Co to jest opłata planistyczna i kiedy się ją płaci? Wyjaśniamy

Opłata planistyczna – co to jest? Podstawa prawna

Podstawa prawna do naliczania opłaty planistycznej to Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Normuje ją artykuł 36 ustęp 4, w nim znajduje się definicja tej opłaty. Według tego zapisu obowiązek zapłaty powstaje, jeśli zmieniony zostanie miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, ale tylko wtedy, kiedy w związku ze zmianą wzrosła wartość działki, a właściciel ją sprzedaje w całości lub części. Powodem stworzenia takiej ustawy jest urbanistyczna tendencja do zmiany działek rolnych na mieszkalne. Wtedy mają one większa wartość.

Jest to opłata pobierana przez gminę i na rzecz gminy. Dużo kontrowersji wprowadza ten zapis, jeśli działka nie zostaje sprzedana, tylko zbyta na drodze nieodpłatnej czynności prawnej. Co to oznacza? Kiedy w grę wchodzi darowizna, może okazać się, że następuje zwolnienie z obowiązku zapłaty renty. To jednak nie jest ściśle określone. Gminy odstępują od pobierania opłaty, jeśli darowizna jest zrobiona z rolnika na jego następcę.

Renta planistyczna – kto ją płaci?

Obowiązek zapłaty opłaty planistycznej jest stwierdzany każdorazowo w konkretnym przypadku. Następuje to w drodze decyzji administracyjnej po przeprowadzeniu postępowania. Decyzja ta należy do organu podatkowego, a jeśli nie zostanie uiszczona opłata, może okazać się, że wójt lub burmistrz wprowadzi postępowanie egzekucyjne w administracji.

Renta planistyczna nie musi być nałożona od razu po sprzedaniu nieruchomości lub działki. Gmina może wystąpić o zapłatę renty w ciągu 5 lat od daty uchwalenia planu przestrzennego. Przed wydaniem takiej decyzji notariusz powinien przesłać do gminy każdą umowę, która poświadcza sprzedaż nieruchomości położonej w obszarze o zmienionym przeznaczeniu w planowaniu przestrzennym nieruchomości.

Opłata planistyczna – kiedy nie trzeba jej wnosić?

W Ustawie znajduje się nie tylko definicja, lecz także wyszczególnienie sytuacji, w których nie trzeba wnosić opłaty planistycznej. Nie trzeba jej płacić, jeśli stroną sprzedającą nieruchomość jest gmina, ale sytuacji tego rodzaju jest o wiele więcej.

Opłaty z tego tytułu nie pobiera się, jeśli stawka procentowa nie została określona dokładnie w uchwale rady gminy (jej wysokość jest zależna właśnie od gminy). Jeśli ta stawka nie zostanie uchwalona, decyzja wójta (burmistrza lub prezydenta miasta) jest nieważna i nie trzeba wnosić żadnych kosztów.

Kolejnym momentem, w którym opłata planistyczna nie obowiązuje, to przypadek, w którym w planowaniu przestrzennym nieruchomości nie ma żadnych zmian. Nawet jeśli jest przerwa w planie przeznaczenia nieruchomości, wprowadzenie nowego planu nie musi oznaczać, że musisz płacić rentę planistyczną. Sprawdź także ten artykuł na temat budowy a miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

Opłata planistyczna – wysokość

Ustawa nie narzuca, jaką wysokość ma mieć opłata planistyczna. Nie jest równa, nalicza się ją procentowo. Nie może być wyższa niż 30% wzrostu wartości nieruchomości ani niższa niż 0%. Nie oblicza się jej od wartości działki, domu czy wartości nieruchomości, ale wyłącznie od różnicy w cenach, którą ustala rzeczoznawca.

Obowiązującą w konkretnej gminie stawkę określa rada gminy. Musi zostać przegłosowana uchwała, w której znajduje się informacja o wysokości procentowej stawki. Niektóre gminy chciały zrezygnować z pobierania tej opłaty, jednakże nie jest to możliwe. Ustawa przewiduje, że ustanowienie stawki na wysokości 0% jest niedozwolone. Najczęściej więc ta opłata wynosi 1-3% różnicy w cenie nieruchomości przed i po zmianie planu zagospodarowania przestrzennego.