Budowa fundamentów - koszt i etapy krok po kroku

Opublikowano: 01.12.2023Autor: Ewa PietrykaDrukujUdostępnij

Rodzaje fundamentów

Wybór odpowiedniego typu fundamentu zależy od warunków gruntowych oraz specyfiki budowli. Warunki gruntowe rozpoznamy poprzez wykonanie specjalnych badań (ich koszt to 500-1200 zł). Oczywiście badanie nie jest obowiązkowe i można z niego zrezygnować. Najczęściej wybieranym rozwiązaniem budowy fundamentów są ławy fundamentowe. Jest to tradycyjny, a jednocześnie najbardziej ekonomiczny sposób posadowienia domu. 

Kolejnymi typami fundamentów są:

Płyta fundamentowa – stosowany na wyjątkowo słabych gruntach. Płyta jest zarówno fundamentem jak i podłogą na pierwszej kondygnacji.

Fundament na palach – wykonywany na słabym, ruchomym gruncie. Pale wbija się w ziemie w odległości co 50-80 cm. Głębokość otworów na pale powinna dosięgać stabilnej warstwy nośnej. Grubość palików nie powinna być mniejsza niż 30cm. Na zamocowanych palach wykonuje się zbrojenie, a następnie zalewa betonem. Ten typ fundamentów pochłania największe koszty.

Fundament na studniach – wykonuje się go, gdy grunt nośny znajduje się ok. 2-3 m pod poziomem zero. Fundament zostaje osadzony na studniach kopalnych (wykonanych w ten sam sposób jak studnie do poboru wody). We wnętrzu studni umieszcza się zbrojenie i łączy ze zbrojeniem ław fundamentowych. Wnętrze kręgów zostaje zalane betonem.

Obecnie w budownictwie najczęściej stosuje się ławy fundamentowe. Koszt ich wykonania może być nawet dziesięciokrotnie mniejszy w porównaniu z fundamentem na palach czy studniach. Poniżej opiszemy poszczególne etapy wykonania ławy fundamentowej z uwzględnieniem podstawowych kosztów.

Warto pamiętać, że fachowe firmy zajmujące się budową fundamentów możesz znaleźć wypełniając ten formularz. Otrzymasz kilka konkretnych ofert od dobrych firm budowlanych i sam będziesz mógł dokonać wyboru, którego wykonawcę wybrać.

Koszt budowy fundamentów w domu bez piwnicy

Przy domu bez piwnicy wykonujemy płytę fundamentową na poziomie dolnej kondygnacji budynku (czyli de facto na gruncie). Koszt materiałów pod takie fundamenty w przeliczeniu na 1 m² wynosi od 147 do 241 zł, przy czym średnia cena wynosi 187 zł/m². Do tego dochodzi koszt robocizny - wykonanie tego typu fundamentów kosztuje zwykle od 51 do 80 zł/m² (przy czym średnia cena wynosi około 64 zł/m²).

Podane ceny uwzględniają komplet materiałów, a zwłaszcza:

• ławy fundamentowe na warstwie chudego betonu wraz z izolacjami pionowymi oraz poziomą (ławy wzorcowe 60x40 cm z betonu C 20/25)
• ściany fundamentowe z bloczka betonowego na zaprawie cementowo-wapiennej wraz z obustronną izolacją pionową przeciwwilgociową (wysokość zakładanej ściany fundamentowej to 1 metr)
• izolacja termiczna ścian zewnętrznych styrodurem o grubości 12cm
• płyta chudego betonu o grubości 15 cm
• podbudowa z podsypki piaskowej o grubości 20 cm (grubość podsypki piaskowej jest uzależniona od poziomu posadowienia budynku oraz rodzaju gruntu na działce).

