10 najlepszych krzewów na żywopłot – zobacz, co wybrać

Opublikowano: 01.12.2023Autor: Stanisław KozłowskiDrukujUdostępnij

Planowanie i zakładanie żywopłotu w ogrodzie

Jakie rośliny na żywopłot będą odpowiednie do naszego ogrodu?

Kto szuka niedrogiej i skutecznej osłony dla swojego ogrodu, ten na pewno wyląduje w otoczeniu strzyżonego żywopłotu. Zarówno iglaki na żywopłot, jak i inne krzewy zimozielone lub zrzucające liście są trwalsze od ścian z drewna i tańsze od muru. Każdy krzew na żywopłoty ma tylko dwie wady: trzeba go raz albo dwa razy w roku przycinać dla utrzymania odpowiedniej formy, a poza tym wymaga kilku lat cierpliwości, zanim osiągnie oczekiwaną wielkość. 

Rośliny na żywopłot, to nie to samo, co rośliny doniczkowe, i aby znaleźć odpowiednie gatunki, trzeba najpierw odpowiedzieć sobie na kilka pytań:

• Czy to ma być żywopłot szybko rosnący, który jednak wymaga dwukrotnego przycinania w ciągu roku?
• A może lepiej wybrać nieco droższe rośliny na żywopłot, które dobrze wyglądają po jednorazowym cięciu, chociaż na odpowiednią wysokość trzeba dłużej poczekać?
• Czy gleba w ogrodzie nie jest czasem tak problematyczna, że rosną na niej tylko rośliny najmniej wymagające?
• Czy żywopłot ma być również zimą gęsty i zielony, czy też ozdobny krzew na żywopłot może jesienią zgubić swoje liście?

Długoterminowe zalety żywopłotu w ogrodzie

Kto planuje zakładanie żywopłotu, może liczyć w przyszłości na następujące korzyści:

• naturalna zasłona ogrodowej strefy prywatności,
• wysokość i forma indywidualnie dostosowana do potrzeb i upodobań,
• zimozieloność przy odpowiednim doborze gatunków,
• możliwość wykorzystania do przestrzennego podziału ogrodu,
• doskonałe warunki do gniazdowania ptaków,
• możliwość zastąpienia płotu,
• ochrona gleby przed wysychaniem,
• gromadzenie wody w glebie.

Żywopłot nie jest bez wad

Do pewnych niedogodności związanych z posiadaniem żywopłotu można zaliczyć:

• konieczność regularnej pielęgnacji (podlewanie, nawożenie roślin, przycinanie),
• zrzucanie liści (jeśli nie są to krzewy zimozielone ani iglaki na żywopłot),
• niebezpieczeństwo obumierania niektórych krzewów i powstawania luk,
• długi czas oczekiwania na wysoki i gęsty żywopłot (nawet na żywopłot szybko rosnący). Jeśli szukasz więcej inspiracji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o krzewach na żywopłot.

Jakie krzewy na żywopłot – wybór 10 najlepszych

1. Cis – wieczniezielony krzew na żywopłoty

Cis (Taxus) należy do najbardziej długowiecznych roślin na żywopłoty. Jako niewielkie drzewa albo krzewy zimozielone cisy potrafią osiągnąć imponujący wiek dochodzący do 1000 lat. Wysokość krzewów wynosi od jednego do czterech metrów, a formy drzewiastej zwykle do piętnastu. Stanowisko dla cisa nie powinno być nadmiernie suche. Cis, jako krzew na żywopłoty, czuje się dobrze zarówno w cieniu, jak i w słońcu. W młodości bardzo dobrze znosi zacienienie.

Cis jest bardzo mało wymagający co stanowiska, rośnie też bardzo wolno więc wystarczy przycinanie formujące raz do roku. Czerwona, charakterystyczna osnówka owoców cisa jest jedyną częścią rośliny, która nie jest trująca. Krzewy zimozielone cisa są mrozoodporne i bez problemu znoszą pierwszą zimę po posadzeniu.

Zalety cisa:

• długowieczność,
• zimo- i mrozoodporność,
• bardzo dobre znoszenie przycinania,
• brak wymagań w stosunku do stanowiska.

Wady cisa:

• bardzo powolny wzrost; tworzy szczelną zasłonę dopiero po wielu latach,
• wszystkie części rośliny z wyjątkiem osnówki są silnie trujące. Jeśli szukasz więcej inspiracji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o krzewach na żywopłot.

2. Żywotnik zachodni – odporny na zanieczyszczenia powietrza krzew na żywopłoty

Żywotnik zachodni (Thuja occidentalis) ze swoim wzrostem 2-4 metry jest dobrym wyborem do każdego ogrodu. Roślina jest bardzo mrozoodporna i niewrażliwa na wiatr. Preferuje stanowiska umiarkowanie wilgotne, bardzo bogate w próchnicę. Sadzonki są niedrogie i mogą być posadzone wiosną o każdej porze.

