Co to jest wzór przemysłowy? Jaką daje ochronę?

Wzór przemysłowy to w świetle prawa postać wytworu czyli nic innego jak wygląd produktu. Chodzi o to wszystko co można dostrzec podczas normalnego jego użytkowania. Innymi słowy, są to elementy wizualne, takie jak kształt, kolor czy faktura, które decydują o estetyce przedmiotu. Wzornictwo przemysłowe, jak mówi się niekiedy, to taka skóra oblekająca technologię.

Przykłady tego możesz znaleźć w każdej dziedzinie przemysłu, od kosmetyków po motoryzację. Jeśli chcesz mieć niekwestionowany monopol na komercjalizację wyglądu swoich wiodących produktów, powinieneś zarejestrować je jako wzory przemysłowe np. w Urzędzie Patentowym RP.

Nie można zapominać, że atrakcyjny design odgrywa ogromną rolę w sukcesie produktu na rynku. Opakowania żywności, które przyciągają wzrok, często zdobywają większą popularność i stanowią większość sprzedaży w swojej kategorii. Dlatego właśnie tak istotne jest zabezpieczenie tej poza cenowej przewagi nad konkurencją.

Zobacz również:

Czy wzór przemysłowy, wzór wspólnotowy i wzór użytkowy to to samo?

Wzór przemysłowy i wzór wspólnotowy odnoszą się do designu produktu i pojęcia te obejmują właściwie to samo. Termin "wzór wspólnotowy" jest używany dla wzorów zarejestrowanych na terenie Unii Europejskiej w EUIPO. Spotyka się także termin "wzór przemysłowy wspólnotowy", który odnosi się do tych samych wzorów.

Z kolei wzór użytkowy dotyczy rozwiązań technicznych mających praktyczne zastosowanie w przemyśle. Obejmuje konkretną funkcjonalność produktu. Wzór użytkowy jest często nazywany "małym patentem" ze względu na swoje praktyczne zastosowanie. Choć nazewnictwo jest podobne to ochrona obejmuje coś innego. Wzór przemysłowy/ wspólnotowy zabezpiecza wygląd zewnętrzny a wzór użytkowy najczęściej konstrukcję wewnętrzną.

Co można zastrzec jako wzór przemysłowy?

Rejestracja wzorów przemysłowych jest obecnie niezwykle popularna ze względu na swoją prostotę w porównaniu do procedur związanych z patentami i znakami towarowymi. Cały proces sprowadza się do przedstawienia graficznego produktu za pomocą rysunków lub zdjęć.

Wzory przemysłowe mogą obejmować zarówno wyroby trójwymiarowe, takie jak odzież, meble, zabawki, opakowania, lampy i wygląd pojazdów czy maszyn, jak również wyroby dwuwymiarowe, takie jak rysunki, mapy, gry planszowe i logo firmowe.

Korzyści biznesowe z zastrzeżenia wyglądu produktu
Korzyści biznesowe z zastrzeżenia wyglądu produktu

Dzięki temu prostemu procesowi rejestracji, przedsiębiorcy mają możliwość zabezpieczenia oryginalnych projektów swoich produktów w sposób efektywny i skuteczny. Po przejściu całej procedury otrzymasz świadectwo rejestracji, które można potraktować jak akt notarialny. Potwierdza ono, że tylko ty masz prawa do zarabiania na tym produkcie. Ułatwia to niesamowicie walkę z podróbkami.

Gdzie należy zrobić zgłoszenie?

W Polsce, rejestrację wzorów przemysłowych możesz dokonać w Urzędzie Patentowym RP w Warszawie. Wielu przedsiębiorców decyduje się na ochronę unijną, składając wniosek w Urzędzie UE ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) w Alicante, Hiszpania. Dzięki temu zapewniają sobie bezpieczeństwo w 27 krajach. Jest to również szybsze bo trwa około 14 dni.

Jeśli prowadzisz działalność za granicą, istnieje również możliwość skorzystania z procedury międzynarodowej oferowanej przez Światową Organizację Własności Intelektualnej (WIPO).

Należy pamiętać, że rejestrację można przeprowadzić w ciągu 12 miesięcy od daty ujawnienia produktu publicznie, na przykład poprzez prezentację na targach lub rozpoczęcie sprzedaży. Ważne jest, aby wzór spełniał kryteria nowości oraz indywidualnego charakteru. Jeśli te warunki zostaną spełnione, otrzymasz ochronę, jednak konkurencja może podjąć próbę unieważnienia jej w przypadku sporu. Zdecyduje się na to jeżeli zaczniesz ją atakować.

Masz wątpliwości co do procedury? Skorzystaj z usług rzecznika patentowego, który pomoże Ci w procesie zgłoszeniowym i może Cię reprezentować w sprawach związanych z ochroną wzorów przemysłowych.

Korzyści biznesowe z zastrzeżenia wyglądu produktu
Korzyści biznesowe z zastrzeżenia wyglądu produktu

Czy rejestracja jest droga?

Rejestracja wzorów przemysłowych wiąże się z koniecznością wniesienia określonych opłat urzędowych. Wysokość tych opłat zależy od dwóch czynników:

  • zakresu terytorialnego (zwykle dotyczy to Polski lub całej Unii Europejskiej).
  • ilości różnych wzorów objętych jednym zgłoszeniem.

