Klasa energetyczna budynku - wszystko, co musisz wiedzieć w 2025 roku
Efektywność energetyczna budynku to jeden z jego najważniejszych parametrów technicznych. Zużycie energii koniecznej do ogrzania nieruchomości, przygotowania ciepłej wody, czy też wentylowania oraz chłodzenia domu ma przełożenie na koszty eksploatacji domu. Im wyższa klasa energetyczna budynku, tym jest on tańszy w utrzymaniu, a to ma znaczenie nie tylko dla nas samych, ale w sytuacji, jeśli chcemy dokonać wynajmu nieruchomości lub jej sprzedaży.
Ocena efektywności energetycznej jest także konieczna z prawnego punktu widzenia: świadectwo charakterystyki energetycznej budynku sporządzane przez uprawnionego audytora energetycznego, zawierające ocenę klasy energetycznej jest obowiązkowe od kwietnia 2023 roku. Znowelizowane przepisy to część szerszej polityki klimatycznej UE zakładającej redukcję emisji gazów cieplarnianych. Z tego artykułu dowiesz się wszystkiego o charakterystyce energetycznej budynków: przygotowaliśmy dla Ciebie kompendium wiedzy na temat świadectw energetycznych, tego jak wygląda klasyfikacja budynków według najnowszej skali, czym różnią się od siebie poszczególne stopnie oceny efektywności energetycznej. Podpowiemy Ci także na co zwrócić uwagę w przypadku budynków nowopowstałych, jak i domów modernizowanych tak, by osiągnąć mniejsze zużycie energii i zmienić klasę energetyczną na wyższą. Więcej informacji dot. klasy energetycznej budynków znajdziesz na: https://www.ecocomfort.pl/klasa-energetyczna-budynku/
Czym jest klasa energetyczna budynku?
Klasa energetyczna budynku jest rozbudowanym systemem oceny i wskaźnikiem efektywności energetycznej domu. Każdy rodzaj nieruchomości, zarówno budynki wielorodzinne, jak i domy jednorodzinne, a także budynki mieszkalne przeznaczone do sprzedaży i wynajmu podlegają tej ocenie i od 2023 roku musi zostać im nadane świadectwo charakterystyki energetycznej budynku, w którym audytor poprzez obliczenie energii koniecznej do ogrzewania domu, przygotowania cwu, klimatyzacji budynku, czy jego wentylowania i oświetlenia, w zestawieniu z ilością powierzchni użytkowej, dokona precyzyjnych obliczeń.
Miarą, którą należy wykorzystać, by móc dokonać obliczeń są tak zwane wskaźniki energetyczne budynków:
- wskaźnik energii pierwotnej,
- wskaźnik energii końcowej,
- wskaźnik energii użytkowej.
Audytor dokonuje obliczeń w ujęciu rocznym, a szacunki uzupełnia o dogłębną analizę parametrów technicznych domu, takich jak izolacja ścian i fundamentów, jakość izolacji dachu, współczynnik przenikania ciepła w przypadku stolarki okiennej i drzwiowej, rodzaj systemu grzewczego zastosowanego w budynku, rodzaj wentylacji (wentylacja naturalna grawitacyjna lub rekuperacja). Proces odbywa się także poprzez wydzielenie w budynku stref nieogrzewanych, przestrzeni chłodzonych i systematycznie ogrzewanych.
Po przeprowadzeniu modelowania termicznego w oparciu o uzyskane dane w specjalistycznych programach, określa się wskaźniki zużycia energii końcowej i na tej podstawie audytor sporządza certyfikat efektywności energetycznej budynku, zwany inaczej świadectwem energetycznym.
Klasy energetyczne budynków a polskie prawo
Świadectwa energetyczne budynków mieszkalnych są wymagane od kwietnia 2023 dla właścicieli nieruchomości, a przepisy o nich reguluje nowelizacja ustawy dotycząca charakterystyki energetycznej oraz prawo budowlane.
Nowelizacja ustawy o świadectwach energetycznych jest wynikiem dostosowania polskich przepisów do standardów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z 19.05.2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków. Klasy energetyczne mają oceniać zużycie energii pierwotnej, czyli nieodnawialnej, pochodzącej z zasobów paliw kopalnych.
