Jaką pompę ciepła wybrać? Która najlepsza?
Pompy ciepła to rozwiązanie, które z roku na rok zdobywa coraz więcej zwolenników, zwłaszcza w obszarach miejskich i podmiejskich, gdzie często stanowią technologię pierwszego wyboru. Nic w tym dziwnego, skoro należą one do najtańszych w eksploatacji i najbardziej przyjaznych dla środowiska urządzeń grzewczych. Zdarza się jednak, że wyboru odpowiedniej pompy ciepła nie ułatwia szeroka i zróżnicowana oferta producentów tych urządzeń. Czym różnią się od siebie poszczególne rodzaje pomp ciepła i co zrobić, aby wybrać tą najlepszą? Zapytaliśmy o to ekspertkę ds. pomp ciepła, Katarzynę Fodrowską z serwisu enerad.pl.
Z tego artykułu dowiesz się:
Dlaczego warto zdecydować się na pompę ciepła?
Opłaty związane z ogrzewaniem domu w okresie jesienno-zimowym stanowią sporą część domowego budżetu. Jak wynika z danych Eurostatu, Polska znajduje się w czołówce państw europejskich o najwyższym udziale wydatków na nośniki energii. Oczywiście to, jak wysokie będą nasze rachunki za ogrzewanie, w dużej mierze zależeć będzie od takich czynników jak chociażby: łączna powierzchnia ogrzewanych pomieszczeń, liczba mieszkańców, zapotrzebowanie cieplne budynku, czy oczywiście - rodzaj systemu grzewczego.
Jednym z najbardziej ekonomicznych i ekologicznych urządzeń grzewczych, które doskonale spełnią swoją rolę zarówno w domach jednorodzinnych, jak i w budynkach komercyjnych, są cieszące się coraz większym zainteresowaniem pompy ciepła (rocznie sprzedaje się ich w Polsce ponad 50.000 sztuk). Jak zaznacza ekspertka ds. pomp ciepła z serwisu enerad.pl Katarzyna Fodrowska:
- Wpływ na to mają przede wszystkim coraz niższe koszty związane zakupem, tych urządzeń, które są nawet kilkukrotnie niższe niż jeszcze kilka lat temu. Sporym udogodnieniem dla osób planujących inwestycję w pompę ciepła jest również możliwość uzyskania dodatkowego wsparcia finansowego w ramach różnych form dofinansowania do pomp ciepła, takich jak np. rządowy program Czyste Powietrze.
Przyczyną wzrostu sprzedaży tych ekologicznych urządzeń grzewczych są również niskie koszty eksploatacyjne (roczny koszt ogrzewania i c.w.u. dla domu o powierzchni 160-200 m² wynosi średnio 1.400-2.500 zł), co stanowi istotny czynnik, zwłaszcza teraz, kiedy szybko rosną ceny takich paliw jak: gaz, olej opałowy, czy węgiel. Pompy ciepła nie potrzebują bowiem żadnego paliwa, poza niewielką ilością prądu, który jest niezbędny do działania sprężarki (większość energii pochodzi z odnawialnych źródeł)”. Jak dodaje specjalistka enerad.pl:
- Pompy ciepła są ponadto urządzeniami wielofunkcyjnymi, ponieważ nie tylko służą do efektywnego ogrzewania budynku, ale i do uzyskanie ciepłej wody użytkowej oraz chłodzenia pomieszczeń w upalne dni. Są one również wygodne w obsłudze (sterowanie nimi sprowadza się wyłącznie do ustawienia odpowiedniej temperatury) i mogą bezawaryjnie pracować przez kilkadziesiąt lat.
Kolejnym dużym atutem jest także możliwość połączenia pompy ciepła z instalacją fotowoltaiczną. Pozwala to nie tylko ograniczyć do minimum rachunki za prąd, ale i stwarza możliwość bycia samowystarczalnym energetycznie. Jest to więc inwestycja w spokojną przyszłość, kiedy to wraz z przejściem na emeryturą, nasze dochody gwałtownie spadają.
Jakie pompy ciepła znajdują się w ofercie producentów tych urządzeń?
Nic zatem dziwnego, że mimo dość wysokiego kosztu początkowego inwestycji, coraz więcej osób decyduje się na montaż ekologicznej pompy ciepła (szacuje się, że realny zwrot wydatków związanych z jej instalacją wynosi 5-7 lat). Często jednak, ze względu na zróżnicowaną i szeroką ofertę pomp ciepła, wybór odpowiedniego urządzenia dopasowanego do potrzeb domu i jego użytkowników, może przysporzyć wiele trudności. Obecnie na rynku znaleźć można dwie, zasadniczo odmienne, klasy urządzeń, jakimi są pompy ciepła. W przypadku pierwszej z nich, mamy do czynienia z pompami ciepła służącymi wyłącznie do przygotowywania c.w.u. (stanowią one alternatywę do kolektorów słonecznych), w przypadku zaś drugiej - z pompami ciepła do ogrzewania budynków.