Żywotnik zachodni rośnie bardzo szybko i już po kilku latach tworzy gęstą ścianę. Jako żywopłot szybko rosnący, wymaga przycinania dwukrotnego w ciągu roku.

Żywotnik zachodni - zalety:

• niska cena sadzonek,
• szybki wzrost,
• wysoka odporność na mróz i wiatr.

Żywotnik zachodni – wady:

• wrażliwość na suszę i zastój wody,
• podatność na choroby grzybowe,
• brak odporności na silne przycinanie.

3. Cyprysiki – efektowne iglaki na żywopłot

Optycznie różnią się żywotniki i cyprysiki niewiele. Jedne i drugie są wiecznie zielone i ekstremalnie mrozoodporne. Nadają się na żywopłoty do czterech metrów wysokości. Wymagają odpowiednio wilgotnego podłoża. Wymagane jest jedno cięcie w roku; słabo tolerowane są intensywne zabiegi.

Zalety cyprysików:

• wyprostowany pokrój do 4 m wysokości,
• mogą stać w słońcu (ale nie w pełnym) lub w półcieniu,
• dostępne są liczne odmiany o różnych odcieniach igieł,
• potrzebne tylko jedno ciecie w roku.

Wady cyprysików:

• nie tak dobrze znoszą wiatr jak żywotniki,
• nie lubią stanowiska w pełnym słońcu.

4. Ligustr – ozdobny krzew na żywopłot

Zastanawiając się, jakie krzewy na żywopłot wybrać, warto sięgnąć po ligustr pospolity (Ligustrum vulgare). Ligustr należy do bardzo mocnych roślin żywopłotowych. Jest bardzo mało wymagający zarówno latem, jak i zimą, i dostosowuje się do różnych warunków. Nadaje się na żywopłoty o wysokości do 3 m. Tworzy żywopłot szybko rosnący, który wymaga dwukrotnego w ciągu roku przycinania.

Czarne, podobne do jagód, owoce ligustru stanowią pokarm dla ptaków. Ligustr stanowi też dobre miejsce gniazdowania wielu gatunków zamieszkujących ogród.

Zalety ligustru:

• służy za miejsce lęgowe dla ptaków,
• przystosowuje się do różnych warunków glebowych,
• szybko tworzy gęstą zasłonę,
• bez problemu znosi radykalne cięcie.

Wady ligustru:

• rośnie wymykając się spod kontroli i może osłabiać inne gatunki,
• podczas mroźnej zimy zrzuca liście i przestaje tworzyć zasłonę,
• często tworzy niepożądane odrośla.

5. Bukszpan – ulubiony krzew na żywopłoty pałacowe

Żywopłot z bukszpanu (Buxus) często jest spotykany w różnych pałacowych ogrodach. Najlepiej nadaje się na niskie formy, ponieważ dorasta do około 1 m. Stanowisko lubi z glebą żyzną, wilgotną i przepuszczalną. Żywopłot z bukszpanu wystarczy przyciąć tylko raz w roku. Kwitnące krzewy chętnie odwiedzają pszczoły. Ceny bukszpanu nie należą do wysokich i wynoszą od ok. 4 zł do 70 zł w zależności od wielkości.

Zalety bukszpanu:

• znosi nawet mocne przycinanie,
• jest zimozielony,
• cena bukszpanu jest przystępna,
• może rosnąć w cieniu lub w pełnym słońcu.

Wady bukszpanu:

• rzadko rośnie wyżej niż jeden metr,
• czasem bywa podatny na choroby grzybowe,
• ostatnio jest atakowany przez ćmę bukszpanową.

6. Grab – mocny żywopłot z grabu

Grab pospolity (Carpinus betulus) jest rodzimym gatunkiem z rodziny brzozowatych. Żywopłot z grabu stosowano kiedyś powszechnie do grodzenia sadów i pól. Zarówno w cieniu, jak i w słońcu; na wilgotnej i suchej glebie – grab rośnie prawie w każdym miejscu i tworzy skuteczną, nie do przebycia, szczelną zasłonę. Żywopłot z grabu może mieć wysokość do czterech metrów. Na zimę zrzuca liście i grabowa zasłona traci swoją szczelność. Z opadłych liści powstaje wartościowa próchnica, dając nawożenie roślin.

Zalety grabu:

• jest odporny na mróz i wszelką niepogodę,
• mocna roślina, szybko tworzy żywopłot,
• bez problemu znosi radykalne cięcia.

Wady grabu:

• jest podatny na mączniaka prawdziwego,
• zimą gubi liście i ściana żywopłotu jest prześwitująca,
• wymaga dwukrotnego w ciągu roku cięcia formującego.

