Kiedy należy się odprawa dla pracownika? Wyjaśniamy krok po kroku

Zwolnienie pracownika z zakładu pracy – co dalej?

Rozwiązanie umowy o pracę wiąże się zawsze z obawami czy strachem, jeśli nastąpi ona w niespodziewanym momencie. Zwolnienie pracownika z zakładu pracy może nastąpić z przyczyn leżących zarówno po jego stronie, jak i po stronie pracodawcy. Rozwiązanie umowy może także nastąpić na skutek porozumienia stron.

W przypadku wypowiedzenia umowy o pracę z przyczyn niezależnych od pracownika przysługuje odprawa pieniężna, ale tylko w ściśle określonych sytuacjach. Odprawa to swego rodzaju rekompensata finansowa za brak możliwości pracy i uzyskiwania zarobku. Ustawa o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy dokładnie określa sytuacje i warunki, które muszą zaistnieć, aby móc wypłacić odprawę zwalnianemu pracownikowi.

Kiedy należy się odprawa pieniężna?

Wypowiedzenie umowy o pracę przez pracodawcę

Kiedy przysługuje rekompensata finansowa w formie odprawy? Przede wszystkim wypowiedzenie stosunku pracy musi nastąpić z przyczyn zależnych wyłącznie od pracodawcy. Pracownik, który się sam zwalnia, nie jest brany pod uwagę przy wypłacie odprawy pieniężnej. W przypadku rozwiązania umowy za porozumieniem stron warunkiem jest inicjatywa do tego wyłącznie ze strony pracodawcy.

Odprawa pieniężna przysługuje zwalnianemu pracownikowi jedynie, kiedy w zakładzie pracy zatrudnionych jest przynajmniej 20 pracowników. Pracodawca w zakładzie, który zatrudnia mniej osób, nie jest zobligowany do wypłaty odprawy przy zwolnieniu grupowym czy indywidualnym. Tylko w przypadku zachowania dwóch powyższych warunków pracownik nabywa prawa do odprawy.

Przyczyny zwolnienia z zakładu pracy leżące po stronie pracodawcy to głównie te o charakterze ekonomicznym, finansowym czy organizacyjnym. Redukcja kosztów czy likwidacja miejsca pracy to tylko jedne z przykładów. Warto pamiętać o tym, kiedy należy się odprawa i w razie konieczności dochodzić swych praw.

Grupowe zwolnienia, a odprawa

Pojęcie odprawy pieniężnej zazwyczaj kojarzone jest ze zwolnieniami grupowymi. I słusznie! Zwolnienia grupowe w 99% są z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, co powoduje nabycie przez pracowników prawa do odprawy finansowej. Jak rozumieć zwolnienie grupowe? Jest ono wtedy, kiedy pracodawca zwalnia:

• 10 pracowników w zakładzie pracy liczącym do 100 osób
• 10% pracowników w zakładzie pracy liczącym od 100 do 300 osób
• 30 pracowników w zakładzie pracy liczącym minimum 300 osób

Zwolnienie pracowników w ilościach podanych powyżej musi nastąpić w przeciągu 30 dni. Zwolnienia grupowe zazwyczaj spowodowane są decyzjami ekonomicznymi i konieczną reorganizacją zakładu pracy. Oczywiście drugi warunek, który musi być spełniony to przynajmniej 20 osób zatrudnionych w zakładzie pracy. Jeśli jednak mowa jest o zwolnieniach grupowych, to z pewnością pracodawca zatrudnia powyżej 20 osób.

Czy przysługuje odprawa przy zwolnieniu indywidualnym?

Co w przypadku zwolnień indywidualnych? Odprawa pieniężna należy się również pracownikowi, który został zwolniony w trybie indywidualnym z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, a zakład pracy liczy co najmniej 20 pracowników. Zarówno wypowiedzenie umowy ze strony pracodawcy, jak i za porozumieniem stron skłania do otrzymania odprawy.

W przypadku porozumienia stron musi zostać wykazane, że inicjatywa rozwiązana umowy wyszła ze strony wyłącznie pracodawcy. Jeśli istnieją dodatkowe okoliczności rozwiązania umowy leżące po stronie pracownika, to odprawa pieniężna nie przysługuje. Warto wspomnieć również o wypowiedzeniu umowy na skutek braku zgody pracownika na radykalne obniżenie warunków finansowych pracy. W takim przypadku także można domagać się przysługującej odprawy. Jeśli szukasz więcej porad, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o prawie i przepisach.

Wysokość odprawy pieniężnej i termin wypłaty

Odprawa pieniężna – jak ją obliczyć?

Jeśli już wiadomo, w jakich sytuacjach pracownik nabywa prawa do odprawy pieniężnej, to dobrze wiedzieć również, jaka może być jej wysokość. Rekompensata finansowa równa jest jedno-, dwu- lub trzykrotnej wysokości wynagrodzenia. Podstawą wyliczenia odprawy jest staż pracy w danym zakładzie zwalnianego pracownika.

Wysokość odprawy pieniężnej, a staż pracy:

• jednomiesięczne wynagrodzenie – zatrudnienie krótsze niż 2 lata
• dwumiesięczne wynagrodzenie – zatrudnienie od 2 do 8 lat
• trzymiesięczne wynagrodzenie – zatrudnienie powyżej 8 lat

Pracodawca zobowiązany jest do wypłaty odprawy pieniężnej najpóźniej w ostatnim dniu trwania stosunku pracy. Każdy dzień zwłoki może skutkować naliczaniem odsetek, jeśli sprawa o dochodzenie praw przez pracownika trafi do sądu pracy. Warto również pamiętać, że o odprawę można starać się do 3 lat po zwolnieniu z pracy. Ma to swoje zastosowanie w przypadkach, kiedy zwalniany pracownik nie wiedział o możliwości otrzymania odprawy pieniężnej.