W Polsce obowiązują także przepisy dotyczące metodologii obliczeń przy sporządzaniu świadectw energetycznych. Dopuszcza się dwa sposoby wyznaczania wartości wskaźników:
- metoda obliczeniowa jest to metoda, w której obliczenia zużycia energii przeprowadza się mając na uwadze standardowe, uśrednione zużycie, a otrzymane wartości audytor może interpretować w przybliżeniu;
- metoda faktycznego zużycia - jak sama nazwa wskazuje nie ma tu miejsca na zaokrąglone szacunki: w metodzie faktycznego zużycia zapotrzebowanie oblicza się na podstawie rzeczywistego sposobu użytkowania.
Według założeń Ministerstwa Rozwoju i Technologii, rozważane jest wprowadzenie nowych standardów klas energetycznych budynków, uwzględniające między innymi koszty ogrzewania budynku. W takim scenariuszu przewiduje się wprowadzenie klasy A+ oznaczającej budynki dodatnio energetyczne w bilansie energii nieodnawialnej.
Świadectwo energetyczne - czym jest i co zawiera?
Świadectwo energetyczne, znane również jako certyfikat energetyczny lub charakterystyka energetyczna budynku, to dokument określający efektywność energetyczną budynku. O jego ważności decyduje fakt, czy zostało sporządzone przez uprawnionego do tego audytora, a także czy obliczenia i dokumentacja są kompletne.
Świadectwo składa się przede wszystkim z adresu i lokalizacji budynku, zdjęcia nieruchomości oraz szczegółowego opisu parametrów technicznych domu. Audytor precyzuje także informacje dotyczące powierzchni użytkowej z uwzględnieniem miejsc o regulowanej temperaturze (miejsca chłodzone lub ogrzewane).
Ważne jest także wskazanie stacji meteorologicznej w oparciu, o którą tworzona będzie charakterystyka meteorologiczna.
Audytor dokonuje obliczenia rocznej ilości zużywanego nośnika energii lub energii przez budynek na cele ogrzewania, przygotowania ciepłej wody użytkowej, chłodzenia i oświetlenia: szacunki są uzupełnione informacją o wybranej przez niego metodologii obliczeniowej.
W świadectwie zostaje także zilustrowana skala klas energetycznych, a na niej wskazana ocena przyznana konkretnej inwestycji. Dokument zamykają ewentualne rekomendacje w różnych obszarach tak, by dążyć do maksymalnej efektywności energetycznej budynków: mowa tu o realnych do wykonania robotach budowlanych, wśród których możemy wymienić: izolację ścian i fundamentów, izolację dachu oraz stropu, wykorzystanie energii odnawialnej poprzez montaż systemów OZE (panele fotowoltaiczne, pompy ciepła w zamian za nieefektywne kotły grzewcze w przypadku budynków o najsłabszej charakterystyce energetycznej), zarządzanie systemem oświetlenia oraz wymiana nieefektywnych, starych sprzętów AGD na dobrej jakości urządzenia o wysokiej klasie energetycznej, mającej wpływ na niższe zużycie energii.
Nowelizacja ustawy o świadectwach energetycznych - jakie zmiany dla właścicieli nieruchomości?
Choć świadectwa energetyczne budynków są obecne od 2023 roku, od 1 stycznia 2025 stają się obowiązkowe dla wszystkich właścicieli nieruchomości: zarówno w przypadku budynków wielorodzinnych, jednorodzinnych, lokali mieszkalnych, ale i także budynków wynajmowanych. Jedynie budynki niemieszkalne nie są objęte zmianami: ich właściciele nie muszą zwracać się o charakterystykę i sporządzenie świadectwa charakterystyki energetycznej.
Jakie więc zmiany przewidział ustawodawca? Ministerstwo Rozwoju i Technologii informuje o zmianach w zakresie przeprowadzania audytów energetycznych: dotąd można było ograniczyć się do przesłania audytorowi pełnej dokumentacji, na podstawie której uprawniony sporządzał certyfikat. Teraz jednak audyt ma odbywać się w budynku poddawanym ocenie.
Od bieżącego roku będą obowiązywały także nowe klasy energetyczne budynków: na skali pojawi się klasa energetyczna budynku A+ charakteryzująca budynki bezemisyjne, dodatnio energetyczne w bilansie energii nieodnawialnej pierwotnej. Klasy energetyczne budynku będzie wieńczyła klasa G przewidziana dla nieruchomości o najsłabszej efektywności energetycznej.
