Darowizny krok po kroku - informacje prawne, podatki, procedury, porady praktyczne

Darowizna podlega przepisom prawa cywilnego. W myśl definicji powinna być udokumentowana w formie umowy notarialnej. Warto wiedzieć, że są wyjątki od tej reguły. Otrzymawszy określoną kwotę pieniędzy lub nieruchomość, nawet od rodzimy, musimy zapłacić podatek od darowizny. Przekazujemy go oczywiście do lokalnego Urzędu Skarbowego. Czy i od tej zasady są odstępstwa? Odpowiedź na to pytanie można poznać na naszej stronie.

Darowizna – co o niej mówi prawo cywilne?

Darowizna to w rzeczywistości rodzaj umowy nazwanej prawa cywilnego. Czyli takiej, która ma szczególną regulację prawą. Celem tej konkretnej umowy jest przysporzenie obdarowanemu korzyści majątkowej kosztem majątku darczyńcy. Co ważne, darczyńca nie może wzbogacić się na jej podstawie. Samo przekazanie darowizny wymaga sporządzenia dokumentu potwierdzającego. Otrzymanie pieniędzy czy nieruchomości trzeba zgłosić do Urzędu Skarbowego właściwego dla miejsca zamieszkania. Obdarowany jest też zobowiązany do zapłacenia podatku.

Prawo wskazuje też, co można przekazać, jako darowiznę. Są to pieniądze, w formie przelewu bankowego lub gotówki. Do tego dochodzą wartościowe przedmioty jak biżuteria, dzieła sztuki, antyki, samochody. Akt darowizny obejmuje również nieruchomości(mieszkania, domy i działki budowlane) oraz przekazanie praw takich jak chociażby prawa własnościowe lokalu. Więcej informacji na ten temat znajduje się na naszej stronie. Teraz przechodzimy do wyjaśnienia pewnej ważnej kwestii. Jak prawidłowo przekazać darowiznę?

Umowa darowizny – kiedy jest potrzebna i co powinna zawierać?

Jak powinno wyglądać przekazanie darowizny? To zależy od tego, co zostaje przekazane. Jeśli chodzi o nieruchomości potrzebna jest umowa darowizny w formie aktu notarialnego. Obie strony(darczyńca-obdarowany) musza być obecne u notariusza. Tu też dokonuje się wpisu do księgi wieczystej. Ta sama procedura dotyczy przekazywania wartościowych rzeczy. Co jeśli darowizna nie została udokumentowana w obecności notariusza? Nawet niepotwierdzony dokument czy umowa ustna będzie ważna, jeśli przekazanie obiecanej rzeczy dojdzie do skutku. Wtedy też konieczne jest zgłoszenie darowizny do skarbówki.

Jeśli akt darowizny pieniędzy sporządzono u notariusza to on zgłasza ten fakt w urzędzie. W praktyce nie trzeba jednak korzystać z jego usług. Przekazanie pieniędzy ma formę umowy już w momencie ich przekazania. Choć nie trzeba sporządzać przy tym żadnych dokumentów, warto potwierdzić to wydarzenie na piśmie. W takim wypadku to na obdarowanym spoczywa obowiązek zgłoszenia darowizny do skarbówki. Pisemna umowa powinna zawierać kilka ważnych elementów. Takich jak dane darczyńcy i obdarowanego, sposób przekazania darowizny. Oprócz tego w dokumencie znajduje się przedmiot darowizny i jego wartość, odniesienie do prawa cywilnego i podpisy.

Podatek od darowizny od rodziców

Zgłoszenie darowizny w Urzędzie Skarbowym nie zawsze musi wiązać się z zapłaceniem podatku. Członkowie rodziny mogą zostać zwolnieni z tego obowiązku. Czy trzeba płacić podatek od darowizny od rodziców? Jeśli obdarowywane dzieci dopełnią niezbędnych formalności mogą zostać całkowicie zwolnione z tego obowiązku. To samo dotyczy najbliższej rodziny. Chodzi tu o małżonków, rodziców, rodzeństwa, dziadków, pradziadków, wnuki, prawnuków, pasierbów, macochy i ojczyma. Jest to tak zwana 0 grupa podatkowa wyodrębniona z grupy I.

Wspomniane powyżej grupy podatkowe mają wpływ na wysokość opłat. Trzeba też wiedzieć, że do każdej grupy została przyporządkowana kwota wolna od podatku. Jest to po prostu kwota, której nie można przekroczyć sumując wszystkie darowizny z ostatnich 5 lat kalendarzowych. Ten czas liczy się od roku poprzedzającego ostatnią darowiznę. Więcej na temat zwolnień od podatku i opisanej tu kwoty można dowiedzieć się na naszej stronie.

Teraz przechodzimy do nieco szerszego opisania grup podatkowych:

  • W skład I grupy podatkowej wchodzą: małżonka, dzieci, rodzice, pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha i teściowie,
  • W skład II grupy podatkowej wchodzą: dzieci rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, dzieci i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych,
  • W skład III grupy podatkowej wchodzą pozostali krewni oraz osoby niespokrewnione.

Kwota wolna od podatku i jej wysokość

Wiemy już, co można przekazać w ramach darowizny. Znane są nam formalności, które należy spełnić. Dowiedzieliśmy się ile jest grup podatkowych i kto jest do nich zaliczany. Co zatem pozostało do wyjaśnienia? Rozwiązanie tej zagadki jest proste. Musimy odpowiedzieć na pytanie ile, jaka jest wysokość kwoty wolnej od podatku w przypadku darowizn. Dla każdej grupy podatkowej wyliczono inną kwotę. Ma to oczywiście związek ze stopniem pokrewieństwa.

Kwota nieopodatkowanej darowizny wynosi:

  • Dla pierwszej I grupy podatkowej 9 637 zł,
  • Dla drugiej II grupy podatkowej 7 276 zł,
  • Dla III grupy podatkowej 4 902 zł.

Jeśli wartość otrzymanej rzeczy czy nieruchomości przekracza te kwotę trzeba zapłacić podatek od darowizny. Jego wysokość zależy od jej wartości. Podane tu informacje warto rozszerzyć zaglądając na naszą stronę.