Kontrola inspektora nadzoru budowlanego - co może skontrolować, jakie ma prawa

Inspektor budowlany – kompetencje

Wojewódzki inspektorat nadzoru budowlanego i jego zakres kompetencji

Zarówno wojewódzki inspektorat nadzoru budowlanego, jak i powiatowy inspektorat nadzoru budowlanego czuwa nad przestrzeganiem prawa budowlanego. Ich działania przypominają funkcję tzw. policji budowlanej, sprawującej kontrolę interesu publicznego. Kwestia spraw o charakterze prywatnym i cywilnym dotyczących obiektów budowlanych rozstrzygana jest natomiast przez sądy, nie leży w gestii wojewódzkiego czy powiatowego inspektoratu nadzoru budowlanego.

Wojewódzki inspektorat nadzoru budowlanego jest organem działającym w porozumieniu z wojewodą. Do obowiązków wojewody, będącego jednocześnie wojewódzkim inspektorem nadzoru budowlanego, należy m. in.: przeprowadzanie kontroli, realizowanie postępowań administracyjnych oraz wykonywanie zadań zleconych przez Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego. Ponadto wojewódzki inspektorat nadzoru budowlanego zobowiązany jest do sporządzania corocznego planu kontroli oraz sprawozdania z jego wykonania.

Najniższy szczebel reprezentuje powiatowy inspektorat nadzoru budowlanego, którego samodzielnym organem jest inspektor nadzoru budowlanego. Często zdarzyć się może, że wojewódzki inspektorat nadzoru budowlanego zleca kontrolę wskazanej budowy powiatowemu inspektorowi. Krótko mówiąc, zarówno wojewódzki, jak i powiatowy inspektorat nadzoru budowlanego wykonuje czynności bezpośrednio związane z zadaniami i kompetencjami wojewódzkiego oraz powiatowego inspektora nadzoru budowlanego.

Prawa i obowiązki – powiatowy inspektor nadzoru budowlanego

Obowiązki powiatowego inspektora polegają przede wszystkim na kontroli obiektów budowlanych oraz ich utrzymania, a także zlecaniu natychmiastowego usuwania wszelkiego rodzaju nieprawidłowości wraz z zagrożeniami wykrytymi w obiekcie. Inspektor nadzoru budowlanego przyjmuje także zawiadomienia dotyczące zagrożeń w danym budynku.

Inspektor nadzoru budowlanego ma prawo do wejścia na teren budowy oraz do umiejscowionego tam obiektu budowlanego. Pomimo braku uprzedzenia o zamierzonej kontroli, inspektor budowlany zobowiązany jest do przedstawienia swojej osoby oraz dokumentu uprawniającego do przeprowadzenia kontroli. Powinien również posiadać kask ochronnych, zgodnie z przepisami BHP. Kontrola może objąć także dokumenty budowy oraz materiał budowlany.

Działania kontrolne dokonywane przez nadzór budowlany polegają na dokładnych pomiarach, szczegółowym sprawdzeniu budynku, a także porównaniu trwających robót budowlanych z gotowym projektem. Kontrola powinna zakończyć się spisanym protokołem, który w pełni akceptuje inwestor. W przeciwnym razie inwestor uprawniony jest do zaskarżenia przeprowadzonej kontroli przez inspektora.

Nadzór budowlany a błędy i ewentualne kary

Sankcje karne, jakie może nałożyć inspektor nadzoru budowlanego

Sankcje karne często mogą okazać się skutkiem nieświadomego postępowania. Przykładowo za utrudnianie lub uniemożliwianie przeprowadzenia kontroli, inspektor budowlany może nałożyć karę. Ten rodzaj kary często dotyka inwestorów, którzy kontrolowani przez sąsiadów, narażeni są na nagminny nadzór budowlany. W sytuacji, gdy inspektor budowlany nie ma możliwości przedostania się do obiektu budowlanego, ma prawo wezwać policję.

Jeżeli jednak interwencja policji także nie przyniesie efektów, wówczas sprawa trafia do sądu. Zgodnie z prawem sąd może ukarać osobę, która uniemożliwiła przeprowadzenie kontroli poprzez nałożenie na nią grzywny, a nawet ograniczenia lub pozbawienia wolności.

Inspektor nadzoru budowlanego może nałożyć karę za odmowę udostępnienia dokumentacji budowy. Co więcej, sankcje karne nakładane są również w przypadku przystąpienia do budowy, bez wcześniejszego zgłoszenia budowy do urzędu bądź braku dziennika budowy. Niedopuszczalne jest też kierowanie budową przez osobę nieposiadającą uprawnień budowlanych, niezgodności z projektem, brak pozwolenia na budowę oraz niewłaściwe zabezpieczenie terenu robót budowlanych, itp.

Wysokość kary finansowej posiada dosyć dużą rozpiętość. Skalę grzywny szacuje się od 20 zł do nawet 5 000 zł. Skutkiem wykrycia wielu nieprawidłowości może być również wstrzymanie budowy przez organ nadzoru.

