Jak działa kominek z płaszczem wodnym?

Kominek z płaszczem wodnym wykorzystuje ciepło z paleniska do podgrzewania wody, jako czynnika grzewczego. Woda natomiast krąży w specjalnym obiegu, zasilając system grzewczy, tak jak w innych systemach C.O. Przyjrzyjmy się teraz dokładniej na czym polega kominek z płaszczem wodnym, czy i kiedy warto w niego inwestować.

Budowa kominka z płaszczem wodnym

Sercem kominka, tak jak w przypadku zwykłego urządzenia tego typu, jest palenisko. Kominek może być zasilany najczęściej drewnem, węglem lub pelletem. Dostępne są też kominki zasilane prądem, a nawet gazem. Dzięki temu montaż instalacji z płaszczem wodnym jest możliwy w różnych budynkach i różnorodnych konfiguracjach systemów grzewczych.

Wokół paleniska zamontowana jest konstrukcja, zawierająca zamknięty lub otwarty obieg wodny. To tutaj woda lub inna ciecz grzewcza jest podgrzewana i przepływa do grzejników. Płaszcz wodny do kominka jest zamknięty w jego obudowie. Rurkami lub kanałami czynnik grzewczy przepływa do płytowego wymiennika ciepła lub klasycznego bufora. Może też zasilać wymiennik rurowy, zabudowany w płaszczu wodnym. Kominek z płaszczem wodnym może rozprowadzać ciepło w układzie zamkniętym lub otwartym. Każdy układ posiada naczynie wzbiorcze z pływakiem, które przejmuje część wody w razie zbyt wysokiej temperatury i ciśnienia. W układzie zamkniętym niezbędna jest centralka z czujnikiem ciepła, która steruje dopływem cieczy chłodzącej. W obu przypadkach (obieg otwarty i zamknięty) w płaszczu wodnym może być zanurzona wężownica, podłączona do źródła zimnej wody. W razie zbyt wysokiej temperatury otwiera się zawór zimnej wody i całość zostaje ochłodzona. W przypadku układu zamkniętego to rozwiązanie jest konieczne.

Ważnym elementem kominka z płaszczem wodnym są pompy obiegowe, które usprawniają przepływ ciepłej wody w instalacji. Zapewniają one nie tylko prawidłowy obieg ciepła, ale rozprowadzenie ciśnienia. Dlatego tak ważne jest zabezpieczenie kominka na wypadek awarii pompy lub braku prądu. Rolę tę spełniają najczęściej specjalne awaryjne akumulatory.

Zastosowanie kominków z płaszczem wodnym

Ogrzewanie kominkowe z płaszczem wodnym najczęściej jest stosowane jako system wspomagający do różnych innych systemów grzewczych. Dobrze sprawdza się np. przy ogrzewaniu gazowym. Pozwala zaoszczędzić na gazie, w czasie kiedy korzystamy z paleniska. Jest to też bardziej efektywny sposób wykorzystania kominka, jeżeli i tak chcielibyśmy mieć ozdobne palenisko w salonie.

W niektórych układach grzewczych zamontowanie kominka stanowi nie lada wyzwanie. Na przykład w połączeniu z pompą ciepła może być dobrym uzupełnieniem, ale trzeba właściwie zaprojektować współpracę urządzeń.

Najważniejsze wady i zalety kominków z płaszczem wodnym

Kominki, stanowiące dodatkowe źródło ogrzewania, to nie jest rozwiązanie grzewcze dla każdego domu. Zanim zdecydujesz czy warto montować kominek z płaszczem wodnym dobrze jest poznać najważniejsze zalety i wady tego rozwiązania.

Wady i zalety kominka z płaszczem wodnym

Zalety

Wady

  • Oszczędność paliwa w połączeniu z niektórymi systemami grzewczymi (np. gaz, olej opałowy)
  • Lepsze wykorzystanie kominka jako źródła ciepła (wysoka sprawność)
  • Walory estetyczne
  • Możliwość połączenia z ogrzewaniem ściennym i podłogowym
  • Możliwość współpracy z różnymi źródłami energii cieplnej
  • Wysoka cena i koszty użytkowania
  • Zwykle wymaga dodatkowego źródła ciepła
  • Cała instalacja wymaga uwagi i konserwacji (jak w przypadku tradycyjnego kominka czy pieca)
  • Zużywa dodatkowy prąd na pracę pomp, sterowników itp.

