Klaster energetyczny – informacje, rodzaje, zalety i wady

Klaster energii a klastry energii jako element lokalnego bezpieczeństwa energetycznego

Definicja i zadania klastrów energetycznych

Według Słownika Języka Polskiego klaster (cluster) ma kilka znaczeń, a jedno z nich brzmi: „grupa składająca się z niezależnych firm tej samej branży i innych podmiotów z danego regionu, nawiązujących współpracę dla wspólnej korzyści; grono”.

Zgodnie z artykułem 2 pkt 15a Ustawy o OZE klaster energii jest „cywilnoprawnym porozumieniem, w skład którego mogą wchodzić osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki naukowe, instytuty badawcze lub jednostki samorządu terytorialnego, dotyczące wytwarzania i równoważenia zapotrzebowania, dystrybucji lub obrotu energią z odnawialnych źródeł energii lub z innych źródeł lub paliw, w ramach sieci dystrybucyjnej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV, na obszarze działania tego klastra nieprzekraczającym granic jednego powiatu lub 5 gmin. Obszar działania klastra energii ustala się na podstawie miejsc przyłączenia wytwórców i odbiorców energii będących członkami tego klastra.”

Zadaniem klastrów energetycznych jest tworzenie bezpieczeństwa energetycznego w zakresie lokalnym. Współpraca podmiotów tworzących z definicji klaster energetyczny ma szanse pobudzać energetykę prosumencką i przyczyniać się do gospodarczego ożywienia obszarów wiejskich. Należy również liczyć na poprawę stanu środowiska naturalnego.

Klaster energii - cele tworzenia klastrów energetycznych

Celem tworzenia klastrów energii jest między innymi:

• Dążenie do stworzenia regionów samowystarczalnych pod względem energetycznym.
• Zmniejszenie cen energii elektrycznej i wzrost niezawodności dostaw.
• Wspieranie energetyki ze źródeł odnawialnych.
• Redukcja emisji szkodliwych substancji, poprawa turystycznej atrakcyjności regionów.
• Rozwój i modernizacja gmin, tworzenie nowych miejsc pracy zwłaszcza na obszarach wiejskich.

Klastry energetyczne – zalety i wady klastrów energii

Korzyści wynikające z tworzenia klastrów energetycznych

Na obszarze działania klastra funkcjonują różnorodne podmioty o zróżnicowanych potrzebach. Zaliczają się do nich lokalne elektrownie wykorzystujące naturalne źródła energii do wytwarzania prądu elektrycznego – słońce, wiatr, biomasę; prosumenci, czyli indywidualni producenci i konsumenci energii zarazem oraz odbiorcy energii – gospodarstwa domowe, gospodarstwa rolne, zakłady przemysłowe.

Pozytywny wpływ klastrów energetycznych na wiele dziedzin życia przejawia się między innymi w następujących aspektach:

• skłania do współpracy gminy, mieszkańców i przedsiębiorców;
• pozwala wykorzystać lokalne źródła energii;
• zapewnia lokalne bezpieczeństwo energetyczne;
• rozwija energetykę w formie rozproszonej;
• wspiera rozwój innowacji.

Do korzyści wynikających z funkcjonowania klastra energetycznego można zaliczyć:

• Bezpieczeństwo energetyczne w skali lokalnej – zapotrzebowanie na energię elektryczną w obrębie klastra jest możliwe z lokalnych elektrowni wykorzystujących odnawialne źródła energii. Ma to szczególne znaczenie dla niezawodnego zasilania takich obiektów jak szpitale, fermy zwierząt, ale też gospodarstwa domowe w terenie wiejskim, narażonym na uszkodzenia linii napowietrznych podczas burz i huraganów. Instalacja i eksploatacja urządzeń wytwarzających energię elektryczną generuje również miejsca pracy na lokalnym rynku.
• Lokalna samowystarczalność energetyczna – produkcja energii w obrębie klastra w ilości zaspokajającej lokalny popyt uniezależnia odbiorców od dostaw z zewnątrz i daje im korzyści finansowe.
• Redukcja zanieczyszczenia środowiska – wykorzystanie odnawialnych źródeł energii na obszarze działania klastra przyczynia się do ograniczenia emisji szkodliwych substancji i zmniejszenia zanieczyszczenia środowiska.
• Możliwość sprzedaży nadwyżek energii – w okresie szczególnie korzystnych warunków dla funkcjonowania elektrowni OZE (duża siła wiatru, dni z dużym nasłonecznieniem) na obszarze objętym klastrem energetycznym może wystąpić nadprodukcja energii.
• Brak przeciążeń sieci energetycznej – zaspokojenie popytu na energię elektryczną w obrębie klastra zapobiega nadmiernej eksploatacji sieci przesyłowej. A może zainteresuje cię także ten artykuł o kotłach na biomasę?

Wady klastrów energetycznych - jakie są minusy klastra energii

Funkcjonowanie klastrów energetycznych opiera się na wytwarzaniu energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych dostępnych na danym obszarze. Potencjał poszczególnych regionów i tym samym klastrów na terenie kraju jest znacząco zróżnicowany. Najbardziej korzystne warunki dla rozwoju energetyki wiatrowej występują na północy Polski, zwłaszcza w strefie brzegowej. Nie zawsze lokalne możliwości rozwoju energetyki odnawialnej pokrywają się z obszarami o wysokim zapotrzebowaniu na energię i odpowiednim potencjałem przemysłowym i naukowym.

Obszar przyłączenia źródeł energii oraz odbiorców w obrębie klastra jest ograniczony. Niekorzystnym zjawiskiem może być pojawianie się nieformalnych relacji między uczestnikami klastra. Poszczególne podmioty mogą też między sobą konkurować, co dla całości przedsięwzięcia należy uznać za wadę.