Do tego cena 51-80 zł/m² uwzględnia komplet prac przy budowie fundamentów, a zwłaszcza:

• prace ziemne - wykop do głębokości 1 metra
• ławy fundamentowe na warstwie chudego betonu wraz z izolacjami pionowymi oraz poziomą
• ściany fundamentowe z bloczka betonowego na zaprawie cementowo-wapiennej wraz z obustronną izolacją pionową przeciwwilgociową
• izolacja termiczna ścian zewnętrznych styrodurem
• płyta chudego betonu
• podbudowa z podsypki piaskowej

Możesz też zobaczyć kompleksowy cennik budowy fundamentów w całej Polsce.

Koszt budowy fundamentów w domu z piwnicą

W przypadku domu z piwnicą prace przy fundamentach wyglądają nieco inaczej. Koszt budowy fundamentu na gruncie jest nieco niższy (do poziomu płyty chudego betonu), ale jeżeli popatrzymy na fundament jako płyta chudego betonu + ściany fundamentowe piwnicy to sytuacja wygląda już nieco inaczej. Za sam fundament (ławy fundamentowe + płyta chudego betonu o grubości 15 cm) zapłacimy od 81 do 109 zł/m² (koszt materiałów) oraz od 48 do 56 zł/m² (robocizna). Średnie, najczęściej spotykane ceny to odpowiednio 93 i 51 zł/m².

W przypadku piwnicy do kosztu budowy fundamentów można jeszcze zaliczyć ściany fundamentowe piwnicy wraz z izolacją. Koszt ścian fundamentowych można wycenić na podstawie ich powierzchni. Jeżeli nie wiesz, jaka jest powierzchnia ścian nośnych, możesz przyjąć założenie, że 1 m² powierzchni poziomej budynku będzie odpowiadał ok. 1,7 m² ścian fundamentowych piwnicy. W naszej przykładowej piwnicy o powierzchni 120 m² będziemy mieć więc około 204 m² ścian fundamentowych piwnicy.

Koszt materiałów do wybudowania 1 m² ścian fundamentowych piwnicy to 49-72 zł/m² - średnia cena to około 57 zł/m². Do tego dochodzi koszt robocizny na poziomie 21-75 zł/m² (średnia cena to ok. 33 zł). W skład tych kosztów wchodzą:

• bloczki betonowe
• zaprawa cementowo-wapienna
• izolacja przeciwwilgociowa i cieplna ściany do poziomu przemarzania gruntu
  (-120 cm)
• izolacja pozioma pod ścianą
• wykonanie nadproży prefabrykowanych L19 nad otworami
• prace związane z budową ścian nośnych i izolacją

Integralnym elementem kosztu ścian fundamentowych jest również ich izolacja. Izoluje się zewnętrzne ściany piwnicy, które będą miały kontakt z gruntem, zwykle jest to około 70% powierzchni ścian nośnych. W naszym przypadku do zaizolowania będzie więc powierzchnia 142 m². Izolację cieplną stosuje się do poziomu przemarzania gruntu, w polskich warunkach klimatycznych jest to około 120 cm w głąb ziemi. Izolację cieplną XPS wykonuje się za pomocą polistyrenu ekstrudowanego, który jest bardziej odporny na uszkodzenia mechaniczne.

Koszt materiałów do wykonania izolacji wyniesie od 52 do 77 zł/m², przy średniej cenie około 61 zł/m². Za wykonanie izolacji fachowiec weźmie dodatkowo od 26 do 75 zł/m² (najczęściej cena wyniesie około 41 zł/m² ).

W sumie więc za wykonanie fundamentów wraz ze ścianami fundamentowymi piwnicy na powierzchni 120 m² będziemy musieli zapłacić około 50.000 zł.

Jeżeli chciałbyś otrzymać oferty od firm budowlanych, które mogłyby wykonać dla Ciebie fundamenty, wypełnij ten formularz. Potwierdzimy szczegóły zapytania, a Ty otrzymasz konkretne oferty od zainteresowanych firm budowlanych.