Wiele zalet i wad ogrzewania kominkowego z płaszczem wodnym zależy od wyboru konkretnego urządzenia. Na przykład kominek elektryczny zużyje więcej prądu, ale oszczędzi nam konieczności dokładania do paleniska, usuwania popiołu i czyszczenia komina. Niektóre zalety i wady zależą również od tego z jakim układem grzewczym go połączymy. Czasami opinie odnośnie pewnych rozwiązań mogą się między sobą różnić. Na przykład wybór kominka z otwartym lub zamkniętym obiegiem zależy od preferencji inwestora lub profesjonalisty, który nam doradza.

W każdym przypadku jednak kominek ma większą sprawność niż gdybyśmy zastosowali tylko miejscowe, dekoracyjne źródło ciepła.

Rodzaje kominków z płaszczem wodnym

Układ zamknięty czy otwarty

Na temat zamkniętych i otwartych układów ogrzewania istnieje wiele opinii. Niejeden inwestor obawia się, że to ogrzewanie kominkowe z płaszczem wodnym w układzie zamkniętym będzie stanowić największe zagrożenie. Niebezpieczny jest tutaj nadmierny wzrost ciśnienia przy wysokich temperaturach, które nie zostałoby na czas odprowadzone. Okazuje się jednak, że dopuszczenie urządzenia pracującego w takim układzie wymaga lepszych zabezpieczeń niż układ otwarty. Konieczna jest wężownica chłodząca, na wylocie ciepłej wody, między płaszczem wodnym a wymiennikiem płytowym, powinien się też znajdować automatyczny odpowietrznik. Można również zastosować zawór odpowietrzający regulowany ręcznie.

Wiele urządzeń zabezpieczających pozwala tak naprawdę lepiej kontrolować układ zamknięty niż otwarty. Chociaż wpływa to na komplikację całego systemu.

Kominek w układzie otwartym nadal cieszy się dużą popularnością. Jest to system mniej skomplikowany, a przez to łatwiejszy w montażu i konserwacji.

Materiały, rozwiązania techniczne

Jak wygląda kominek z płaszczem wodnym? Istnieje wiele różnorodnych rozwiązań.

Wygląd kominka jest ważnym aspektem tego urządzenia, ponieważ zwykle wybieramy go ze względów estetycznych. Na rynku dostępne są kominki wolnostojące, lub przeznaczone do zabudowania. Można kupić niewielką kozę lub duży, tradycyjny kominek. Różnice na tym się nie kończą. Możemy zainwestować z nowoczesny kominek, w którym wkład wodny będzie całkowicie ukryty w ścianie, a na zewnątrz będzie widoczna tylko szyba i palenisko. Interesującym rozwiązaniem estetycznym jest też kominek przeszklony z dwóch lub nawet trzech stron.

Z wyglądem, ale też ceną i sprawnością kominka wiąże się materiał, z którego został wykonany. Najczęściej są to urządzenia żeliwne lub stalowe. To rozróżnienie dotyczy kominków wolnostojących i wkładów kominkowych. Niezależnie od tego czy zdecydujemy się zabudować całość czy pozostawić je na zewnątrz (np. w przypadku „kozy”), mają one pewne właściwości techniczne. Urządzenia żeliwne najczęściej składają się z kilku elementów, które co jakiś czas mogą wymagać dokręcenia. Poza tym przy dużych zmianach temperatur mogą pękać. Te informacje nie powinny nas odstraszać. Żeliwo jest poza tym bardzo mocnym materiałem, odpornym na korozję.

Alternatywą jest kominek stalowy. Zaletą stalowych kominków są różne rozwiązania techniczne, które usprawniają ich pracę np. dobrze trzymające ciepło płyty z szamotu lub dodatkowa komora spalania. Sama stal nie trzyma ciepła tak dobrze jak żeliwo, ale udoskonalenia pozwalają jej działać równie dobrze jak w przypadku tradycyjnych kominków żeliwnych.

Źródło ciepła

Jak powiedzieliśmy wcześniej kominki z płaszczem wodnym wykorzystują różne techniki grzewcze. Najczęściej wybierane to drewno, węgiel i pellet, ze względu na tradycyjny urok takiego kominka. Kominki elektryczne równie dobrze ogrzewają wkład wodny i mogą mieć swoje walory dekoracyjne. Zaletą tych ostatnich, podobnie jak kominków na gaz, jest brak konieczności czyszczenia sadzy, popiołu, przetykania komina i oczywiście trzymania opału w domu. Kominek elektryczny z wkładem wodnym można zamontować nawet w domu, który nie posiada komina. Podłączenie kominka z płaszczem wodnym jest w takim przypadku łatwiejsze, nie wymaga też tylu zabiegów konserwatorskich. Niestety takie urządzenie jest dużo droższe niż kominki na drewno i węgiel. Dokładne porównanie cen znajdziecie w dalszej części artykułu.