Najczęściej popełniane błędy podczas budowy – czyli jak uniknąć kar, które może nałożyć nadzór budowlany

Każda dziedzina, również budowlana, posiada uchybienia demaskowane dopiero podczas kontroli, w tym wypadku obiektu budowlanego. Pomyłki zdarzają się każdemu, jednak niedopilnowanie pewnych spraw może okazać się obciążające w skutkach.

Najbardziej popularne okazują się być błędy związane ze źle dobranym projektem oraz technologią materiałów. Poważnym uchybieniem jest też, jakże częste rozpoczynanie budowy bez wcześniejszego zgłoszenia oraz uzyskania pełnego pozwolenia na budowę z urzędu. Dokonanie tych formalności powinno być pierwszorzędną rzeczą. Zachowania tego typu określa się jako tzw. samowole budowlane.

Bardzo powszechnym zjawiskiem jest również nieodpowiedni dobór pracowników. Wynika to głównie z faktu, iż wielu inwestorów chce zaoszczędzić, poprzez korzystanie z usług małych firm. Nie jest to dobre rozwiązanie, ponieważ nierzadko zdarza się, że prace wykonywane przez małe firmy charakteryzuje powstawanie licznych fuszerek, które chłoną znacznie więcej pieniędzy. Do tego dochodzi czas inwestora, który poświęca na częste kontrole swoich pracowników. Wniosek nasuwa się więc sam – lepiej zainwestować w profesjonalną firmę niż tanią i niepewną.

Częstym problemem okazuje się być także brak tablicy informacyjnej na placu budowy, która udziela informacji publicznej na temat obiektu. Nadzór budowlany zwraca również uwagę na niezachowanie odpowiedniej odległości od sąsiada oraz ukierunkowanie obiektu w sposób narażający nieruchomość sąsiada na spływanie wód podczas opadów.

Nadzór inwestorski obiektu budowlanego

Proces zakończenia budowy

Obowiązek kontroli (tzw. nadzór inwestorski) może zostać przyjęty przez inwestora bądź nałożony z góry przez właściwy w tej kwestii organ w postaci decyzji wydającej pozwolenie na budowę. Najczęściej występuje wtedy, gdy wykazany zostaje duży stopień skomplikowania robót budowlanych bądź kolizja budowy ze środowiskiem naturalnym.

Minister właściwy ds. gospodarki przestrzennej i budownictwa określa szczególne rodzaje obiektów, podczas realizacji których niezbędny jest ciągły nadzór inwestorski w postaci inspektora nadzoru ustanowionego przez inwestora. Zadaniem takiej osoby jest stała kontrola procesu budowy oraz czuwanie nad jej zgodnością z projektem. Innymi słowy, inspektor nadzoru inwestorskiego reprezentuje na terenie budowy inwestora. W jego imieniu sprawdza oraz potwierdza odbiór robót budowlanych, a także zajmuje się rozliczaniem kosztów. Nadzór inwestorski pełni więc kluczową rolę podczas budowy.

Przykładowy cennik inwentaryzacji budowlanej przedstawia szacunkowe kwoty odbiorów oraz innych usług. Kierownik budowy za dziesięć wizyt w domu jednorodzinnym i odbiór podstawowych elementów konstrukcji inkasuje ok. 2 500 zł. Za przejęcie obowiązków byłego kierownika oraz sporządzenie planu weźmie ok. 700 zł. Nieco tańsza jest wizyta inspektora nadzoru wraz z konsultacją i odbiorami – 300 zł.

Ukończenie budowy, podobnie jak jej rozpoczęcie, wiąże się z pewnymi formalnościami. Zanim przystąpimy więc do użytkowania budynku, należy w pierwszej kolejności uzyskać decyzję zezwalającą na pozwolenie użytkowania obiektu. Aby jednak organ (powiatowy inspektorat nadzoru budowlanego) mógł wydać taką decyzję, musi zostać wcześniej poinformowany o zakończeniu budowy. Decyzja o wydaniu pozwolenia na użytkowanie wydawana jest bezzwłocznie po przeprowadzeniu obowiązkowej kontroli (od 7 do 21 dni od zgłoszenia zakończenia budowy).

Pozwolenie na użytkowanie najczęściej dotyczy budynków użyteczności publicznej i domów wielorodzinnych. W przypadku domów jednorodzinnych zazwyczaj wystarczające jest zgłoszenie zakończenia budowy. Jednak zdarza się, że pozwolenie na użytkowanie budynku jednorodzinnego również jest potrzebne. Ma to miejsce w sytuacji, kiedy to nadzór budowlany sam nałożył na inwestora ten obowiązek, poprzez wykrycie tzw. samowoli budowlanej. W drugim przypadku uzyskanie pozwolenia jest niezbędne, gdy budynek ma być użytkowany przed pełnym zakończeniem prac budowlanych.