Etapy budowy fundamentów

Etap 1 – wykop fundamentów

Pierwszym etapem budowy fundamentów jest wyznaczenie zarysu budynku. Polega on na usunięciu humusu (najczęściej jego grubość wynosi ok. 30 cm). Grunt powinien być oczyszczony i wstępnie wyrównany. Tego typu prace możemy z powodzeniem wykonać samodzielnie, co pozwoli zmniejszyć koszty budowy.

Etap 2 - dokładne wytyczenie ścian fundamentowych

Owa czynność musi być wykonana przez uprawnionego geodetę. Specjalista wyznacza punkty narożne budynku oraz raper (punkt wysokościowy odpowiadający poziomowi 0). Po przeprowadzeniu pomiarów składa wpis w dzienniku budowy. Cena usługi geodezyjnej zależy od ilości wytyczonych punktów. Przeważnie jest to wydatek w granicach 400-600 zł.

Etap 3 – wyznaczenie ścian narożnikowych fundamentów

Pierwszym krokiem będzie wbicie palików w odległości ok. 50 cm od wykopu. Do palików przytwierdzamy poziome deski. Na konstrukcji z desek i palików przymocowujemy ławy drutowe (najlepiej wykonać je z drutu wiązałkowego).  Pojedyncza rolka drutu wiązałkowego (grubości 1,2 mm i długości ok. 60m) kosztuje ok. 30-40 zł. Punkty przecięcia drutów są wyznaczeniem narożnikowych ścian fundamentowych. 

Etap 4 - wytyczenie punktów w wykopie

Wykonujemy je w odniesieniu do uprzednio wykonanych ław drutowych.  

Etap 5 – wykonanie wykopu pod fundamenty

Głębokość wykopu powinna być adekwatna do głębokości górnej powierzchni ław fundamentowych. Wykop pod fundamenty może być wykonany ręcznie bądź przy użyciu specjalnych maszyn. Koszt tego przedsięwzięcia w dużej mierze zależy od rodzaju gruntu. Możemy przyjąć, iż średni koszt wykonania wykopu (przy założeniu, że wynajmujemy koparkę) to wydatek rzędu 10 zł/m³. Dodatkowym wydatkiem będzie konieczność pokrycia kosztów dojazdu sprzętów.

Etap 6 – ręczne wyrównanie powierzchni wykopu oraz bezpośrednie przygotowanie gruntu pod ławy

Dobrym pomysłem jest zabezpieczenie dna wykopu za pomocą folii budowlanej. Jest to szczególnie wskazane w przypadku suchych gruntów piaskowych. Foliowa powłoka przeciwdziała zbyt szybkiemu wysuszeniu betonu i odpływaniu wody zarobowej do podłoża.  Dzięki takiemu działaniu, beton będzie się lepiej wiązał, a konstrukcja fundamentu zyska większą trwałość. Atestowana folia budowlana (typu 200) kosztuje ok. 100 zł za rolkę o rozmiarach 4x25m. Pamiętajmy, aby zawinąć folię na ściany wykopu – najlepiej na wysokość co najmniej 20-30 cm.

Etap 7 – wylewka warstwy podkładowej

Dotyczy fundamentów umieszczanych na gliniastym gruncie, w którym poziom wód gruntowych jest dość wysoki.  W takich warunkach warto wylać do wykopu cienką warstwę betonu (najlepiej o grubości ok. 10 cm). Będzie to utrwalająca warstwa podkładowa, która optymalnie wyrówna podłoże i zabezpieczy zbrojenie przed korozją.  Należy użyć betonu B10. Koszt wylania betonu z gruszki to wydatek rzędu 220 -300 zł/m³.

Cały etap 7 możemy bez obaw pominąć, jeśli poziom wód gruntowych na naszej posesji jest niski, a grunt jest lekki.

