Jakie rachunki za prąd z fotowoltaiką? Sprawdzamy oszczędności

Dlaczego trzeba płacić rachunki za prąd z fotowoltaiką?

Prąd z paneli fotowoltaicznych nie zawsze pokrywa wszystkie potrzeby domu. Jeżeli nie posiadamy magazynu energii, to nie jesteśmy w stanie wykorzystać go poza czasem, kiedy świeci słońce. Czas największej produktywności systemu fotowoltaicznego to południe, między godziną 12 a 13. W wielu gospodarstwach jest to czas, kiedy większość osób jest poza domem, a więc zużycie prądu jest mniejsze. Następnie zapotrzebowanie rośnie późnym popołudniem i wieczorem, do godziny 21-22, ale nie ma już światła słonecznego, więc prąd nie jest wytwarzany na bieżąco. Ten problem można rozwiązać na dwa sposoby – magazynować energię lub wymieniać ją z lokalną siecią. Większość współczesnych gospodarstw decyduje się na oba warianty w różnym zakresie.

System off grid

Odłączenie od sieci sprawia, że rachunki za prąd z fotowoltaiką znikają całkowicie (choć ponosimy inne koszty). Jednak niewiele całorocznych domów nadaje się do całkowitego odłączenia od sieci. Szczególnie w polskich warunkach, gdzie mamy dużo pochmurnych dni, a zimą szybko zapada zmrok. Częściej energię z paneli fotowoltaicznych z małym akumulatorem wykorzystuje się na działkach i w kamperach. Dom, który chce naprawdę się odciąć od sieci i utrzymać nowoczesny standard życia, musi być zasilany z bardzo wydajnych paneli, zajmujących pewną przestrzeń i posiadać dobrej jakości, pojemny magazyn energii.

System on grid

Podłączenie do sieci może oznaczać, że po południu i wieczorem korzystamy z prądu sieciowego. Można też część energii magazynować w banku energii, zwiększając tzw. autokonsumpcję.

W Polsce do 2022 roku system on-grid był rozliczany w oparciu o tzw. opusty (net-metering). Nadal część gospodarstw rozlicza się w tym systemie. Rachunek za prąd przy fotowoltaice, rozliczany w tej sposób jest obliczany na podstawie bilansu oddanego i pobranego prądu. Jeżeli prosument wytworzy i odda do sieci 5 MWh, a pobierze 6MWh, płaci za 1 MWh. Sieć jest tutaj wykorzystywana jako wirtualny magazyn energii.

Od połowy 2022 roku wprowadzono też rozliczenia net-billing, które polegają na odsprzedaży po cenie rynkowej, a następnie odkupieniu energii elektrycznej z sieci. Ten system opiera się na cenach rynkowych i na zamrożonych stawkach dla prosumentów, używających do 2MWh energii miesięcznie. O szczegółach piszemy dalej.

Jak wygląda rozliczenie prądu z fotowoltaiki?

Przyszłych użytkowników energii z paneli powinien interesować przede wszystkim koszt w net-billingu. Jak wygląda rozliczenie prądu z fotowoltaiki w systemie kosztowym?

Zamrożone ceny prądu

Rachunki za prąd z fotowoltaiką wypadają najkorzystniej dla gospodarstw, które załapią się przed progiem zamrożonej ceny prądu (do 2024 roku). W przypadku rozliczeń w systemie kosztowym ceny poniżej limitu pozostają takie same jak w roku 2022. Dla tych, którzy przekroczą limit, będą równe aktualnej cenie dostawcy.

Limity roczne wyglądają następująco:

• Dla zwykłych gospodarstw – 2 MWh
• Dla niepełnosprawnych – 2,6 MWh
• Dla gospodarstw rolnych i rodzin z kartą dużej rodziny – 3 MWh

Jeżeli nie jesteśmy pewni czy się załapiemy, warto spojrzeć na roczne rozliczenie fotowoltaiki z poprzedniego roku. Ustawa o zamrożeniu cen dotyczy osób rozliczających się według taryfy G11.

Jak wyliczana jest miesięczna cena prądu?

Ceny prądu nie są wartością stałą w skali roku. Zmienia się je co miesiąc, a podstawą obliczeń jest opłata sieciowa zmienna całodobowa. Jest to opłata za przesył prądu od dystrybutora do odbiorcy. Opłata jest ustalana przez dostarczyciela prądu, ale w oparciu o taryfy. Dlatego podlega ustawie o zamrożeniu cen i nie może się znacząco różnić od ceny rynkowej.