W Polsce opłaty zaczynają się od 520 PLN, natomiast w przypadku rejestracji w UE, opłata wynosi minimum 350 EUR. Finalne koszty zależą od ilości odmian wzorów. W procedurze przed EUIPO im jest ich więcej tym ochrona jednostkowego wzoru jest niższa. Każdy powyżej 10 tego to wydatek ledwie 80 EUR. Poza tym aktualnie można na ten cel dostać dofinansowanie, dzięki któremu urząd zwróci Ci 75% wniesionych opłat.

Jak długo trwa prawo z rejestracji?

Okres ochrony wzoru przemysłowego trwa przez pięć lat, z możliwością przedłużenia na kolejne pięcioletnie okresy. Łączny czas ochrony może wynieść maksymalnie 25 lat.

Rejestracja wzoru przemysłowego może stracić ważność w trzech przypadkach:

  • Nie wniesiesz opłat za kolejne pięcioletnie okresy ochronne.
  • Minie 25 lat i nie będzie możliwości technicznych przedłużenia ochrony wzoru przemysłowego.
  • Konkurent zaskarży rejestrację i uzyska unieważnienie prawa.

Ten ostatni przypadek wymaga rozpoczęcia procedury spornej. O ile konkurent udowodni, że głoszony wzór nie był nowy lub nie miał indywidualnego charakteru to urząd lub sąd ochronę Ci unieważni. Dlatego warto wcześniej skonsultować pomysł zgłoszenia wzoru przemysłowego z rzecznikiem patentowym. Ludziom wydaje się, że skuteczna rejestracja pozwala im usunąć konkurencję, ale w pewnych przypadkach mogą z tego tytułu odpowiadać finansowo. Pokrzywdzona osoba po unieważnieniu wzoru może ją pozwać o naprawienie wyrządzonej szkody.

Jakie korzyści płyną formalnej ochrony w Urzędzie Patentowym?

Oczywiście możesz działać na rynku bez rejestracji. Prawo nikogo do tego nie zmusza. Jest to rozwiązanie raczej dla świadomych przedsiębiorców i tych, którzy rozumieją że przewagę konkurencyjną należy zabezpieczać. Inwestując w formalną ochronę na dłuższą metę nie tylko oszczędzasz ale całkiem dobrze na tym zarabiasz.

1) Potwierdzenie praw do wzoru poprzez rejestrację

Rejestracja wzoru zapewnia oficjalne świadectwo rejestracji, które potwierdza Twoje prawa do danego produktu. Posiadanie tego dokumentu daje pewność, że tylko ty możesz decydować kto będzie prowadził sprzedaż. To sprawia, że dużo łatwiej prowadzić rozmowy z naruszycielami czy platformami sprzedażowymi, ponieważ występujesz jak formalny właściciel praw.

2) Skuteczne usuwanie naruszeń w internecie

Rejestracja umożliwia łatwe usuwanie naruszeń Twojego wzoru w przestrzeni internetowej. Wystarczy wysłać jedno zgłoszenie do platform takich jak Allegro czy Amazon, a sporna oferta naruszająca Twój wzór zostanie usunięta. Pracownicy tych portali asekuracyjnie robią to czego żądają właściciele wzorów aby uniknąć odpowiedzialności za sprzedaż podróbek. Można więc spokojnie powiedzieć, że świadectwo rejestracji hipnotyzuje takie osoby.

3) Łatwiejsze dochodzenie roszczeń na drodze spornej

Dysponowanie formalną ochroną ułatwia dochodzenie swoich praw w drodze postępowania sądowego. Posiadanie świadectwa rejestracyjnego stanowi mocny dowód na Twoje prawa do wzoru. Odwraca to też ciężar dowodowy. Ty na uzyskanie ochrony potrzebujesz 14 dni. Konkurent aby to prawo unieważnić musi przeznaczyć masę czasu, pieniędzy a wynik i tak będzie niepewny.

To sprawia, że atakowane w oparciu o zarejestrowany wzór firmy często ustępują, albo chętniej podpisują ugody.

4) Eliminacja ryzyka ataku ze strony trolli patentowych

Trolle patentowe to osoby lub firmy, które rejestrują wzory przemysłowe bez rzeczywistego zamiaru produkcji i sprzedaży produktów. Robią to z dwóch powodów:

a) Zamierzają przejąć rynek popularnych produktów. W 2022 roku tak się stało z wiszącymi fotelami typu "bocianie gniazdo". Podmiot z Chin zastrzegł ten produkt, choć był on już sprzedawany na Allegro od 3 lat. W ten sposób usunął oferty innych sprzedawców. Do czasu unieważnienia tego prawa, a trwało to 10 miesięcy, konkurencja miała zablokowaną sprzedaż.

b) Zamierzają szantażować producenta. Robią to po to aby odsprzedać mu prawa do wzorów. Jeżeli ten nie przystanie na ofertę jednym mailem blokują mu sprzedaż na zewnętrznych portalach. Każdy dzień trwania takiej sytuacji to dla niego wymierne straty co pcha go w stronę dogadania się z szantażystą.

Zauważ, że jeżeli chronisz swoje wiodące produkty to trolle patentowe w ogóle nie będą Cię brać pod uwagę w kontekście ofiary. Wiedzą

artykuł sponsorowany

ikona podziel się Przekaż dalej