Jeśli inwestor decyduje się na zakup urządzenia, służącego do ogrzewania pomieszczeń, to znaczącą kwestią jest wówczas wybranie jego źródła dolnego (może nim być powietrze, grunt lub woda), które wraz z prawidłowo dobranym źródłem górnym (czyli samą instalacją grzewczą) jest kluczem do sukcesu całej inwestycji. W Polsce już od wielu lat największą popularnością wśród użytkowników cieszą się powietrzne pompy ciepła, które niezależnie od pory roku, czerpią darmową i dostępną w nieograniczonej ilości energię słoneczną, zgromadzoną w powietrzu. Dla przykładu, tylko w tylko w 2020 roku sprzedano ich łącznie 42.000 szt. Co jest tego powodem? Otóż jak wyjaśnia ekspertka, Katarzyna Fodrowska:
- Przyczyn tego należy szukać nie tylko w ich niezawodności, wszechstronności czy efektywności, ale i w szybkim oraz prostym montażu. W przeciwieństwie do gruntowych pomp ciepła nie wymagają one ani dużego terenu, ani dodatkowych nakładów związanych z wykonaniem wymiennika gruntowego (całość wykonuje się w ciągu jednego dnia). Co istotne, nie należy zapominać o innym ważnym czynniku, jakim jest oczywiście cena tego urządzenia. Obecnie, łączny koszt zakupu i montażu powietrznej pompy ciepła, o zmiennej wydajności (z inwerterem) dla domu o powierzchni 150 m² wynosi ok. 35.000 zł netto.
Pod uwagę warto również wziąć to, że przez zmiany klimatyczne, zimy w Polsce są coraz łagodniejsze, co sprawia, że występują u nas doskonałe warunki dla pracy tych urządzeń, których moc i efektywność są wówczas najwyższe. Jednak na ten moment, to gruntowe pompy ciepła są najbardziej wydajne. Dlaczego? Wszystko przez to, że są one prawie całkowicie odporne na zmieniające się warunki zewnętrzne (grunt na głębokości większej niż 1,5 m ma zawsze dodatnią temperaturę). Dzięki temu urządzenia te przez cały czas (nawet podczas najchłodniejszych zimowych dni), pracują na swojej maksymalnej sprawności. Średni współczynnik COP najczęściej kupowanych gruntowych pomp ciepła (bez wartości ekstremalnych) wynosi ok. 4,8. Oznacza to zatem, że gruntowa pompa ciepła pobierając 1 kWh energii elektrycznej jest w stanie wygenerować średnio 4,8 kWh ciepła. Niestety sporą wadą tego rodzaju inwestycji jest jej wysoki koszt. O ile bowiem cena samej gruntowej pompy ciepła zbliżona jest do tej powietrznej, o tyle już skomplikowane prace związane z jej montażem oraz zakupem kolektora poziomego lub pionowego znacznie podwyższają jej koszt. Obecnie cena pompy ciepła gruntowej dla średniej wielkości domu jednorodzinnego, wraz z dodatkowymi niezbędnymi elementami, to ok. 45.000-70.000 zł.
Jaką pompę ciepła wybrać?
Wybór najlepszej pompy ciepła nie należy do najłatwiejszych. Dlatego też, przed podjęciem ostatecznej decyzji ważne jest przeanalizowanie kilku ważnych kwestii, dotyczących m.in. jej funkcji, rodzaju źródła dolnego, parametrów technicznych (w tym: wydajności grzewczej, współczynników COP/SCOP, maksymalnej temperatury zasilania systemu grzewczego, emisji hałasu), doświadczenia producenta oraz opinii osób, które wypróbowały już konkretny produkt.