Współpraca kominka z różnymi systemami grzewczymi

Rzadko zdarza się, żeby płaszcz wodny do kominka wystarczał jako jedyne urządzenie grzewcze w domu. Ogrzewanie takim kominkiem albo ogranicza się do jednego pomieszczenia albo stanowi system uzupełniający, we współpracy z kotłem czy pompą ciepła. Czy warto w takim razie używać takiego systemu? Kiedy i jaki będzie działał optymalnie z innymi urządzeniami grzewczymi?

Kominek i pompa ciepła

Już samo to zestawienie może budzić wątpliwości, dlatego opinie specjalistów potrafią być skrajne. Pompa ciepła (szczególnie najpopularniejsza pompa powietrze-woda) jest urządzeniem, które dobrze funkcjonuje w systemach niskotemperaturowych. Kominek działa w systemie wysokotemperaturowym. Ze względu na różnice w sposobie ogrzewania trzeba całość wyposażyć w regulatory temperatury. Czy warto? Kominek jako dodatkowe źródło ogrzewania przy pompie ciepła jest głównie ozdobą, której używa się najwyżej kilka razy do roku. W dodatku zmniejsza ekologiczny charakter całego systemu ogrzewania, bo musimy użyć paliwa stałego. Samo podłączenie kominka z płaszczem wodnym jest kosztowne i skomplikowane. Jeżeli zależy nam tylko na dogrzaniu w bardzo zimne dni, to można zainwestować w jakieś mniej skomplikowane urządzenie – chociażby zwykły kominek lub piec. W cieplejsze zimy pompa może pracować prawidłowo przez cały sezon i kominek w ogóle się nie przyda.

Wybór tego wariantu zależy więc w dużej mierze od tego na jaki wydatek możemy sobie pozwolić i jak bardzo chcemy mieć kominek w salonie. Nie jest to rozwiązanie złe, ale na pewno nie najbardziej ekonomiczne.

Kominek z kotłem gazowym

W przypadku połączenia dwóch systemów wykorzystujących paliwo zestawienie jest łatwiejsze. Kocioł zawsze działa w układzie zamkniętym, a kominek niekoniecznie. Dlatego najlepiej żeby oba układy były zaprojektowane z osobnymi zabezpieczeniami i połączone buforem ciepła. Kocioł na gaz ciekły może generować duże koszty, dlatego wybór kominka pozwala oszczędzić na ogrzewaniu. Dodatkowo wydatki na ogrzewanie obniży połączenie tego systemu z kolektorami słonecznymi. Niestety każde dodatkowe źródło ciepła również komplikuje cały układ.

Podłączenie kominka z płaszczem wodnym do instalacji ogrzewanej gazem jest najpopularniejszym rozwiązaniem z udziałem tego źródła ciepła.

Kominek z płaszczem wodnym jako jedyne źródło ciepła

Teoretycznie płaszcz wodny do kominka powinien wystarczyć na ogrzanie małego domu. Niektórzy decydują się na takie rozwiązanie. Minusem jest konieczność stałego palenia w kominku, a więc jest to niezbyt ekologiczna i ekonomiczna opcja.

Prawne uznanie kominka za jedyne źródło ciepła jest możliwe tylko jeżeli podłączymy go do instalacji grzewczej. Podgrzana za pośrednictwem woda powinna wędrować do grzejników i podłogówki w wielu pomieszczeniach. Alternatywą dla ogrzewania wodnego może być ogrzewanie powietrza i jego dystrybucja do innych pomieszczeń.

Ze względu na różne trudności w obsłudze i koszt takiego rozwiązania nie jest ono najbardziej popularne.

Ile kosztuje kominek z płaszczem wodnym?

Cena kominka to jeden z głównych czynników decydujących o jego wyborze. Mówiąc najbardziej ogólnie kominki z płaszczem wodnym nie są tanie. Żeby powiedzieć jaki jego koszt instalacji kominka z płaszczem wodnym trzeba porównać różne opcje. Kominek mały czy duży? Żeliwny czy stalowy? Opalany węglem, pelletem, a może na prąd? Poniżej spróbujemy orientacyjnie pokazać ile kosztuje kominek z płaszczem wodnym.

  1. Wkład do kominka na paliwo stałe z płaszczem wodnym – 6500-9000 zł
  2. Kominek z wkładem zgazowującym drewno – ok. 18-20 tys. zł
  3. Podłączenie kominka do przewodu kominowego – ok. 800-1000 zł
  4. Podłączenie do centralnego ogrzewania – ok. 3,5 tys. zł
  5. Montaż obudowy – ok. 2,5 tys. zł

W sumie przeciętny, dobrej jakości kominek z montażem będzie kosztował inwestora około 30-32 tys. zł.