Etap 8 - wykonanie zbrojenia

Na samym początku tworzymy zbrojenie wzdłużne – z prętów żebrowanych lub wykonanych ze stali gładkiej. Ich średnica nie może być niższa niż 12 mm. Pojedynczy pręt ma przeważnie ok. 12m długości. Koszt takiego zakupu to wydatek rzędu 35-60 zł/szt. Zbrojenie wzdłużne składa się przeważnie z czterech takich prętów. Łączymy je za pomocą drutu o średnicy 6mm. Optymalnym sposobem połączenia będzie umieszczenie drutów w odległości co 30 cm. Koszt 6mb takiego drutu to wydatek pomiędzy 5, a 10 zł.

W etapie 8 warto dołożyć wszelkich starań, by połączenie zbrojenia było wykonane w sposób precyzyjny. Szczególne znaczenie mają łączenia prętów w narożach fundamentu. Ważne jest także to, by elementy zbrojenia nie były pokryte smarem, rdzą ani zanieczyszczeniami ziemnymi. Przed montażem prętów warto je zatem dokładnie oczyścić za pomocą szczotki drucianej. Pamiętajmy też, że zbrojenie należy ułożyć w taki sposób, by jego spód nie przylegał bezpośrednio do podłoża. Najlepiej będzie go unieść o ok. 5 cm. Do uniesienia zbrojenia możemy wykorzystać specjalne podkładki dystansujące.

Etap 9 – montaż deskowania

Możemy wykonać je z kantówek, sklejki oraz desek o grubości 2-3 cm. Deskowanie ław powinno być dokładnie wypoziomowane. Możemy je też lekko obsypać ziemią i zabezpieczyć wszystkie elementy przed przesuwaniem.

Etap 10 – wylewanie ław fundamentowych i ścian fundamentowych

W tym procesie wylewa się od kilku do kilkunastu metrów sześciennych betonu klasy B20. Koszt zakupu 1 m³ gotowego betonu B20 to wydatek pomiędzy 240 – 300 zł. Pamiętajmy, że proces wylewania fundamentów nie powinien być przerywany – wykonujemy go w ciągu jednego dnia, nie pozwalając aby wierzchnia warstwa betonu stwardniała.

Przed rozpoczęciem etapu 10 powinniśmy polać deskowania większą ilością wody. Dobrze będzie też posmarować szalunki systemowe specjalnym specyfikiem adhezyjnym. Tego typu preparaty umożliwiają bezproblemowy demontaż szalunku bez uszkodzenia warstwy fundamentowej.

Podczas wylewania fundamentów zwracamy szczególną uwagę na gęstość betonu. Jeśli jest zbyt ciekły lub półciekły, powinniśmy zagęścić go poprzez nakłuwanie stalowym prętem i delikatne opukiwanie szalunku. Jeśli mieszanka betonu jest plastyczna lub gęsto plastyczna, musimy użyć specjalnego wibratora wgłębnego.  Pamiętajmy, że wibrator wgłębny nie może dotykać elementów zbrojenia ani szalunku. Zarówno wibrowanie jak nakłuwanie (zwane sztychowaniem) wykonujemy do pełnego usunięcia pęcherzyków powietrza z betonowej mieszanki. Dzięki temu fundament będzie znacznie trwalszy i odporny na wszelkiego typu uszkodzenia.

Istotna wskazówka: warto pamiętać o tym, że mieszanka betonu powinna być zrzucana z odpowiedniej wysokości. W przypadku mieszanki gęsto plastycznej mogą to być nawet 3 metry. Jednak w przypadku mieszanek ciekłych oraz półciekłych, wysokość zrzutu nie powinna być większa niż pół metra.

Etap 11 – odczekanie do odpowiedniego związania betonu i wyrównanie powierzchni

Czekamy aż beton lekko się zwiąże. Następnie zacieramy bądź wyrównujemy jego powierzchnie.

Etap 12 – pielęgnacja betonu

24 godziny od wylania mieszanki zaczynamy polewać ją wodą, Dzięki temu zapewnimy optymalną wilgotność oraz zapobiegniemy nadmiernemu wysuszeniu (mogącemu spowodować pęknięcie powierzchni fundamentu). Przez pierwsze trzy dni musimy podlewać beton dość często, najlepiej co 3-4 godziny w ciągu dnia oraz 1 raz w nocy. Później podlewanie ograniczamy do 2 razy na dobę. Cały etap 12 może być pominięty, jeśli pada deszcz, bądź temperatura spada poniżej 5 stopni.

