Jakie zmiany wiążą się z oskładkowaniem umów cywilnoprawnych w 2025 roku?
Według projektu nowelizacji planowanej przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w 2025 roku prawie wszystkie umowy cywilnoprawne byłyby objęte obowiązkiem odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne. Zmiany wynikają z założeń Krajowego Planu Odbudowy. Przedsiębiorcy i zleceniobiorcy są zaniepokojeni, gdyż nowe przepisy wiążą się ze wzrostem kosztów zatrudnienia i zmniejszeniem wynagrodzeń.
Umowy cywilnoprawne a składki ubezpieczeniowe – obecny i planowany stan prawny
Obecne przepisy zwalniają z obowiązku płacenia składek ZUS w przypadku umów o dzieło. Składki przy umowach-zleceniach pobiera się, jeśli dana umowa jest dla zleceniobiorcy jedynym źródłem dochodu.
Składek nie pobiera się również:
od umów zawieranych przez osoby, które nie ukończyły jeszcze 26. roku życia,
gdy zleceniobiorca zawiera kolejne umowy-zlecenia, ale wartość pierwszej przekracza wysokość minimalnego wynagrodzenia (chyba że umowy są zawierane z pracodawcą),
jeśli zleceniobiorca opłaca składki do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przynajmniej od minimalnego wynagrodzenia na mocy umowy z innym pracodawcą.
Nowelizacja ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych zakłada pełne oskładkowanie wszystkich umów cywilnoprawnych z wyjątkiem tych zawieranych przez uczniów szkół ponadpodstawowych i studentów do 26. roku życia. Obecnie Polska jest jedynym krajem UE, w którym oskładkowaniu nie podlegają wszystkie umowy od czynności cywilnoprawnych. Jeśli szukasz dodatkowych informacji o tym, jakie zasady obowiązują obecnie w przypadku różnych form zatrudnienia, zajrzyj do serwisu Firmove.pl.
Z czym wiąże się oskładkowanie umów cywilnoprawnych?
Przedsiębiorcy reagują na pełne oskładkowanie umów cywilnoprawnych z zaniepokojeniem. Zwracają uwagę na wzrost kosztów zatrudnienia osób fizycznych, jaki wygeneruje zmiana prawa. Z kolei zleceniobiorcy będą musieli liczyć się ze zmniejszeniem kwoty wynagrodzenia. Ponadto podnoszona jest również kwestia zagrożenia dla freelancingu oraz osób, dla których dodatkowymi źródłami dochodu są drobne zlecenia.
Eksperci podkreślają jednak korzyści, jakie mogą wynikać z nowych przepisów. U podstaw wprowadzenia zmian nie należy dopatrywać się jedynie zwiększenia środków wpływających do budżetu państwa. Celem nowelizacji jest zapewnienie pracownikom prawa do świadczeń, takich jak np. emerytura czy renta. Patrząc na zapowiadane rozwiązania przez pryzmat finansowy, często zapomina się o bezpieczeństwie socjalnym. Czas na refleksje przychodzi dopiero po wystąpieniu sytuacji zmuszającej do skorzystania ze świadczeń, np. wypadku przy pracy.
Pełne oskładkowanie umów cywilnoprawnych w Polsce – powód zmian
Objęcie pełnym oskładkowaniem umów cywilnoprawnych to kamień milowy nr A71G Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności (KPO). Pierwotnie zmiany miały zostać wprowadzone do 31 marca 2023 roku.
KPO dla Polski to program realizujący zalecenia Rady UE oraz Krajowego Programu Reform. Składa się z 54 inwestycji i 48 reform. Realizacja KPO rozpoczęła się po 1 lutego 2020 roku, a ma zakończyć się do końca sierpnia 2026 roku. Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększenia Odporności jest finansowany z europejskiego Funduszu na rzecz Odbudowy i zwiększania odporności (RRF – Recovery and Resilience Facility). Warunkiem otrzymania środków jest podpisanie umowy z Komisją Europejską na część grantową i pożyczkową. Polska ma czas na spłatę zobowiązania do 2058 roku.