Powinniśmy wziąć pod uwagę również koszt paliwa, serwisu i okazjonalnych napraw. Kominek z płaszczem wodnym jest skomplikowaną konstrukcją, zawierającą wiele elementów, które mogą się rozkręcić, rozszczelnić itp. Da się go zamontować za nieco niższą kwotę, ale trzeba brać pod uwagę jakość i dobre zaprojektowanie całej instalacji. Inaczej mniejszy wydatek może nas sporo kosztować.

Na co zwrócić uwagę wybierając kominek?

W przypadku urządzenia, które będzie centralnym punktem w salonie estetyka jest ważna, ale nie najważniejsza. Na co jeszcze powinniśmy zwrócić uwagę wybierając kominek z płaszczem wodnym?

Moc grzewcza urządzenia

Najważniejszy parametr, który będzie decydował o tym czy kominek nada się do ogrzania dużego domu czy tylko jako dodatkowe źródło ciepła w jednym pomieszczeniu. Ten parametr może wynosić od kilku nawet do 40 kW. Zapotrzebowanie budynku na ciepło powinien obliczyć specjalista, ale możemy to zrobić również samodzielnie. Najszybszym sposobem, żeby dowiedzieć się jaka moc sprawdzi się w naszym przypadku są tabele pokazujące zapotrzebowanie na kilowaty na metr sześcienny w domach o różnym stopniu izolacji. Wstępne obliczenia można wykonać samodzielnie, korzystając z wzoru: D=V*G*Dt. Gdzie D to straty ciepła w Watach, V – kubatura budynku liczona w metrach sześciennych, G – współczynnik przenikalności cieplnej (średnio: 0,75 dla domu dobrze izolowanego, 0,90 dla średnio izolowanego i 1,20 dla słabo izolowanego), a Dt – różnica między temperaturą wewnętrzną i zewnętrzną o wartości stałej 40°C.

Powiedzmy, że mamy budynek starszy, ale ocieplony (średnio izolowany), o powierzchni 100 m2 i wysokości sufitu 2,5m. Kubaturę obliczamy mnożąc wysokość przez powierzchnię – 100m2x2,5m=250m3

W takim razie D=250x0,90x40=9000 W lub 9kW. Na podstawie tych obliczeń łatwo stwierdzić, że przeciętny dom jednorodzinny nie potrzebuje więcej niż kilka, kilkanaście kW mocy grzewczej.

Rodzaj paliwa

Powiedzieliśmy już dużo na temat rodzajów paliwa w kominkach. Wybór odpowiedniego będzie zależeć od osobistych potrzeb i możliwości. Jeżeli istnieje taka możliwość, to warto zainwestować w kominki, które będą mieć dużą efektywność spalania, jak wspomniany wcześniej wkład zgazowujący drewno. Ze względu na ogólny trend odchodzenia od węgla lepiej postawić na inne paliwa.

Jeżeli zamierzamy wydać dużą kwotę na zakup i instalację kominka z płaszczem wodnym, to najlepiej szukać przed wyborem porady specjalisty. Nikt za nas nie dokona ostatecznego wyboru, ale wiedza i doświadczenie praktyczne są nieocenioną pomocą.

Źródła:

  1. Artur Fidler, Systemy otwarte i zamknięte w ogrzewaniu płaszczem wodnym, http://www.kominek.org.pl/technologie/systemy-otwarte-i-zamkniete-w-ogrzewaniu-z-plaszczem-wodnym, dostęp 30.11.2023
  2. Piotr Laskowski, Kominki żeliwne czy stalowe: jaki kominek wybrać? https://www.urzadzamy.pl/porady/wykonczenie-i-remont/25x-kominek-w-salonie-jaki-wybrac-zeliwny-czy-stalowy-kominki-galeria-aa-TACF-BrmL-Uxno.html, dostęp 30.11.2023
  3. Liliana Jampolska, Odradzam łącznie pompy ciepła z kominkiem z płaszczem wodnym, 21.08.2023, https://budujemydom.pl/instalacje/pompy-ciepla/a/23200-odradzam-lacznie-pompy-ciepla-z-kominkiem-z-plaszczem-wodnym, dostęp 30.11.2023
  4. Ile kosztuje podłączenie kominka z płaszczem wodnym? 30.01.2023, https://cennikbudowlany.pl/ile-kosztuje-montaz-kominka-z-plaszczem-wodnym/, dostęp 30.11.2023
ikona podziel się Przekaż dalej