Etap 13 – zdjęcie deskowania

Demontaż deskowania najlepiej będzie przeprowadzić po około tygodniu od daty wylania fundamentów. Dzięki temu mamy gwarancję, że beton uzyskał już odpowiednią twardość i szalunek nie jest potrzebny.

Etap 14 - wykonanie izolacji przeciwwilgociowej

Czasem możemy spotkać się z opinią, że izolację można wykonać na lekko wilgotnym betonie. Jednak w praktyce znacznie lepiej będzie odczekać do pełnego wyschnięcia mieszanki. Optymalnym czasem na tego typu działanie jest upływ miesiąca po wykonaniu fundamentu. Izolacja przeciwwilgociowa może być wykonana na trzy sposoby:

• Smarowanie betonu lepikiem asfaltowym – nadaje się do stosowania przy lekkim, przepuszczalnym podłożu. Lepik asfaltowy z pewnością nie zabezpieczy betonu, który został wylany w ciężkim oraz wilgotnym podłożu – w tej sytuacji musimy sięgnąć po skuteczniejsze sposoby izolacji fundamentu. 20 kg opakowanie dobrego jakościowo lepiku do stosowania na zimno będzie wydatkiem pomiędzy 90-120 zł.
• Termozgrzewalna papa asfaltowa – dobrze izoluje fundamenty usadowione w suchym jak i mocno wilgotnym podłożu. 1 m² termozgrzewalnej papy asfaltowej nabędziemy za 8-14 zł.
• Folia hydroizolacyjna – może być stosowana zarówno do izolacji w wilgotnym jak i suchym podłożu. Optymalnie chroni przed niepożądanym działaniem wilgoci i jest stosunkowo tania. Za rolkę dobrej jakościowo folii hydroizolacyjnej (o długości 15m) zapłacimy 15-30 zł.

Etap 15 – zasypywanie ław fundamentowych

Zasypywanie ław fundamentowych powinniśmy wykonać zaraz po usunięciu deskowania, wykonaniu izolacji przeciwwilgociowej oraz ewentualnym montażu drenażu opaskowego (wykonywany przy fundamentach położonych w podłożu o wysokim poziomie wód gruntowych).

W etapie 15 możemy użyć piasku bądź ziemi, którą wydobyliśmy podczas tworzenia wykopów. Druga opcja pozwoli na minimalne zmniejszenie kosztów całego przedsięwzięcia. Ziemia lub piasek powinny być wolne od zanieczyszczeń organicznych (które mogą doprowadzić do korozji zbrojenia oraz uszkodzenia betonu). Ziemię wysypujemy i utwardzamy warstwami o grubości 20 cm. Pamiętajmy, że optymalne utwardzenie zapewni większą trwałość ławy fundamentowej.

Etap 15 kończy prace związane z budową fundamentu. W kolejnych etapach pozostaje nam wybudowanie ścian fundamentowych i podstawy komina, ułożenie odcinków kanalizacyjnych, wykonanie podkładu pod podłogę parteru (powinien mieć przynajmniej 6 cm grubości) oraz zasypanie fundamentów od strony zewnętrznej. Owe prace powinny być w całości wykonane przez doświadczonych pracowników budowlanych.

Jeżeli chciałbyś obliczyć dokładnie koszt budowy fundamentów, zachęcamy do skorzystania z kalkulatora kosztów budowy domu. Z jego pomocą szybko i bezpłatnie obliczysz wszystkie koszty.

Ceny w niniejszym artykule są zostały zaktualizowane na II kwartał 2014 roku. Jeżeli chcesz otrzymać aktualne oferty od firm budowlanych zainteresowanych Twoim zleceniem, kliknij tu i wypełnij formularz.