W przypadku prosumentów ważne jest nie tylko rozliczenie za pobrany prąd, ale również za dostarczony. Tu różnice mogą być jeszcze bardziej widoczne. Baterie fotowoltaiczne nie produkują zawsze tyle samo prądu. Ich wydajność spada w pochmurne dni. Dobrą wiadomością jest rozliczanie ceny sprzedanego prądu według stawki rynkowej. Dla osób mieszczących się w limicie to bardzo korzystne. Gorzej, że od ceny dostarczonego prądu odejmuje się zsumowaną opłatę sieciową zmienną całodobową. Jeżeli produkujemy mało prądu z paneli fotowoltaicznych, to musimy dopłacać do prądu z sieci. W rocznym rozliczeniu fotowoltaiki te opłaty mogą być korygowane przez dostawcę. Różnica w stosunku do ceny podanej za dany miesiąc nie jest jednak duża. Jeżeli mamy dużo nadpłat, które nie zostaną wykorzystane do zakupu prądu w kolejnych miesiącach, to pod koniec roku część pieniędzy zostanie zwrócona na nasze konto. W takich warunkach rachunki po założeniu fotowoltaiki zamienią się w źródło dodatkowego dochodu.

Opłaty stałe

Oprócz kupna i sprzedaży prądu trzeba ponosić różne drobne koszty związane z eksploatacją instalacji i korzystaniem z dostępu do sieci. Jakie są opłaty stałe za prąd przy fotowoltaice?

• Opłata sieciowa stała – jest to opłata za sam fakt połączenia z siecią. Między innymi jest w nią wliczane założenie licznika i utrzymanie urządzeń. Ile kosztuje utrzymanie licznika prądu? Koszt wymiany na licznik inteligentny to ok. 360 zł. Jednorazowo za zmianą płaci dostawca prądu, ale zostaną stopniowo odebrane w rachunkach. Obecnie opłata sieciowa stała wynosi kilka złotych miesięcznie, więc nie bije prosumenta po kieszeni.
• Opłata abonamentowa – dotyczy kosztów spisywania liczników i obliczania rachunków.

Opłata sieciowa zmienna całodobowa, a co za tym idzie rachunki, zmniejszają się w miarę zwiększenia autokonsumpcji. Im więcej energii wytworzonej jesteśmy w stanie zachować i użyć we własnym zakresie, tym mniej potrzebujemy energii z sieci.

Wysokie rachunki za prąd i co z tym zrobić?

Jak widać sam prąd z paneli fotowoltaicznych nie gwarantuje nam darmowej energii ze słońca. Większość prosumentów spodziewa się jednak, że rachunki za prąd z fotowoltaiką po prostu będą niższe, a nawet dużo niższe niż w zwykłym systemie sieciowym. Dlatego w pewnych przypadkach są bardzo zaskoczeni.

Użytkownicy prywatni

Część użytkowników paneli ze zdziwieniem pyta dlaczego mam wysoki rachunek za prąd przy fotowoltaice? Przyczyn może być kilka:

• Przekroczenie limitu w net-billingu – jeżeli zdecydowanie przekroczymy przewidywany limit w rocznym rozliczeniu fotowoltaiki, to zamiast cen z poprzedniego roku będziemy po prostu dokupować prąd z sieci po normalnych stawkach. Zamiast na zero czy nawet na plus wyjdziemy na minus.
• Prognozowane opłaty na rachunku – dostawca energii z sieci prognozuje zużycie prądu na podstawie naszego zużycia z poprzedniego roku. Dlatego rachunki po założeniu fotowoltaiki nie od razu będą niższe niż zwykle. Wraz ze wzrostem cen prądu może to być prawdziwy szok. W takiej sytuacji najlepiej poprosić o zwrot nadpłaty, niestety otrzymamy go dopiero po opłaceniu rachunków i zakończeniu okresu rozliczeniowego. Drugim wyjściem jest wniesienie o uwzględnianie na rachunku tylko opłat stałych, a różnicę zapłacimy pod koniec okresu rozliczeniowego. Trzecie wyjście to nie robić nic, płacić według rachunków i mieć przez jakiś czas spokój, kiedy na koncie zbierze się nadpłata.
• Licznik jednokierunkowy – ta sytuacja nie powinna mieć miejsca, jeżeli jednak się zdarzyła, to znaczy, że naliczany jest przesył w jedną stronę, a dokładniej tylko prąd pobierany z sieci. Żeby rachunek za prąd przy fotowoltaice mógł być prawidłowo wyliczony potrzebujemy licznika dwukierunkowego. Zanim podłączymy instalację po prostu trzeba dopilnować, żeby nie było takiego niedopatrzenia. Jeśli szukasz więcej porad, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły na temat fotowoltaiki.