całego systemu wentylacyjnego może być słyszane przez domowników.

Co prawda, dobrze wykonane instalacje posiadają wydajną izolację akustyczną, a poziom generowanego hałasu nie powinien stanowić dyskomfortu dla mieszkańców. Tańsze, gorzej zaizolowane systemy wentylacji mechanicznej mogą okazać się nieco głośniejsze. W tym przypadku do wady rekuperacji zalicza się wspomniany hałas. Dlatego nie warto inwestować w najtańsze rozwiązania. Rekuperacja jest systemem, który zostanie w naszym budynku na długie lata, a wyższy koszt i lepsze materiały mogą zwrócić się w postaci mniejszego poziomu hałasu, wyższej skuteczności działania oraz optymalnej wydajności wentylacyjnej.

Do kolejnej wady rekuperacji możemy zaliczyć pobór energii elektrycznej. Jak już wspomnieliśmy na samym początku, system wentylacyjny wymusza rotację powietrza poprzez wentylatory. Elementy instalacji wentylacyjnej pobierają energię elektryczną, w zamian rekuperacja odzyskuje część energii cieplnej ze zużytego powietrza. Pewnym mankamentem może okazać się uzależnienie od poboru prądu. Wentylacja przestanie działać w momencie odcięcia budynku od zasilania elektrycznego.

Koszty instalacji i konieczność konserwacji

Analizując negatywne opinie o rekuperacji, szybko dotrzemy do opinii dotyczących kosztów instalacji oraz konieczności przeprowadzania regularnej konserwacji. Są to często podnoszone wady rekuperacji, które wpływają na mniejszą popularność całej instalacji. Ostateczny koszt wykonania instalacji będzie bardzo zróżnicowany (sam rekuperator może być wydatkiem rzędu kilku do kilkunastu tysięcy złotych).  Wydajna, niegenerująca nadmiernego hałasu rekuperacja do domu jednorodzinnego może kosztować około 20 000 – 35 000 zł. Jest to kwota mocno uśredniona, bowiem ostateczny koszt będzie uzależniony od specyfiki budynku, stopnia skomplikowania instalacji oraz zastosowanych materiałów.

Koszty instalacji nie będą wydawały się tak wysokie, jeśli zestawimy je z kosztami wybudowania kominów wentylacyjnych pod system wentylacji grawitacyjnej. W wielu kalkulacjach zauważymy, że inwestycja w wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła oznacza dopłatę w postaci kilku tysięcy złotych. Jednocześnie uzyskujemy możliwość lepszej kontroli nad działaniem wentylacji oraz redukujemy ryzyko nadmiernego zawilgocenia pomieszczeń (co często ma miejsce w dobrze zaizolowanych domach jednorodzinnych z niedostateczną wentylacją).

Do podstawowej wady rekuperacji zalicza się również konieczność regularnej konserwacji. Wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła składa się z wielu elementów. Każde z nich może ulec uszkodzeniu lub wymagać okresowej wymiany. Konserwacja na ogół nie oznacza wysokich kosztów, jednak jest jednym z mankamentów, których nie posiada alternatywna wentylacja grawitacyjna. W jej przypadku wystarczy kontrolować drożność kanałów wentylacyjnych. Jeśli szukasz więcej porad, sprawdź także ten artykuł: Co to jest rekuperacja? Wyjaśniamy zasady działania wentylacji mechanicznej.

W jakich sytuacjach nie warto inwestować w wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła?

Poznaliśmy najczęściej wymieniane, negatywne opinie o rekuperacji. W tym miejscu pojawia się pytanie, kiedy nie warto decydować się na takie rozwiązanie? Wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła najlepiej sprawdza się w budownictwie domów pasywnych i energooszczędnych. Bardzo dobrze zaizolowane przegrody zewnętrzne utrudniają sprawność działania wentylacji grawitacyjnej. Dlatego rekuperacja w wielu przypadkach staje się najlepszym sposobem na uzyskanie kontroli nad wydajnością wentylacji w konkretnych pomieszczeniach. Instalacja powinna zostać zaprojektowana i zaplanowana na etapie projektu budowlanego. Jeśli przewidzimy ją przed budową domu, wówczas ograniczymy koszty inwestycyjne i będziemy w stanie zapewnić największą wydajność.

Zatem kiedy nie warto inwestować w rekuperację? Wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła przestaje być opłacalna w przypadku starszych i słabo zaizolowanych budynków. Montaż systemu wentylacji mechanicznej w starszym obiekcie budowlanym pociągnie za sobą znacznie wyższe koszty. Warto wiedzieć, że instalacja będzie wymagała rozkuwania ścian i gruntownego remontu w większości pomieszczeń. Jednocześnie słaba izolacja termiczna sprawi, że oszczędności wynikające z rekuperacji nie będą odczuwalne.

W jakich jeszcze przypadkach nie warto montować wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła? Kolejnym przykładem mogą być obiekty budowlane narażone na długotrwałe przerwy w dostawie energii elektrycznej. Instalacja może być również nienajlepszym pomysłem dla inwestorów, którym przeszkadzają nawet delikatne hałasy. W każdym przypadku decyzja o montażu wentylacji mechanicznej bądź grawitacyjnej powinna stanowić analizę korzyści i możliwych mankamentów konkretnego rozwiązania. Dobrze zaprojektowana i odpowiednio wykonana wentylacja mechaniczna z rekuperacją stanowi ciekawą alternatywę dla tradycyjnej wentylacji grawitacyjnej, jednak nie będzie idealną opcją dla każdej inwestycji budowlanej.

ikona podziel się Przekaż dalej