Kolektory a inne źródła energii cieplnej

Ciepło jest konieczne do przeżycia. Dla człowieka optymalna temperatura w domu mieści się między 16 a 25°C . Natomiast temperatura wody użytkowej powinna osiągać przynajmniej 40°C. Niestety tradycyjne źródła ciepła wymagają paliwa, najczęściej w postaci drewna lub węgla, które jest coraz droższe i zwiększa ilość dwutlenku węgla oraz innych produktów spalania w atmosferze. W ostatnich latach problem zanieczyszczenia powietrza i efekt cieplarniany skłoniły rządy do ograniczania takich sposobów ogrzewania. Zamiast tego coraz więcej gospodarstw domowych i firm korzysta z odnawialnych źródeł energii. Jednym z nich są kolektory słoneczne.

Kolektory a inne OZE

Solary to nietypowe źródło OZE. Wykorzystuje najbardziej oczywistą energię cieplną do jakiej mamy dostęp na ziemi – promienie słoneczne. Jednak żeby efektywnie wykorzystać solarne ogrzewanie wody potrzebna jest odpowiednia konstrukcja i sposoby na zatrzymanie części ciepła.

Głównym powodem, dla którego opinie o kolektorach słonecznych na wodę nie zawsze są pozytywne jest pojawienie się konkurencji w postaci baterii słonecznych i kolektorów hybrydowych. Urządzenia służące nie tylko do ogrzewania wody, ale do zapewnienia prądu dla całego domu są dużo bardziej przydatne, a zajmują to samo miejsce na dachu lub na działce. Jakie są jeszcze inne alternatywy dla kolektorów?

  1. Pompy ciepła – to cała gama urządzeń, wykorzystujących ciepło z gruntu, wody lub powietrza (pośrednio też ze słońca). Zaletą pomp ciepła jest stosunkowo stabilna produkcja ciepła przez cały rok. W przypadku pomp głębinowych w ogóle nie ma problemu, bo źródło ciepła znajduje się poza zasięgiem mrozów. Jednak konstrukcja, ze względu na skomplikowaną budowę, wymaga odpowiednich warunków na działce, jest generalnie droższa (nawet do 5 razy w przypadku pomp głębinowych) i narażona na usterki.
  2. Kocioł na gaz – zwany też piecem gazowym, może służyć do ogrzewania domu i wody użytkowej. Ma wiele zalet jeżeli chodzi o efektywność energetyczną, jednak nie opiera się na OZE i wymaga wydatków na paliwo. To samo można powiedzieć o wszystkich starszych typach pieców na paliwa stałe.
  3. Piece elektryczne – ogrzewanie elektryczne pochłania bardzo dużo energii. Jest bezpieczne i efektywne, ale kosztowne i zawodne w razie awarii sieci. Piec można zasilać z paneli fotowoltaicznych, ale problem powstaje w najciemniejszych miesiącach roku. Ogniwa wytwarzają wtedy mniej prądu, a zapotrzebowanie na dodatkową energię do ogrzania i oświetlenia domu jest większe.

Z wszystkich powyższych powodów solarne ogrzewanie wody okazuje się całkiem ciekawą alternatywą. Jakie jest zdanie użytkowników na ten temat? Kiedy korzystać z solarów, a kiedy lepiej wybrać inną opcję?

Solary – opinie za i przeciw

Opinie o kolektorach słonecznych na wodę mogą się różnić nie tylko ze względu na poglądy użytkowników. Samo doświadczenie z konkretną technologią może być lepsze lub gorsze. Dlatego dobrze jest powiedzieć kilka słów o różnych konstrukcjach.

Kolektory słoneczne płaskie i próżniowe

Kolektory płaskie składają się z prostego zestawu przewodów, w których płynie czynnik grzewczy. Od dołu i po bokach izoluje je najczęściej wata mineralna, a od góry chroni szyba solarna. Kolektory słoneczne tego typu nigdy nie osiągają bardzo dużej wydajności, ale prosta konstrukcja i duża powierzchnia pozwalają korzystać z ciepłej wody przez większość roku.

Kolektory próżniowe mają bardziej złożoną konstrukcję. To najczęściej rurki z glikolem lub wodą, umieszczone w rurach próżniowych. Dzięki próżni, która je otacza ciepło jest lepiej izolowane. To ma swoje gorsze strony – w czasie zimy powierzchnia nie nagrzewa się i nie topnieje śnieg ani szron. Największym zainteresowaniem wśród użytkowników cieszą się kolektory typy heat pipe, które lepiej ogrzewają wodę, a mają zabezpieczenie przed przegrzaniem.

Ciekawym rozwiązaniem są grawitacyjne podgrzewacze solarne. Działają one grawitacyjnie, wykorzystując fakt, że zimna woda opada na dół, a ciepła paruje i wędruje do góry, gdzie przenosi ciepło najczęściej do wody w zbiorniku. Stąd woda może być transportowana bezpośrednio do instalacji wodnej. Nie jest więc potrzebny bojler.

Dostępne są też kolektory hybrydowe – cieplno-fotowoltaiczne, o których powiemy w dalszej części artykułu. Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o kolektorach słonecznych.