7. Pięciornik krzewiasty – żywopłot pełen kwiatów

Pięciornik krzewiasty (Dasiphora fruticosa) należy do rodziny różowatych, a swoją popularność zyskał dzięki wytrzymałości na mróz i suszę oraz długotrwałemu, efektownemu kwitnieniu. Jeśli ktoś się zastanawia, jakie krzewy na żywopłot wybrać, zarówno pięciornik krzewiasty, jak i inne gatunki tego rodzaju, nadają się na szpalery i żywopłoty o wysokości do 70 cm. Cięcie formujące jest w tym przypadku rzadko potrzebne. Zabieg wykonuje się najlepiej wczesną wiosną, po ostatnich przymrozkach. Pięciornikowy żywopłot, bujnie kwitnący, wnosi do ogrodu piękny akcent barwny.

Najlepszym stanowiskiem dla pięciornika jest miejsce w słońcu albo półcieniu. Bardzo dekoracyjnie wygląda też kombinacja różnych gatunków pięciornika.

Zalety pięciornika:

• piękne kwiaty,
• doskonale nadaje się do niskich, nieformowanych żywopłotów.

Wady pięciornika:

• przydatny tylko na niskie żywopłoty,
• nie tworzy gęstych i szczelnych ścian.

8. Wiąz Turkiestanu – idealny krzew na żywopłot szybko rosnący

Wiąz syberyjski, wiąz mandżurski albo rosyjski karagacz to synonimy jednego gatunku Ulmus pumila. Obok botanicznej odmiany Ulmus pumila var. pumila rozróżnia się odmianę Ulmus pumila var. arborea, której synonimem jest Ulmus turkestanica. Nawiasem mówiąc, w takim właśnie przypadku najbardziej przydaje się precyzyjne nazewnictwo roślin z naukową nazwą botaniczną na czele.  Wiąz syberyjski, czyli wiąz Turkiestanu, jest fascynującą rośliną na żywopłot o imponującej szybkości wzrostu. Rocznie potrafi ten gatunek wiązu osiągnąć przyrost 1,20-1,60 cm i odpowiednio przycinany szybko tworzy bardzo gęstą, żywą ścianę.

Zalety wiązu Turkiestanu:

• bardzo szybki wzrost,
• tworzy gęstą zasłonę tłumiącą hałas i chroniącą od wiatru,
• jest mało wymagający w stosunku do gleby i bardzo odporny na mróz,
• dobrze znosi cięcie formujące.

Wady wiązu Turkiestanu:

• zrzuca na zimę liście, tracąc szczelność ściany żywopłotu,
• jest światłolubny; znosi wprawdzie półcień, ale gorzej wtedy rośnie.

9. Wawrzynośliwa – krzewy zimozielone na żywopłot

Wawrzynośliwa albo laurośliwa wschodnia (Prunus laurocerasus) jest zimozielonym krzewem z rodziny różowatych. Osiąg maksymalną wysokość do dwóch metrów. Nie ma problemów z suszą i może rosnąć prawie na każdej glebie. Roślina akceptuje zarówno stanowisko w pełnym słońcu, jak i miejsce w cieniu.

Zalety wawrzynośliwy:

• brak wymagań co do warunków stanowiska,
• wnosi do ogrodu śródziemnomorski nastrój,
• może rosnąć mimo korzeni innych drzew.

Wady wawrzynośliwy:

• wymaga corocznego cięcia formującego,
• jest wrażliwa na mróz; w temperaturze rzędu -20°C przemarzają wszystkie liście i większość pędów.

10. Ostrokrzew – zimozielony krzew na żywopłoty

Ostrokrzew (Ilex) jest rodzajem roślin odpowiednim do tworzenia żywopłotów o wysokości do dwóch metrów. Wymaga półzacienionego stanowiska z próchniczną glebą. Jest odporny na mróz, rośnie jednak stosunkowo powoli.

Zalety ostrokrzewu:

• potrzebuje tylko jednego przycinania w roku,
• wygląda bardzo dekoracyjnie dzięki kolorowym liściom i owocom,
• bez problemu znosi półcień.

Wady ostrokrzewu:

• powolny wzrost,
• podczas wyjątkowo mroźnej zimy może ponieść szkody.

O czym należy pamiętać planując żywopłot

Po pierwsze, nie istnieją idealne względnie optymalne rośliny na żywopłot do każdego ogrodu. Kto chce mieć wymarzony żywopłot, musi mieć na uwadze perspektywiczne oczekiwania oraz realne możliwości konkretnej działki gruntu. Ważna jest zarówno struktura gleby (piaszczysta, gliniasta, próchniczna), jak i cel nasadzenia (czysto praktyczna zasłona, zimozielone tło, czy kwiatowy akcent w ogrodzie).

Po drugie, trzeba sobie odpowiedzieć na pytanie, jaki żywopłot jest dla nas łatwy w pielęgnacji? Czy jesteśmy gotowi poświęcać mnóstwo czasu każdego roku tylko po to, aby żywopłot szybko rosnący zasłonił ogród w ciągu kilku miesięcy? Czy wolimy iglaki na żywopłot, czy raczej gatunki liściaste? Nie należy też zapominać, że rośliny na żywopłot, to nie rośliny doniczkowe i każdy wybór jest dokonywany na wiele lat.