Emerytura po mężu. Wyjaśniamy, jak wdowa może otrzymać świadczenie

Emerytura po mężu a renta rodzinna

W Polskim prawie nie znajdziemy pojęcia emerytury po zmarłym mężu. Jest to często stosowany skrót myślowy. Wdowa lub wdowiec może uzyskać rentę rodzinną po zmarłym współmałżonku. Używane powszechnie sformułowanie „emerytura po mężu” w praktyce oznacza rentę rodzinną po zmarłym współmałżonku lub innym członku rodziny.

Co ważne, renta rodzinna (tak zwana emerytura po mężu) przysługuje nie tylko współmałżonkowi. Renta rodzinna może być przyznana członkom rodziny po zmarłym, który w chwili śmierci posiadał prawo do emerytury bądź renty z tytułu niezdolności do pracy. Ze świadczenia mogą skorzystać określeni członkowie rodziny ubezpieczonego zmarłego (spełniającego określone warunki). Podsumowując, emeryturę po mężu dostanie:

Wdowa bądź wdowiec

• Rodzice zmarłego – jeśli zmarły utrzymywał ich przed swoją śmiercią.
• Dzieci zmarłego – także dzieci współmałżonka i dzieci przysposobione, które nie ukończyły 16 roku życia. Renta rodzinna może być także przyznana do zakończenia edukacji (maksymalnie do 25 roku życia).
• Wnuki lub inne dzieci przyjęte przez zmarłego na wychowanie.

Renta rodzinna może być wypłacona, jeśli osoba spełnia wszystkie warunki wynikające z ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. 1998 Nr 162 poz. 1118). Wysokość procentowa wypłacanego z ZUS świadczenia po zmarłym członku rodziny będzie uzależniona od liczby świadczeniobiorców. Ile pieniędzy dostanie wdowa, która jako jedyna pobiera świadczenie po zmarłym współmałżonku? W tym przypadku wysokość świadczenia wynosi 85 procent wysokości emerytury zmarłego.

Wysokość renty rodzinnej z ZUS. Ile dostanie wdowa lub wdowiec po zmarłym współmałżonku?

Wiemy już, czym jest emerytura po mężu i znamy grono osób uprawnionych do jej otrzymania. Kolejną ważną kwestią jest wysokość świadczenia. Wysokość renty rodzinnej po zmarłym jest obliczana na podstawie ilości osób do niej uprawnionych. ZUS wypłaca świadczenia w wysokości:

• 85 procent wysokości emerytury zmarłego – w przypadku jednej osoby ubiegającej się o świadczenie.
• 90 procent wysokości emerytury zmarłego – w przypadku dwóch osób ubiegających się o rentę rodzinną po zmarłym.
• 95 procent wysokości emerytury zmarłego – dotyczy rent rodzinnych w przypadku, gdy ubiegają się o nią trzy osoby bądź więcej.

Ile dostanie wdowa lub wdowiec po zmarłym współmałżonku? Procentowa wysokość świadczenia jest dzielona po równo pomiędzy wszystkie uprawnione do tego osoby. Warto wiedzieć, że ZUS nie może wyliczyć świadczenia poniżej wartości minimalnej. Minimalna kwota renty rodzinnej od 1 marca 2022 roku wynosi 1 338,44 zł. W praktyce oznacza to, że osoby uprawnione do pobierania renty rodzinnej nie mogą otrzymać mniejszego świadczenia, choćby wynikało to z procentowego obliczenia wysokości emerytury zmarłego.

Wdowa lub wdowiec, którzy pobierają emeryturę, mogą uzyskać rentę rodzinną po zmarłym współmałżonku. W tej sytuacji ZUS odbierze im prawo do własnej emerytury. Nie ma możliwości pobierania dwóch świadczeń, czyli własnej emerytury i renty rodzinnej po zmarłym współmałżonku. Jeśli szukasz więcej porad, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły na temat prawa i przepisów.

Renta rodzinna – warunki wypłaty świadczenia z ZUS

Jak już wspomnieliśmy wcześniej, osoby uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym mogą uzyskać świadczenie, o ile spełniają warunki wynikające z ustawy o emeryturach i rentach z ZUS. Wymagane warunki będą uzależnione od stopnia pokrewieństwa ze zmarłym.

Dzieci własne, drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione – mają prawo do renty rodzinnej do ukończenia 16 lat lub do ukończenia nauki w szkole (maksymalnie do 25 roku życia). Ze świadczenia mogą skorzystać dzieci bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz samodzielnej egzystencji.

• Przyjęte na wychowanie i utrzymanie wnuki, rodzeństwo i inne dzieci – mają prawo do renty rodzinnej po zmarłym, jeśli spełniają opisane wyżej warunki, a dodatkowo:
  • Zostały przyjęte na wychowanie oraz utrzymanie co najmniej na rok przed śmiercią ubezpieczonego (chyba, że śmierć nastąpiła w wyniku wypadku).
  • Nie mają prawa do renty po zmarłych rodzicach. W przypadku żyjących rodziców musi nastąpić warunek, braku możliwości zapewnienia utrzymania dzieciom bądź to, by ubezpieczony zmarły lub jego małżonek był opiekunem ustanowionym przez sąd.
• Wdowa – ma prawo do renty rodzinnej jeżeli w chwili śmierci męża osiągnęła wiek 50 lat lub była niezdolna do pracy. Prawo do renty rodzinnej przysługuje także wdowie, która wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa, które posiadają uprawnienie do renty rodzinnej po zmarłym mężu (dotyczy dzieci, które nie ukończyły 16 lat życia, lub 18 lat w przypadku dzieci uczących się). Wdowa może także uzyskać prawo do renty rodzinnej po zmarłym mężu, jeżeli sprawuje pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy oraz do samodzielnej egzystencji, lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej. Prawo dopuszcza także możliwość uzyskania renty rodzinnej przez wdowę, która ukończyła 50 lat lub stała się niezdolna do pracy po śmierci męża, nie później niż w ciągu 5 lat od jego śmierci.

Prawo do renty rodzinnej może przysługiwać także rozwiedzionej wdowie, która spełnia powyższe warunki, a ponadto do dnia śmierci męża nie pozostawała z nim we wspólności małżeńskiej, jeżeli w dniu śmierci męża miała prawo do alimentów z jego strony (ustalone wyrokiem bądź zgodą sądową).

Omówiliśmy już, czym jest emerytura po mężu i ile dostanie osoba uprawniona do świadczenia z ZUS. W osobnym artykule omawiamy wniosek o alimenty, a także urlop okolicznościowy śmierć ojca.