Klasyfikacja budynków według nowej skali ma wprowadzić przejrzyste zasady na rynku nieruchomości, zwiększyć wiarygodność wśród potencjalnych nabywców i precyzować faktyczne zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną.
Klasy energetyczne budynków - poznaj nową skalę efektywności energetycznej!
Jak obecnie wygląda klasyfikacja budynków według nowej skali? Scharakteryzujmy pokrótce poszczególne klasy energetyczne budynków i dowiedzmy się, co poszczególne klasy energetyczne oznaczają oraz jak je interpretować.
Klasa A+ - od 2025 najwyższa w klasyfikacji energetycznej, charakteryzująca głównie budynki dodatnio energetyczne w bilansie energii nieodnawialnej pierwotnej, a zatem takie, które w taki sposób korzystają i czerpią z odnawialnych źródeł energii (np. posiadające magazyny energetyczne, rozbudowane systemy OZE ), że stają się samowystarczalne i są w stanie pokrywać zapotrzebowanie na energię niezbędną np. na potrzeby ogrzewania z własnych zasobów.
Klasa A - klasę energetyczną A otrzymają budynki pasywne, w których zużycie energii zazwyczaj mieści się w przedziale 63 kWh/m3 powierzchni użytkowej/ rok dla domów jednorodzinnych oraz poniżej 59 kWh/m3 (budynki wielorodzinne).
Kolejne na nowej skali klas energetycznych są oceny B i C - otrzymuje je zdecydowana większość nieruchomości, która w sposób umiarkowany zużywa energię (do 250 kWh dla budynków mieszkalnych jednorodzinnych).
Klasę energetyczną D w klasyfikacji energetycznej otrzymają nieco starsze domy, które w niewłaściwy, nieefektywny sposób zarządzają energią, wymagają lepszego stopnia izolacji i wymiany systemu grzewczego, a także redukcji mostków termicznych i minimalizowania strat ciepła.
Klasy energetyczne budynków E, F oraz G kończą skalę efektywności energetycznej zabarwiając ją na czerwono. Taką negatywną notę, skłaniającą właścicieli nieruchomości do rozważenia planu modernizacji budynków otrzymują domy starszego typu, wymagające kompletnej termomodernizacji, izolacji ścian, wymiany oraz izolacji pokrycia dachowego, stropu a także znacznych zmian w przestarzałej instalacji elektrycznej. Zapotrzebowania na energię użytkową w przypadku takich budynków są bardzo wysokie, a zainstalowane w domach systemy nieefektywne i wymagające przebudowy.
Znaczenie klasy energetycznej dla właścicieli domów
System podziału budynków według ich efektywności energetycznej nie powinien być postrzegany przez inwestorów jako uciążliwa "papierkologia". Dla właścicieli domów już istniejących jest to przede wszystkim trafne i precyzyjnie obliczone zapotrzebowanie na energię w budynku oraz informacja dla inwestora, w jaki sposób może wpłynąć na niższe koszty ogrzewania, w jaki sposób zmodernizować nieruchomość i w jakie odnawialne źródła energii ją wyposażyć oraz, jak mądrze i efektywnie korzystać ze źródeł odnawialnych, by przynosiły niższe rachunki, a ich eksploatacja przyczyniała się do redukcji emisji gazów cieplarnianych oraz znacząco poprawiała komfort użytkowania domu.
Klasa energetyczna budynku - podsumowanie opinii
Inwestycja w odnawialne źródła energii jest najlepszym sposobem na osiągnięcie wysokiej efektywności energetycznej budynków, a tym samym zapewnienie sobie najwyższej możliwej noty na skali klas energetycznych. Jest to także doskonałe rozwiązanie gwarantujące niższe rachunki i niewielkie koszty eksploatacji. Kluczowe znaczenie w kontekście systemów opartych na OZE ma właściwie i dokładne zaprojektowanie systemu i wykonanie instalacji zgodnie z najnowszymi wytycznymi i sztuką budowlaną. By mieć pewność, że instalacje będą przynosiły oczekiwanie efekty ich zaprojektowanie i wykonanie warto zlecić profesjonalnej firmie świadczącej usługi w branży HVAC.