5 najczęściej spotykanych chorób porzeczek i agrestu

Choroby porzeczek i skuteczne zwalczanie chorób

Choroby agrestu to też choroby porzeczek

Jagody porzeczek są bardzo smaczne i zdrowe, i od wielu lat porzeczkowe krzewy mają swoje stałe miejsce w przydomowych ogrodach. Największą popularnością cieszą się: porzeczka czarna (Ribes nigrum) i porzeczka agrest (Ribes uva-crispa), a nieco mniej popularna jest porzeczka czerwona (Ribes rubrum) oraz porzeczka biała (Ribes niveum).

Do botanicznego rodzaju Ribes należy ponad 150 gatunków, z których wiele jest ważnymi roślinami owocowymi, a niektóre są sadzone jako rośliny ozdobne – na przykład porzeczka złota (Ribes aureum) albo porzeczka alpejska (Ribes alpinum). Porzeczka agrest, zwyczajowo nazywana agrestem, jest również gatunkiem krzewu z tego samego rodzaju.

Porzeczka czerwona (Ribes rubrum) w ogrodzie to właściwie porzeczka zwyczajna, ponieważ taką samą nazwę nosi porzeczka dzika (Ribes spicatum). Porzeczka złota natomiast, to amerykański gatunek sprowadzony do Europy na początku XIX wieku. Jest wykorzystywana jako krzew ozdobny albo podkładka do szczepienia odmian. Jak zwykle z roślinami ogrodowymi bywa, bardzo rzadko sadzi się formy botaniczne, a najczęściej odmiany hodowlane albo hybrydy. Odmiany porzeczek do uprawy w ogrodzie odznaczają się dużymi gronami owoców, dużymi wyrównanymi jagodami i odpornością na mróz i wystąpienie choroby grzybowej.

Zwalczanie chorób porzeczek i agrestu

Niewłaściwie stosowane środki ochrony roślin mogą doprowadzić do intensywnego rozwoju czynników chorobotwórczych, wyniszczeniu roślin i znacznemu obniżeniu zbiorów. Zwłaszcza choroby czarnej porzeczki wymagają skutecznych zabiegów ochronnych. Skutki choroby grzybowej będą widoczne w słabszym zawiązywaniu pąków kwiatowych i gorszym zimowaniu krzewów.

Sposoby ochrony roślin przed patogenami i szkodnikami powinny być kompleksowe, nieograniczające się do chemicznych oprysków. Do metod wspomagających ochronę roślin należą:

• Wybór miejsca do posadzenia porzeczek oddalony od starszych i zaniedbanych nasadzeń.
• Usuwanie pędów, na których pojawił się amerykański mączniak agrestu, plamistość liści i szara pleśń, a także wygrabianie i niszczenie opadłych liści spod krzewów.
• Stosowanie sadzonek o sprawdzonej jakości, z gwarancją wysokiej odporności na choroby
• Prawidłowe nawożenie, cięcia sanitarne i prześwietlające zapobiegające zbyt gęstemu wzrostowi krzewów.
• 
  ● Regularna kontrola krzewów porzeczek pozwalająca na wczesne wykrycie choroby albo inwazji szkodników. Jeśli szukasz więcej porad ogrodniczych, sprawdź także
• zebrane w tym miejscu artykuły o chorobach roślin.

Najczęściej spotykane choroby porzeczek

Amerykański mączniak agrestu(Sphaerotheca mors-uvae)

Objawy tej grzybowej choroby czarnej porzeczki (rzadziej porzeczki białej i czerwonej) można zaobserwować pod koniec maja albo na początku czerwca. Biały nalot pojawia się na wierzchołkach pędów i na młodych liściach. Amerykański mączniak agrestu rozwija się intensywnie w lipcu i sierpniu, a biały nalot staje się z czasem brunatny. Opanowane części rośliny powoli zamierają. Choroba może zahamować rozwój pędów i owocowanie krzewów w następnym sezonie. Silne osłabienie roślin wpływa też negatywnie na ich mrozoodporność. Zakażenie powodują zarodniki workowe grzyba, które zimują na pędach krzewów porzeczek. Wysoka wilgotność powietrza i umiarkowana temperatura sprzyjają rozwojowi grzyba.

Amerykański mączniak agrestu znany jest jako patogen agrestu już od ponad stu lat. Szybko okazał się też przyczyną chorób czarnej porzeczki. Wyraźny wzrost powierzchni upraw tego gatunku porzeczki w ostatnim wieku bardzo sprzyjał rozpowszechnianiu się grzyba. Od pewnego czasu obserwuje się też opanowanie przez mączniaka amerykańskiego porzeczki czerwonej.

Szara pleśń (Botryotinia fuckeliana)

Choroba grzybowa, która może porażać wszystkie nadziemne części rośliny, a zwłaszcza młode pędy, liście, kwiaty i owoce. Opanowane organy wykazują początkowo rozległe plamy, z czasem liście żółkną i zasychają, a wierzchołki pędów obumierają. Latem z dużą ilością opadów następuje gnicie owoców. Na roślinach pojawia się charakterystyczny szary nalot.

Grzyb poraża różne gatunki roślin w ogrodzie, zimuje na martwych częściach roślin oraz na chwastach. Wiosną zarodniki grzyba są roznoszone przez wiatr i krople deszczu, zarażając nadziemne części roślin.

Plamistość liści porzeczki (Mycosphaerella ribis)

Ten grzyb powoduje choroby liści porzeczek różnych gatunków. Już w połowie maja widoczne są na liściach początkowo małe czerwone plamy, potem brunatne i szarobiałe na całej blaszce liściowej. W latach o szczególnym nasileniu, plamistość może prowadzić do przedwczesnego opadania liści. Źródłem infekcji pierwotnej są zarodniki grzyba rozwijające się na opadłych liściach. W sezonie wegetacyjnym, w miejscu plam na porażonych wiosną liściach pojawiają się zarodniki powodujące infekcje wtórne. Grzyb najlepiej rozwija się w okresie deszczowej pogody i temperatury 16-20°C od maja do lipca. Aby ograniczyć źródła infekcji pierwotnej, należy wygrabiać i niszczyć porażone liście.  

Antraknoza (opadzina) liści porzeczki (Drepanopeziza ribis)

Grzyb wywołuje choroby agrestu i porzeczek jagodowych oraz ozdobnych. Nasila się w sezonie wilgotnym i chłodnym. Na wszystkich organach nadziemnych porzeczek pojawiają się wczesną wiosną pierwsze objawy w formie drobnych plam. Ich liczba wzrasta i z czasem mogą wystąpić na wszystkich liściach krzewu. Następnie żółkną liście i masowo opadają. W początkowej fazie rozwoju mogą też być opanowane owoce, które przy silnym porażeniu opadają. Rozwojowi grzyba sprzyja temperatura powietrza rzędu 16-20°C i częste opady deszczu w okresie od maja do lipca.

Rdza wejmutkowo-porzeczkowa (Cronartium ribicola)

Objawy pojawiają się na początku lipca na niektórych odmianach porzeczki czarnej. Na górnej stronie blaszki liściowej powstają plamki, a w ich miejscu na dolnej stronie pomarańczowordzawe skupiska zarodników. Porażone liście zasychają i opadają. Ten patogeniczny grzyb potrzebuje do pełnego rozwoju dwóch żywicieli: sosny wejmutki lub limby i krzewów z rodzaju Ribes, przede wszystkim czarnej porzeczki.