Dach dwuspadowy – tradycyjna forma górnej części budynku

Budowa i rodzaje dachu dwuspadowego, zwanego siodłowym albo dwupołaciowym

Dach dwuspadowy jest jedną z najprostszych konstrukcji dachowych. Schemat przedstawia dwie przeciwległe połacie, które przecinając się tworzą krawędź zwaną kalenicą. Są to najwyżej położone punkty dachu. Drewniana więźba dachowa ma zwykle budowę krokwiowo-jętkową albo płatwiowo-kleszczową. Szkielet składa się w najprostszej wersji z pary krokwi opartych na poziomych belkach. Drewniane jętki rozpierają krokwie i zmniejszają ich ugięcie. Taka budowa więźby jest odpowiednia przy rozpiętości nieprzekraczającej 12 m.

Szkielet drewnianego dachu dwuspadowego przy rozpiętości do 16 m posiada dodatkowe podpory. Krokwie opierają się na poziomych belkach – płatwiach. Podpory ograniczają przestrzeń użytkową poddasza, ale taki projekt więźby umożliwia konstrukcję dachu o złożonym kształcie. Skomplikowane dachy o dwóch połaciach i dużej rozpiętości można zrobić z wiązarów kratowych. Drewniane kratownice mają dużą sztywność, są przeważnie przygotowywane w wytwórni i tylko ustawiane na placu budowy. Umożliwia to bardzo szybkie wykończenie dachu.

Konstrukcja dachu dwuspadowego jest w swojej prostocie niezwykle funkcjonalna. Brak załamań połaci dachowych oraz koszy powoduje łatwy odpływ wody deszczowej oraz brak zalegania śniegu. Ściany szczytowe mają formę trójkąta, a jego kąt wierzchołkowy zależy od stopnia nachylenia połaci dachowych. Poddasze ma wysokość powyżej 220 cm i można zrobić w nim pełnowartościowe mieszkanie ze standardowymi oknami. Dzięki temu oświetlenie pomieszczeń może się obyć bez okien dachowych.

Różne kąty nachylenia połaci dachu dwuspadowego

Dach dwuspadowy wykazuje szczególną odporność na wiatr i złe warunki atmosferyczne. Niemniej jednak projekt takiego dachu powinien uwzględniać lokalne uwarunkowania pogodowe. Jeśli w danej okolicy należy się liczyć z ponadprzeciętnie obfitymi opadami deszczu, dobrze będzie też zrobić bardziej stromy kąt nachylenia połaci, aby ułatwić odpływ wody.

Duże opady śniegu zimą również wymagają dokładnej analizy i wyboru optymalnego kąta nachylenia dachu. Zbyt płaskie połacie dachowe spowodują zaleganie dużych mas śniegu, które w okresie topnienia spowodują nadmierne obciążenie konstrukcji. Z kolei zbyt stroma konstrukcja będzie sprzyjać niekontrolowanemu zsuwaniu się ściegu, co w pewnych warunkach (w zależności od położenia budynku) może wyrządzać na dole szkody.

Przeciętne nachylenie dachu siodłowego wynosi od 35° do 45°. Nie jest ono całkowicie dowolne, ponieważ wynika z niego wysokość poddasza, które dla celów użytkowych powinno mieć odpowiednią wysokość (2,2 m). W zależności od nachylenia połaci dachowych powstają różne szczególne formy dachu dwuspadowego. Jako ciekawostkę można podać specjalne określenia takich dachów używane przez naszych zachodnich sąsiadów:

  • Jeśli nachylenie połaci wynosi dokładnie 62°, mówi się o dachu gotyckim albo staroniemieckim.
  • Jeśli symetryczne połacie dachu są pochylone pod kątem 60°, nazywa się ten dach starofrankońskim albo starofrancuskim.
  • Przy nachyleniu połaci pod kątem 45°, mówi się o dachu nowoniemieckim.
  • Dachem płaskim dwuspadowym nazywa się dach o nachyleniu połaci 30° albo mniej.

Odmiany dachu dwuspadowego mogą wynikać nie tylko z kąta nachylenia połaci, ale też ich wzajemnego ułożenia. Dach siodłowy może być zbudowany symetrycznie, o ile obie połacie są jednakowe i są nachylone pod takim samym kątem. Kaletnicą wypada wówczas dokładnie pośrodku domu. W przypadku wariantu asymetrycznego, krawędź przecięcia się połaci leży przesunięta na jedną stronę domu. Powoduje to nierównomierne nachylenie obu połaci oraz różne wielkości ich powierzchni. Na poddaszu pod takim niesymetrycznym dachem powstają pomieszczenia o oryginalnych formach ścian. Jeśli szukasz więcej informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły na temat wykończenia dachu.

Zalety i wady konstrukcji dachu dwuspadowego

Zalety dachu o dwóch połaciach

Przy wyborze tej formy dachu obok kosztów istotną rolę odgrywają też inne aspekty, na przykład:

  • prosta konstrukcja, niskie koszty budowy;
  • różnorodne możliwości formowania dachu;
  • wysoka wytrzymałość i odporność na warunki atmosferyczne;
  • niewielkie nakłady na konserwację i pielęgnację dachu;
  • przestrzeń użytkowa pod dachem;
  • możliwość zastosowania w dachu lukarn;
  • możliwość zastosowania pokrycia dachowego przyjaznego dla środowiska;
  • przydatność połaci dachowych do instalacji paneli fotowoltaicznych;
  • tradycyjny, ponadczasowy design dachu.

Wady dachu dwuspadowego

Obok licznych zalet, konstrukcja dachu dwuspadowego posiada również pewne niedogodności, które można określić jako wady:

  • ograniczone możliwości oświetlenia poddasza tylko przez okna dachowe i lukarny;
  • strata przestrzeni użytkowej poddasza w przypadku stromego dachu dwuspadowego;
  • trudno o projekt zdecydowanie oryginalny ze względu na dużą popularność tej formy.

Koszty dachu o konstrukcji dwuspadowej

Dach dwuspadowy może mieć rozmaite pokrycie; zarówno lekkie jak i ciężkie. Projekt więźby dachowej musi uwzględniać rodzaj materiału pokrycia, ponieważ od tego zależy obciążenie konstrukcji, a co za tym idzie przekroje i rozstaw krokwi. Dachówka ceramiczna waży co najmniej dziesięć razy więcej niż blachodachówka; trudno też porównywać ciężar drewnianych gontów i pokrycia łupkowego. Zmiana pokrycia musi być uzgodniona z projektantem.

Ewentualną alternatywę dla dachu dwuspadowego stanowi często dach czterospadowy, czyli kopertowy. Dach kopertowy posiada określone zalety, daje między innymi mniejszą powierzchnię elewacji do izolacji cieplnej i możliwość ocieplenia poddasza w późniejszym terminie. Jednak dach dwuspadowy wypada taniej zarówno pod względem kosztów pokrycia, jak i robót ciesielskich. Prostsza konstrukcja wymaga mniej obróbek i dodatkowych elementów, a także generuje mniej odpadów na przykład blachodachówki.

ikona podziel się Przekaż dalej