Dom ekologiczny – co go wyróżnia? Wady i zalety ekodomu

Jakie cechy ma ekologiczny dom?

Budowa domu ekologicznego wiąże się z zachowaniem wielu zasad. Dotyczą one przede wszystkim idei zrównoważonego rozwoju. Tego typu budynek jest z nią zgodny, gdyż:

• jest wznoszony z naturalnych materiałów, które są równocześnie bardzo trwałe,
• opiera się na wykorzystywaniu odnawialnych surowców – energia pochodzi z ziemi, wody czy powietrza,
• zakłada szerokie wykorzystanie zieleni, która zapewnia ochronę przed wiatrem, wpływa na produkcję tlenu oraz zwiększa wilgotność powietrza – dzięki niej można również się zrelaksować,
• bazuje na rozwiązaniach, które minimalizują ilość zanieczyszczeń – nacisk jest kładziony na recykling odpadów, czyli ich przetwarzanie w celu ponownego wykorzystania.

Ekologiczne domy wyróżniają się ponadto wysoką efektywnością energetyczną. Decyduje o tym na przykład wykorzystywanie wentylacji z rekuperacją, która zapewnia odzysk ciepła. Duże znaczenie ma też samodzielne wytwarzanie energii, możliwe dzięki instalacji fotowoltaicznej.

Ekologiczny dom jest komfortowy w użytkowaniu. Ze względu na dobrą izolację cechuje go świetne wyciszenie. Nowoczesne systemy automatycznie sterują różnymi funkcjami, w tym ogrzewaniem czy roletami, co znacznie ogranicza zakres zadań wykonywanych przez domowników.

Budowa ekologicznego domu zakłada wypełnienie określonych wymagań. Dotyczą one:

• odpowiedniego materiału – na elewację sprawdzi się na przykład cegła, kamień, tynk naturalny albo drewno pochodzące z certyfikowanych lasów,
• zwartej i prostej bryły, zwykle na planie prostokąta lub kwadratu – brak balkonów czy przybudówek ogranicza występowanie mostków termicznych, przez które ucieka ciepło,
• jedno- lub dwuspadowego dachu – im mniejsza jego powierzchnia, tym mniejsze straty ciepła,
• rozkładu pokoi zgodnego z ruchem słońca – pomieszczenia, w których domownicy przebywają najczęściej, powinny być zlokalizowane po wschodniej i południowej stronie oraz zaopatrzone w duże przeszklenia.

Integralną częścią ekologicznego domu jest innowacyjny i wydajny system ogrzewania. Najlepiej zdecydować się na rozwiązanie bezobsługowe, gwarantujące wysoki komfort użytkowania.

Jakie zalety i wady mają ekologiczne domy?

Budowa domu ekologicznego przynosi jego użytkownikom wymierne korzyści. Dotyczą one:

• niskich kosztów eksploatacyjnych – znaczne oszczędności są możliwe dzięki niewielkiemu zużyciu energii oraz minimalizacji strat ciepła,
• ograniczenia negatywnego wpływu człowieka na środowisko – rozwiązania typu rekuperacja, instalacja fotowoltaiczna, ogrzewanie podłogowe, przydomowa oczyszczalnia ścieków oraz kompostownik w ogrodzie zmniejszają ilość zanieczyszczeń i redukują zużycie surowców nieodnawialnych,
• ochrony przed wieloma czynnikami – dobra izolacja to skuteczne zabezpieczenie przed wilgocią czy hałasem.

Jeśli zdecydujesz się na dom ekologiczny, przy ewentualnej odsprzedaży będzie on miał wysoką wartość – wpisuje się bowiem w modny już od wielu lat trend proekologiczny, a poza tym ma atrakcyjny, nowoczesny design.

Zamierzając wznieść dom ekologiczny, musisz mieć jednak świadomość tego, że jest to duża inwestycja. Wiąże się ze zgromadzeniem znacznej sumy pieniędzy – wiele środków pochłonie sporządzenie projektu, a ekologiczne materiały są droższe od tradycyjnych. Możesz mieć ponadto trudności związane:

• ze znalezieniem odpowiedniej działki – musi ona być odpowiednio nasłoneczniona, a więc nie może być zasłonięta przez wysokie drzewa czy budynki; czasem trudno jest przewidzieć, co powstanie w bezpośrednim sąsiedztwie posesji,
• z zatrudnieniem odpowiedniej ekipy – powinna ona mieć niezbędne doświadczenie w budowie ekodomów.

Nie bez znaczenia pozostają również ograniczenia związane z bryłą domu czy kształtem dachu. Nie każdemu odpowiada wygląd domów ekologicznych – może nie podobać się na przykład tym osobom, które uwielbiają elementy ozdobne znajdujące się na elewacji, takie jak wykusze. Trzeba jednak mieć świadomość tego, że życie w zgodzie z ekologią i cieszenie się domem wydajnym pod kątem energetycznym wymaga pewnych ustępstw.

Budowa domu ekologicznego – jaki system ogrzewania wybrać?

