Klaster energetyczny – informacje, rodzaje, zalety i wady
Widocznym od pewnego czasu kierunkiem w światowej gospodarce jest rozwijanie energetyki rozproszonej. Odnawialne źródła energii jak wiatr, biogaz, energia biomasy i słoneczna mogą stanowić ważny wkład w bezpieczeństwo energetyczne kraju. Przestrzeń i warunki do rozwoju OZE mogą zapewnić tak zwane klastry energetyczne. Różne podmioty tworzące klaster energetyczny i współpracujące ze sobą mogą efektywnie i racjonalnie wykorzystywać dostępne lokalnie naturalne surowce energetyczne oraz OZE, a także lepiej zarządzać dystrybucją i odbiorem energii.
Jeśli planujesz remont lub wykończenie wnętrz, skorzystaj z usługi Szukaj Wykonawcy, dostępnej na stronie Kalkulatory Budowlane. Po wypełnieniu krótkiego formularza zyskasz dostęp do najlepszych ofert.
Z tego artykułu dowiesz się:
Klaster energii a klastry energii jako element lokalnego bezpieczeństwa energetycznego
Definicja i zadania klastrów energetycznych
Według Słownika Języka Polskiego klaster (cluster) ma kilka znaczeń, a jedno z nich brzmi: „grupa składająca się z niezależnych firm tej samej branży i innych podmiotów z danego regionu, nawiązujących współpracę dla wspólnej korzyści; grono”.
Zgodnie z artykułem 2 pkt 15a Ustawy o OZE klaster energii jest „cywilnoprawnym porozumieniem, w skład którego mogą wchodzić osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki naukowe, instytuty badawcze lub jednostki samorządu terytorialnego, dotyczące wytwarzania i równoważenia zapotrzebowania, dystrybucji lub obrotu energią z odnawialnych źródeł energii lub z innych źródeł lub paliw, w ramach sieci dystrybucyjnej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV, na obszarze działania tego klastra nieprzekraczającym granic jednego powiatu lub 5 gmin. Obszar działania klastra energii ustala się na podstawie miejsc przyłączenia wytwórców i odbiorców energii będących członkami tego klastra.”
Zadaniem klastrów energetycznych jest tworzenie bezpieczeństwa energetycznego w zakresie lokalnym. Współpraca podmiotów tworzących z definicji klaster energetyczny ma szanse pobudzać energetykę prosumencką i przyczyniać się do gospodarczego ożywienia obszarów wiejskich. Należy również liczyć na poprawę stanu środowiska naturalnego.
Klaster energii - cele tworzenia klastrów energetycznych
Celem tworzenia klastrów energii jest między innymi:
- Dążenie do stworzenia regionów samowystarczalnych pod względem energetycznym.
- Zmniejszenie cen energii elektrycznej i wzrost niezawodności dostaw.
- Wspieranie energetyki ze źródeł odnawialnych.
- Redukcja emisji szkodliwych substancji, poprawa turystycznej atrakcyjności regionów.
- Rozwój i modernizacja gmin, tworzenie nowych miejsc pracy zwłaszcza na obszarach wiejskich.
Klastry energetyczne – zalety i wady klastrów energii
Korzyści wynikające z tworzenia klastrów energetycznych
Na obszarze działania klastra funkcjonują różnorodne podmioty o zróżnicowanych potrzebach. Zaliczają się do nich lokalne elektrownie wykorzystujące naturalne źródła energii do wytwarzania prądu elektrycznego – słońce, wiatr, biomasę; prosumenci, czyli indywidualni producenci i konsumenci energii zarazem oraz odbiorcy energii – gospodarstwa domowe, gospodarstwa rolne, zakłady przemysłowe.
Pozytywny wpływ klastrów energetycznych na wiele dziedzin życia przejawia się między innymi w następujących aspektach:
- skłania do współpracy gminy, mieszkańców i przedsiębiorców;
- pozwala wykorzystać lokalne źródła energii;
- zapewnia lokalne bezpieczeństwo energetyczne;
- rozwija energetykę w formie rozproszonej;
- wspiera rozwój innowacji.
