6 najczęściej spotykanych chorób pomidorów i ich zwalczanie

Najczęściej spotykane choroby pomidorów, ich objawy i zwalczanie

Zaraza ziemniaka (wywoływana przez Phytophthora infestans)

Podczas chłodnego i deszczowego lata zaraza ziemniaka i pomidora rozwija się szczególnie intensywnie. Grzybopodobne lęgniowce Phytophthora infestans od niepamiętnych czasów zdecydowały się na egzystencję na lądzie zamiast w wodzie, niemniej jednak wilgoć nadal odgrywa decydującą rolę w ich sposobie życia. Kiedy dojdą do tego niskie temperatury, zaraza ziemniaczana rozprzestrzenia się w uprawie pomidorów z zawrotną prędkością. Z reguły zarodniki grzyba zimują na łodygach ziemniaka i dają się potem przenosić z wiatrem na rośliny pomidorów.

Na liściach pojawiają się szarozielone plamy, które w krótkim czasie przebarwiają się na kolor brunatny. Jednocześnie tworzy się na dolnej stronie liścia szarobiały nalot, powodując zabójczy dla opanowanych części rośliny uścisk. Jeśli pomidor ma już owoce, zaraza ziemniaczana ich również nie oszczędza. Na pomidorze infekcja objawia się w postaci czarnych, zapadniętych plam, które sięgają w głąb miąższu.

Zwalczanie i zapobieganie:

• Nie należy uprawiać w sąsiedztwie ziemniaków i pomidorów.
• Utrzymywać rośliny w suchym miejscu, najlepiej pod zabudową.
• Podczas podlewania nie moczyć liści i łodyg.
• Profilaktycznie opryskać preparatem miedziowym albo naparem z liści rabarbaru.

Zgorzel podstawy łodygi i brunatna zgnilizna pomidorów (wywoływana przez (Didymella lycopersici)

Grzyb rozwija się bujnie podczas wilgotnej i ciepłej pogody. Wykorzystuje najmniejsze zranienie na pomidorze jako wejście do swojej ekspansji. Zimę przeżywa patogen najlepiej na starych ogniskach zakażenia, które mogą się znajdować na pędach ziemniaka, papryki albo oberżyny. Za pośrednictwem wiatru, wody do podlewania, urządzeń nawadniających, zanieczyszczonych narzędzi ogrodniczych albo ubrań roboczych trafiają zarodniki grzyba do swojego właściwego celu, jakim są rośliny pomidora.

Najpierw widoczna jest infekcja na tkankach łodyg tuż nad ziemią. Można rozpoznać ciemne, zapadnięte miejsca, które z czasem będą na pomidorach dobrze widoczne. Łodygi miękną, rozwija się na nich różowa tkanka. Później liście więdną i żółkną. Mocne opanowanie rośliny przez grzyba skutkuje mumifikacją owoców. Jeśli szukasz więcej porad ogrodniczych, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o chorobach roślin.

Zwalczanie i zapobieganie:

• Nie używać do siewu nasion z zakażonych owoców.
• Nie podlewać z góry, mocząc liście i łodygi.
• Pracować z użyciem zdezynfekowanych narzędzi.
• Jako wzmacniający nawóz do pomidorów używać gnojówki z żywokostu.
• Liście i łodygi opylać wapniem z alg.

Sucha plamistość liści ziemniaka (wywoływana przez Alternaria solani)

Jest to kolejna infekcja grzybowa, mająca ścisły związek z równoległą uprawą w sąsiedztwie ziemniaków i pomidorów. Najpóźniej w sierpniu rozprzestrzenia się ciepłolubny patogen w ogrodzie wykorzystując znane drogi. Nierzadko znajduje się już w roślinie pomidora, jeśli zastosowano zakażone nasiona. Zarodniki stają się aktywne, kiedy temperatura powietrza przez dłuższy czas przekracza 25°C.

W dolnych obszarach rośliny widać na liściach koncentryczne brunatne plamy. W przeciwieństwie do objawów innych chorób, tutaj żyłkowanie liści wygląda na ograniczanie powierzchni plam. W zaawansowanym stadium choroby liście zwijają się i opadają. Na łodygach można zauważyć podłużne czarne plamy. Na koniec pozostają miękkie, zgniłe owoce.