Która pompa ciepła najlepsza? To już indywidualna sprawa
Każdy kto ma zatem w planach zakup i montaż pompy ciepła, w pierwszej kolejności powinien zapoznać się z szeroką i zróżnicowaną ofertą tych urządzeń, w czym pomóc może ranking pomp ciepła przygotowany przez specjalistów z enerad.pl: https://enerad.pl/pompy-ciepla/ranking-pomp-ciepla/. Ponadto na uwadze trzeba mieć również to, że wybór najlepszej pompy ciepła należy rozpatrywać indywidualnie dla każdego domu. Tak więc po pierwsze, należy odpowiedzieć sobie na pytanie jaką funkcję ma pełnić pompa ciepła? Czy ogrzewać budynek i przygotowywać ciepłą wodę użytkową (lub tylko służyć wyłącznie do podgrzewania c.w.u.), a może również chłodzić pomieszczenia latem? Ważne jest również to, czy pompa ciepła będzie pracować samodzielnie czy może wspomagać pracę istniejącego już w domu kotła (jak ma to miejsce w domach modernizowanych). Kolejną ważną kwestią jest specyfika działki, na której stoi dom:
- Znacznie prostsza i tańsza w instalacji jest powietrzna pompa ciepła, ponieważ jej montaż nie jest uwarunkowany posiadaniem odpowiednio dużej działki. Nie wymaga również wykonania niezbędnych prac terenowych, co generuje dodatkowe koszty. Nie ma też ryzyka niewłaściwego dobrania wielkości dolnego źródła i popełnienia błędów wykonawczych, jak w przypadku gruntowej pompy ciepła, która jednak wymaga już działki o większej powierzchni, zwłaszcza gdy inwestor zdecyduje się na montaż pompy ciepła z wymiennikiem poziomym. Wówczas najlepiej, aby była ona wolna od zabudowań i innych elementów, które mogłyby spowodować jej zaciemnianie - zaznacza ekspertka enerad.pl.
Kolejną ważną kwestią jest także budżet jakim dysponuje inwestor. Ponieważ jak podkreśla Katarzyna Fodrowska:
- Koszt pompy ciepła zależy nie tylko od dolnego źródła, z którego urządzenie pozyskuje energię cieplną (najdroższą opcją są pompy ciepła gruntowe, najtańszym powietrzne pompy ciepła), ale i takich czynników, jak m.in. parametry urządzenia, lokalizacja budynku, czy wielkość i jego wykończenia. W tym oczywiście powierzchnia i sposób użytkowania pomieszczeń, technologia budowania domu oraz sposób ogrzewania w budynku. W dodatku inwestycja w pompę ciepła, będzie najbardziej uzasadniona, gdy budynek jest ocieplony w stopniu odpowiadającym przynajmniej obecnym normom budowlanym, a także gdy zainstalowano w nim niskotemperaturowe ogrzewanie podłogowe czy ścienne. Co jednak ważne, na rynku dostępne są również wysokotemperaturowe pompy ciepła, które idealnie sprawdzą się w modernizowanych domach, w których inwestor nie planuje wymiany istniejącej już w nich instalacji i grzejników.
Nie należy również zapominać o tym, że aby instalacja była ekonomiczna i energooszczędna, to oprócz odpowiedniego doboru dolnego i górnego źródła, ważne jest dopasowanie poszczególnych podzespołów i prawidłowy dobór mocy pompy ciepła, która powinna odpowiadać zapotrzebowaniu budynku na ciepło (może być ona niższa gdy inwestor przewiduje układ biwalentny). Ma to bowiem wpływ na awaryjność i żywotność całego systemu. Jak wskazuje ekspertka enerad.pl:
- Przewymiarowana pompa ciepła może generować niepotrzebne koszty roczne. Wówczas koszt eksploatacji takiego systemu może być podobny, a nawet wyższy, niż w przypadku pracy urządzenia wspomaganego grzałką elektryczną lub kotłem. Natomiast niedowymiarowana pompa ciepła może przyczynić się do niedogrzania domu w chłodne jesienno-zimowe dni i konieczności korzystania z innego źródła ciepła.
Właściwy dobór pompy ciepła należy jednak zostawić w rękach osoby, która posiada stosowną wiedzę w tym zakresie
Wybór odpowiedniego ogrzewania jest jedną z najważniejszych decyzji jaką trzeba podjąć budując lub modernizując dom. Jeśli zatem zastanawiacie się nad tym jaką pompę ciepła wybrać i która z nich sprawdzi się w Waszym przypadku najlepiej, koniecznie zostawcie jej dobór osobom posiadającym w tym zakresie stosowną wiedzę - czyli instalatorom lub projektantom instalacji grzewczych. Jak podkreśla Katarzyna Fodrowska:
- Tylko korzystając z usług firmy, która specjalizuje się w kompleksowej obsłudze w zakresie budowy instalacji grzewczych/chłodzących w oparciu o montaż wysokowydajnych pomp ciepła, liczyć można nie tylko na doradztwo (w tym ustalenie odpowiedniego doboru mocy grzewczej pompy ciepła w stosunku do zapotrzebowania na energię cieplną i wycenę przedsięwzięcia), przygotowanie projektu i dokumentacji, montaż instalacji, ale i gwarancję oraz sprawny serwis.
artykuł sponsorowany