Do korzyści wynikających z funkcjonowania klastra energetycznego można zaliczyć:
- Bezpieczeństwo energetyczne w skali lokalnej – zapotrzebowanie na energię elektryczną w obrębie klastra jest możliwe z lokalnych elektrowni wykorzystujących odnawialne źródła energii. Ma to szczególne znaczenie dla niezawodnego zasilania takich obiektów jak szpitale, fermy zwierząt, ale też gospodarstwa domowe w terenie wiejskim, narażonym na uszkodzenia linii napowietrznych podczas burz i huraganów. Instalacja i eksploatacja urządzeń wytwarzających energię elektryczną generuje również miejsca pracy na lokalnym rynku.
- Lokalna samowystarczalność energetyczna – produkcja energii w obrębie klastra w ilości zaspokajającej lokalny popyt uniezależnia odbiorców od dostaw z zewnątrz i daje im korzyści finansowe.
- Redukcja zanieczyszczenia środowiska – wykorzystanie odnawialnych źródeł energii na obszarze działania klastra przyczynia się do ograniczenia emisji szkodliwych substancji i zmniejszenia zanieczyszczenia środowiska.
- Możliwość sprzedaży nadwyżek energii – w okresie szczególnie korzystnych warunków dla funkcjonowania elektrowni OZE (duża siła wiatru, dni z dużym nasłonecznieniem) na obszarze objętym klastrem energetycznym może wystąpić nadprodukcja energii.
- Brak przeciążeń sieci energetycznej – zaspokojenie popytu na energię elektryczną w obrębie klastra zapobiega nadmiernej eksploatacji sieci przesyłowej. A może zainteresuje cię także ten artykuł o kotłach na biomasę?
Wady klastrów energetycznych - jakie są minusy klastra energii
Funkcjonowanie klastrów energetycznych opiera się na wytwarzaniu energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych dostępnych na danym obszarze. Potencjał poszczególnych regionów i tym samym klastrów na terenie kraju jest znacząco zróżnicowany. Najbardziej korzystne warunki dla rozwoju energetyki wiatrowej występują na północy Polski, zwłaszcza w strefie brzegowej. Nie zawsze lokalne możliwości rozwoju energetyki odnawialnej pokrywają się z obszarami o wysokim zapotrzebowaniu na energię i odpowiednim potencjałem przemysłowym i naukowym.
Obszar przyłączenia źródeł energii oraz odbiorców w obrębie klastra jest ograniczony. Niekorzystnym zjawiskiem może być pojawianie się nieformalnych relacji między uczestnikami klastra. Poszczególne podmioty mogą też między sobą konkurować, co dla całości przedsięwzięcia należy uznać za wadę.
Klastry energetyczne jako zdecentralizowana gospodarka energetyczna
Złoża paliw kopalnych nieuchronnie się wyczerpują i rozwój scentralizowanej energetyki w oparciu o elektrownie dużej mocy powoli traci uzasadnienie. Jednocześnie postęp techniczny umożliwia bezpieczeństwo energetyczne poprzez odnawialne źródła energii wykorzystywane w sposób rozproszony. Energia słoneczna, energia biomasy, wiatr, biogaz i woda w coraz większym stopniu zastępują kopalne nośniki energii. Obowiązkowy udział zielonej energii w ofercie zakładów energetycznych wspiera popyt na zielone certyfikaty. Tak zwane zielone certyfikaty są potwierdzeniem wytworzenia energii elektrycznej z OZE.
Produkcja energii elektrycznej na określonym obszarze skoordynowana z lokalnym zapotrzebowaniem sprawia, że oszczędność kosztów sieciowych związanych z przesyłem energii z Krajowego Systemu Energetycznego wyrówna wyższe koszty produkcji z OZE. Klaster energetyczny, jako skupisko wzajemnie powiązanych i współpracujących ze sobą podmiotów lokalnych, pozwala na osiąganie korzyści poprzez podział pracy, rozdzielenie zadań i wspólną odpowiedzialność za wyniki.