Opinie użytkowników i specjalistów

Co właściwie myślą użytkownicy i jakie uwagi mają specjaliści odnośnie różnych typów solarów do ogrzewania wody? W poniższej tabeli zestawiliśmy negatywne i pozytywne opinie o kolektorach słonecznych na wodę.

Opinie o kolektorach słonecznych

Pozytywne opinie

Negatywne opinie

Kolektory płaskie

  • nadają się do używania zimą (ciepło częściowo ucieka z absorbera, ale ogrzewa powierzchnię, zapobiegając oszronieniu)
  • prosta konstrukcja zmniejsza ryzyko awarii
  • sprawdzają się zarówno w małych jak i dużych instalacjach
  • nie emitują szkodliwych substancji
  • słaba wydajność w porównaniu z innymi źródłami ciepła
  • ciężkie i zajmują dużo miejsca (zwłaszcza w modułach)
  • wymagają odpowiedniego ustawienia względem słońca, żeby ich praca była opłacalna
  • łatwo się brudzą (gładka, duża powierzchnia)
  • mała odporność na przegrzanie
  • trudne w montażu

Kolektory rurowo-ciśnieniowe

  • wysoka wydajność energetyczna (nawet przy zachmurzeniu)
  • szybkie ogrzewanie, ale lepsza ochrona przed przegrzaniem i ochrona przed utratą ciepła w nocy
  • łatwe w montażu, pozwalają na różne konfiguracje, regulację konta nachylenia itp.
  • powierzchnia dłużej pozostaje czysta (większość zanieczyszczeń przelewa się lub przesypuje między rurkami)
  • wyższa cena w stosunku do kolektorów płaskich
  • mniejsza odporność mechaniczna (rurki szklane)
  • podatne na osiadanie mokrego śniegu i szronu

Kolektory grawitacyjne

  • prosta konstrukcja
  • niska cena i koszty eksploatacji
  • mała awaryjność (jeżeli będą używane zgodnie z instrukcją)
  • nie potrzebują zasilania elektrycznego, a w przypadku kolektorów podgrzewających wodę bezpośrednio, również bojlera.
  • łatwe w montażu
  • dobrze sprawdzają się w małych, sezonowych instalacjach
  • nieodporne na mróz
  • mniej wydajne niż płaskie i ciśnieniowe
  • mało elastyczne w montażu (łatwo je podłączyć, ale mogą być ustawione tylko pod pewnym kątem, żeby zadziałała grawitacja)
  • nie nadają się do dużych instalacji całorocznych

Kolektory hybrydowe

  • wielofunkcyjne (funkcja prądotwórcza i cieplna)
  • wydajne
  • dzięki połączeniu funkcji całość zajmuje mniej miejsca niż dwie instalacje osobno
  • drogie i kosztowne w eksploatacji (wymagają serwisowania)
  • zależne od wielu elementów, a przez to narażone na różnorodne awarie

Porównanie ilości zalet i wad każdej konstrukcji nie powinno nas zniechęcać. Ważne nie ile, ale jakiego rodzaju są to zalety. Na przykład niska cena i mała awaryjność są ważniejsze niż zajmowana powierzchnia. Jeżeli posiadamy odpowiednio wytrzymały dach, to słoneczne kolektory płaskie sprawdzą się doskonale. W tabeli wymieniliśmy różnice kosztu zakupu między różnymi typami kolektorów. Są to różnice od kilkuset złotych do kilku tysięcy za panel. Chcecie dowiedzieć się dokładnie ile kosztują solary na wodę? Zachęcamy do przeczytania artykułu na ten temat na naszej stronie.

Jak zwiększyć zalety i przezwyciężyć wady?

Główną wadą wszystkich rodzajów kolektorów jest ich zależność od słońca. Jest na to pewna rada. Według specjalistów, w naszym klimacie sprawdzają się kolektory słoneczne połączone z innym źródłem ciepła. Dzięki posiadaniu obu źródeł można podgrzewać wodę zimą, wykorzystując piec lub kocioł, a latem oszczędzić na paliwie lub prądzie stosując kolektory. Solary do ogrzewania wody przydadzą się latem również do ogrzania basenu.

W instalacji łączącej różne źródła ciepła można podłączyć kolektory do bojlera (tak robi się w przypadku tradycyjnego montażu) lub poprowadzić przewody z wodą bezpośrednio do kranu (podgrzewacze solarne ze zbiornikiem).

Pełne wykorzystanie możliwości kolektorów słonecznych możliwe jest przy odpowiednim ich ustawieniu. Jeszcze lepiej, jeżeli mamy możliwość jego regulacji. Optymalnym kierunkiem dla paneli jest południe, można nieznacznie przesunąć kąt pionowy w stronę wschodu lub zachodu. Jeżeli chodzi o kąt nachylenia, to najlepiej zmieścić się między 15 a 50°, z czego optymalne jest ok. 40°. Jednak zimą kolektory lepiej poradzą sobie z wyłapywaniem promieni słonecznych, jeżeli zostaną ustawione pod wyższym kątem, nawet do 90°.

Solarne ogrzewanie wody na pewno nie należy do najbardziej wydajnych w naszym klimacie. Jeżeli jednak nie oczekujemy, że pokryje 100% zapotrzebowania przez cały rok, to warto rozważyć je jako źródło oszczędności w cieplejszej porze roku.

ikona podziel się Przekaż dalej