Dom ekologiczny wymaga odpowiedniego systemu grzewczego. Musi on być:

• ekologiczny, czyli bez- albo niskoemisyjny – nie może prowadzić do spalania nadmiernej ilości paliwa i przedostawania się szkodliwych związków do atmosfery,
• efektywny, czyli minimalizować zużycie energii oraz straty ciepła, jednocześnie zapewniając domownikom odpowiednie warunki podczas pobytu w pomieszczeniach,
• komfortowy w trakcie użytkowania – służy do tego możliwość sterowania za pomocą programatora, w którym można na przykład ustawić pożądaną temperaturę,
• estetyczny, aby nie naruszał aranżacji zastosowanej w domu.

Jakie systemy ogrzewania spełniają wszystkie podane kryteria? Wśród nich znajduje się niewątpliwie pompa ciepła. Zapewnia ona wysoką sprawność, wygodne użytkowanie i niskie koszty eksploatacyjne, jednak pamiętaj, że montaż instalacji pochłonie sporo środków – w przypadku średniej wielkości domu to około 40 000 – 70 000 zł [1]. Do tego dochodzi konieczność corocznego przeprowadzania przeglądu, a jeśli dojdzie do usterek, również wysoki koszt ich usunięcia.

A może kocioł na pellet? Wsad do niego stanowią sprasowane trociny pochodzące z drzew liściastych oraz iglastych, a więc ekologiczne paliwo, które dodatkowo, już po spaleniu, możesz ponownie wykorzystać – pył posłuży do użyźnienia gleby. Za wyborem takiego systemu przemawia przede wszystkim prosta obsługa – jedna dawka pelletu wystarczy nawet na kilka tygodni. Trzeba jednak kupować i gromadzić opał, co wymaga odpowiedniego miejsca (musi ono być suche i przewiewne, aby nie doszło do rozwoju wilgoci) oraz regularnego czyszczenia pieca i kotłowni. Pod uwagę trzeba też wziąć wysoki koszt inwestycji – nawet do 23 500 zł [2].

Jest jeszcze jedno rozwiązanie, które łączy zalety zarówno pompy ciepła (bezobsługowość, ekologia), jak i kotła na pellet (wysoka sprawność, niższy koszt montażu) – chodzi o elektryczne ogrzewanie podłogowe. Jest to system, który nawet w obliczu wysokich cen energii opłaca się zamontować w ekologicznym domu – decyduje o tym duża efektywność energetyczna. Dzięki podłogowemu ogrzewaniu elektrycznemu:

• prawie 100% energii jest zamieniane na ciepło, dzięki czemu nie dochodzi do jej ubytków,
• ciepłe powietrze jest równomiernie rozprowadzane po pomieszczeniach i nie ma takiego zjawiska, jak w przypadku grzejników, gdy w ich pobliżu jest znacznie cieplej niż w pozostałych częściach pokojów – w ten sposób nawet ustawienie na termostacie temperatury mniejszej o 1–2°C nie będzie odczuwalne dla domowników,
• możesz wykorzystywać ciepło w ramach drugiej taryfy, gdy korzystasz z tańszej energii – taką możliwość daje system akumulacyjny.

Elektryczne ogrzewanie podłogowe jest ekologiczne, gdyż nie wywołuje emisji spalin. Jego użytkowanie wiąże się z wysokim komfortem oraz estetyką – sterowanie odbywa się za pomocą niewielkiego programatora znajdującego się na ścianie, a brak grzejników oraz fakt, że kable grzejne są ukryte pod podłogą, zwiększa możliwości aranżacyjne wnętrza. Taki system zapewnia idealne warunki dla domowników – jest tak dzięki temu, że:

• najwyższa temperatura jest na dole, na poziomie nóg, a najniższa na wysokości głowy, co poprawia samopoczucie,
• cyrkulacja powietrza jest znacznie ograniczona – powoduje to mniejszą ilość kurzu w powietrzu.

Spore znaczenie ma też duża trwałość systemu, oceniana nawet na 50 lat. Istotne są ponadto niewielkie koszty montażu i eksploatacji – inwestycja w przypadku domu o powierzchni 100 m² to wydatek rzędu 8 000 zł (jeśli zdecydujesz się na system akumulacyjny), natomiast roczne koszty paliwa i serwisu to 3 353 zł [3]. Budując dom ekologiczny, warto więc zdecydować się na wydajne i ekonomiczne ogrzewanie podłogowe.

Czytaj więcej na temat elektrycznego ogrzewania podłogowego na "Sposób na ogrzewanie".

Źródła:

1. https://enerad.pl/aktualnosci/pompy-ciepla-cena-2022/
2. https://www.dobrzemieszkaj.pl/otoczenie_domu/nawierzchnie_elewacje_dachy/153/3_ekologiczne_metody_na_ogrzewanie_domu,114998.html
3. https://sposobnaogrzewanie.pl/
4. https://eko360.pl/dom-ekologiczny-czym-sie-charakteryzuje-materialy-urzadzenia-technologie/
5. https://www.mgprojekt.com.pl/blog/dom-ekologiczny/#bryla-ekologicznego-budynku
6. https://www.extradom.pl/porady/artykul-eko-dom-czyli-ekologiczny-dom-marzen
7. https://penny.pl/porady/domy-energooszczedne-zalety-i-wady/
8. https://inzynieria.com/budownictwo/wiadomosci/64792,dom-ekologiczny-konstrukcja-cechy-i-zalety,ekologiczny-dom-cechy-i-zalety
9. https://gminazenergia.pl/post/wady-i-zalety-kotlow-na-pellet-a-jak-z-dofinansowaniem