Zwalczanie i zapobieganie:

• Unikać sąsiedztwa ziemniaków i pomidorów w ogrodzie.
• Chronić rośliny przed deszczem i polewaniem z góry.
• Paliki regularnie czyścić i dezynfekować.
• Wykluczyć sadzenie pomidorów wyhodowanych z zakażonych nasion.
• Stosować wzmacniający nawóz do pomidorów z wywarem ze skrzypu, żywokostu albo łupin cebuli.
• Usuwać liście do wysokości 40 cm.

Szara pleśń (wywoływana przez Botrytis cinerea)

Długa lista ofiar tego grzyba liczy 235 gatunków roślin żywicielskich, a znajdują się na niej również pomidory. Nazwę zawdzięcza grzyb szarawym owocnikom, wcześnie dostrzeganym na roślinie. Im cieplejsza i bardziej deszczowa jest pogoda, tym częściej zdarza się choroba. Nawet pomidory w szklarni nie są całkowicie bezpieczne.

Na liściach i łodygach znajdują się latem szarozielone plamy. Szybko przemieniają się w szarawy nalot, który z czasem obejmuje całe rośliny. Opanowane części rośliny tracą dostęp do wody i składników odżywczych, i przez to obumierają. Szara pleśń zaczyna pylić, co stanowi zagrożenie alergiczne. Zniszczeniu ulegają też owoce; często stają się najpierw szkliste, a z czasem miękną i gniją.

Zwalczanie i zapobieganie:

• Szklarnie i tunele regularnie wietrzyć.
• Nie zostawiać na zimę zielonych pędów na rabacie.
• Opanowane przez chorobę liście i łodygi usuwać i niszczyć.
• Zabiegi wykonywać tylko zdezynfekowanymi nożycami.

Mączniak prawdziwy pomidora (wywoływany przez Euoidium lycopersici)

Jakby mało było jeszcze mączniakowi ofiar w ogrodzie, najwyraźniej odkrył dla siebie również rośliny pomidorów. Zarówno ogrodnicy-amatorzy, jak i komercyjni hodowcy, zgłaszają coraz częściej problemy z tym patogenem. Jeśli letnia temperatura wynosi 16-22°C, a wilgotność powietrza sięga 70-80%, zarodniki grzyba mnożą się błyskawicznie.

Z początkowo białych plam rozwija się biały, mączny nalot na liściach. Liście więdną i opadają. Chociaż same owoce pomidora nie są dotknięte chorobą, to i tak zbiory są zagrożone, ponieważ opanowane rośliny nie są w stanie zaopatrzyć je w składniki pokarmowe.

Zwalczanie i zapobieganie:

• Natychmiast usuwać opanowane części roślin.
• Prowadzić sadzenie pomidorów odmian odpornych na mączniaka.
• W uprawach mieszanych sadzić czosnek, nagietek, szczypiorek i tymianek.
• Opryskiwać wielokrotnie roztworem mleka.

Rak bakteryjny pomidora (wywoływany przez bakterie Corynebacterium michiganense)

Ta choroba bakteryjna atakuje głównie ziemniaki, ale ma znaczenie także dla pomidorów, jako że oba gatunki należą do wspólnej rodziny psiankowatych. Bakteria jest bardzo odporna i jest w stanie przetrwać zimę w materiale roślinnym na rabacie.

Na pomidorach tworzą się małe korkowe punkty o średnicy 2-4 mm. W stadium początkowym widać w centrum plamek ciemniejsze oczko. Po pewnym czasie uszkodzenia w formie kraterów dotykają owoce. Po przekrojeniu takiego pomidora widać często małe brunatne jamki.

Zwalczanie i zapobieganie:

• Uprawa pomidorów nie częściej niż co cztery lata w tym samym miejscu.
• Do siewu stosować zdrowe nasiona.
• Oczyścić rabatę na zimę z zielonych pozostałości roślin.
• Zakażone owoce usunąć i zniszczyć.