Instalacja odgromowa zabezpieczona techniką cynkowania ogniowego

Podczas burzy pojawia się ryzyko, że w dom uderzy błyskawica będąca efektem wyładowania elektrycznego, którego natężenie przekracza 30 000 A. Piorun trafiający w przewody elektryczne lub w sam  budynek może przede wszystkim zagrażać życiu ludzkiemu, a także przynieść opłakane skutki dla urządzeń i kabli lub wzniecić pożar. Dlatego wszystkie obiekty powinny być chronione przez instalacje odgromowe. Jak poprawnie ją zamontować i co wpływa na jej jakość?

Gdzie konieczna jest instalacja odgromowa?

Regulacje dotyczące instalacji odgromowych można znaleźć w przepisach polskiego prawa budowlanego oraz w normie PN-EN 62305. Zawierają one metodykę oraz dokładny opis dokonywania obliczeń komponentów ryzyka, które uzależniają konieczność posiadania instalacji odgromowej. Kolejne składowe wpływają także na zasady układania zwodów/przewodów w zależności od rodzaju i przeznaczenia budynku, rodzaju pokrycia dachu budynku, a także warunki wykorzystania pokrycia dachu jako elementu naturalnego instalacji piorunochronnej. Regulacje dotyczą również materiałów, z jakich powinny być wykonane elementy instalacji  odgromowej. W zapisach normy wyraźnie czytamy, że materiały powinny posiadać wysoką odporność na korozję. Niemniej posiadanie nawet prostego piorunochronu jest tak naprawdę przydatne w każdym domu. Wynika to chociażby z warunków ubezpieczenia nieruchomości. Towarzystwa ubezpieczeniowe bardzo często wymagają wyposażenia budynku w instalację odgromową. Nierzadko wpływa to na wysokość składki, ponieważ wnętrze jest wtedy lepiej chronione. Dodatkowo coraz częściej mamy do czynienia z anomaliami pogodowymi, gdzie duże różnice temperatur powodują bardzo gwałtowne burze i silne wyładowania.

Z czego składa się instalacja odgromowa?

Zewnętrzna instalacja odgromowa (zobacz) to zestaw elementów, które odpowiednio zamontowane mają uchronić obiekt przed konsekwencjami wyładowań elektrycznych podczas burzy. Bezpośredni kontakt z prądem pioruna mają zwody poziome i pionowe, które są mocowane na dachu budynku. Najwyżej wysuniętą częścią są zwody poziome na kalenicy dachu i maszty odgromowe, które chronią kominy lub inne urządzenia wyniesione na zewnątrz obiektu i dachu. Jeśli dojdzie do uderzenia pioruna, zwód poziomy lub pionowy (maszt) ma przyjąć ładunek, chroniąc tym samym obiekt. Często dla lepszego efektu wykorzystuje się podwyższone zwody poziome tworzące swego rodzaju „klatkę ochronną”. Montuje się je zazwyczaj wokół urządzeń elektrycznych usytuowanych na dachach, takich jak jednostka zewnętrzna klimatyzacji lub instalacja fotowoltaiczna. Kolejny istotny element instalacji odgromowej to zwody poziome rozłożone na całej powierzchni dachu, tworzące tzw. siatkę zwodów. Do mocowania zwodów na dachu lub elewacji bardzo pomocne są wsporniki oraz uchwyty dachowe bądź elewacyjne.

Niemal równie ważne jak części wykorzystywane na dachu są przewody odprowadzające. Łączą one wszystkie zwody na dachu z uziemieniem i wykonane są z tych samych materiałów. Zazwyczaj można je znaleźć zamontowane wzdłuż elewacji za pomocą uchwytów ściennych na drut (dystans zależny jest od rodzaju podłoża/ elewacji), przy rurach spustowych , ale również pod elewacją, gdzie prowadzone są w specjalnych rurach odgromowych. Przy gruncie instaluje się przewody uziemiające, które przekierowują wyładowanie elektryczne do uziomu. Wreszcie ostatnią część stanowią uziomy mające na celu przyjęcie  i rozproszenie prądu pioruna w ziemi. Po drodze istnieje możliwość pomiaru rezystancji uziomu (poniżej 10 om) lub sprawdzenia ciągłości galwanicznej części nadziemnej instalacji odgromowej. W tym celu stosuje się zaciski probiercze, które łączą przewody odprowadzające z uziemiającymi. W efekcie energia elektryczna w pewnym sensie omija budynek, a także rozchodzi się w gruncie, nie wyrządzając szkód w swoim otoczeniu. Dzięki temu chroniony jest nie tylko najwyżej położony dach, ale także cały obiekt wraz z instalacją elektryczną wewnątrz. Liczbę zwodów i przewodów uzależnia się od rozmiarów, sposobu użytkowania i przeznaczenia obiektu a jakość wykorzystywanych komponentów powinna być poświadczona certyfikatami oraz normami.

Kiedy instalacja odgromowa jest odporna na korozje?

Najskuteczniejszą formą ochrony instalacji stalowych przed korozją jest cynkowanie ogniowe, nazywane także zanurzeniowym. Metoda znana od ponad stu lat nadal zaliczana jest do najlepszych form ochrony stali przed korozją, do której dochodzi wskutek kontaktu elementów instalacji odgromowej z wodą i powietrzem. Cynkowanie, czyli pokrycie stali cienką warstwą cynku, ma znacząco wydłużyć żywotność materiału. Po ocynkowaniu odporność na korozję jest od kilku do kilkunastu razy większa, a efekt ten uzależniony jest od grubości warstwy oraz sposobu cynkowania. Ten rodzaj ochrony stali jest też korzystny pod względem ekonomicznym, gdyż jednorazowe pokrycie cynkiem kosztuje mniej niż regularne malowanie. W efekcie materiał jest chroniony dłużej, a przy tym nie wymaga konserwacji. Sam proces cynkowania może odbywać się na kilka sposobów: proszkowo, ogniowo, galwanicznie oraz natryskowo.

Niestety niewielu producentów w Polsce wykorzystuje ten sposób. Poza firmą AN-KOM większość branży wykorzystuje cienko powłokowe cynkowanie galwaniczne. Dlaczego warto postawić na cynkowanie ogniowe? Ze względu na trwałość. Proces ten polega na kąpieli stalowych elementów w płynnym cynku o temperaturze wynoszącej 440–460°C. Wtedy materiały najszybciej wchodzą między sobą w reakcję. Po kilku minutach cynkowany element wyjmuje się z kąpieli i dokonuje jego ewentualnej obróbki. Do głównych zalet tej metody należą długi okres ochrony (nawet do 50 lat), ochrona katodowa, wytrzymałość na tarcie i uderzenia dzięki grubej powłoce, a także niski koszt oraz fakt, że cynkowanie ogniowe jest przyjazne dla środowiska.

Frima AN-KOM - systemy odgromowe: https://www.an-kom.pl/

Powiązane artykuły

• 
  Instalacja odgromowa - cennik 2023 w różnych regionach Polski