Lakier do drewna – rodzaje i co warto wiedzieć?

Drewno jest popularnym i bardzo estetycznym materiałem, który chętnie wykorzystujemy w domu oraz na zewnątrz. Aby zachowało swój atrakcyjny design oraz żywotność, powinno być odpowiednio zabezpieczone. Dlatego podpowiemy, jak wybrać lakier do drewna, a także wskażemy, jak lakierować drewno krok po kroku.

Lakier dopasowany do potrzeb

Nie istnieje jeden, uniwersalny lakier, który dobrze sprawdzi się na wszystkich drewnianych powierzchniach. Wybór jest znacznie bardziej skomplikowany. Najważniejszym kryterium podziału jest lokalizacja malowanego drewna. W ofertach sprzedaży znajdziemy farby dedykowane do wnętrz oraz na zewnątrz. Farba do drewna na zewnątrz musi wytrzymać zmienne, bardziej niekorzystne warunki pogodowe. Dodatkowo powinna chronić powierzchnię drewna przed podwyższonym poziomem wilgoci. Lakier do drewna na zewnątrz tworzy trwałą barierę ochronną, która nie ulega uszkodzeniu nawet pod wpływem działania ujemnych temperatur. Warto także dodać, że warstwy lakieru zewnętrznego okazują się też dobrym zabezpieczeniem przed powierzchniowymi zarysowaniami i przetarciami drewna. Niezbędne jest zatem lakierowanie mebli czy też lakierowanie parkietu od czasu do czasu.

Farba do drewna umiejscowionego we wnętrzu może być równie skuteczna. Charakteryzuje się łatwością zastosowania oraz żywotnością powłok lakierniczych. Warstwy lakieru wewnętrznego bardzo szybko wysychają. Ich dużym atutem okazują się też właściwości kryjące. Lakier do wnętrz łatwo rozprowadza się po powierzchni drewna i posiada krótszy okres karencji niż lakiery zewnętrzne. Jednak gorzej znosi dużą wilgotność oraz ujemne temperatury. Dlatego nie sprawdziłaby się do zabezpieczania drewna przebywającego na zewnątrz. Przeczytaj także nasz artykuł: Która farba do drewna sprawdzi się najlepiej? Malowanie drewna bez tajemnic.

Jaki lakier do drewna? Lakiery wodorozcieńczalne

Bogata oferta producentów sprawia, że łatwo się pogubić w wyborze najlepszego preparatu do zabezpieczania drewna. Lakiery wodorozcieńczalne, czyli takie, w których rozcieńczalnikiem jest woda. Tego typu lakiery mogą tworzyć bezbarwną bądź lekko zabarwioną barierę ochronną. Wśród najpopularniejszych rodzajów farb wodorozcieńczalnych wyróżniamy następujące.

Akrylowy lakier do drewna

Są bezpieczne do użytku w pomieszczeniach mieszkalnych, a ich użycie nie emituje toksyn. Farba akrylowa do drewna nie stanowi zbyt dobrego zabezpieczenia przed uszkodzeniami mechanicznymi. Dlatego najlepiej sprawdzi się do malowania boazerii czy mebli o niewielkiej intensywności użytkowania. Warto dodać, że farba akrylowa do drewna tworzy przezroczystą powłokę. Nie maskuje ani nie zmienia odcieni drewnianych elementów. Dzięki temu podkreśla naturalne usłojenie i fakturę powierzchni. Warstwy lakieru akrylowego szybko wysychają i tworzą wydajną barierę, chroniącą przed działaniem wilgoci i zabrudzeniami. Warto także dodać, że farba akrylowa do drewna charakteryzuje się bardzo dobrym kryciem. Malowanie nie powinno sprawić nam większych trudności. Jeśli zainteresował cię temat malowania boazerii, porady na ten temat znajdziesz w tym artykule.

Poliuretanowy lakier do drewna

Wykazuje większą odporność na uszkodzenia mechaniczne niż akrylowa farba do drewna. Dzięki temu posiada nieco szersze zastosowanie. Poliuretanowa farba do drewna nie jest toksyczna i nie wydziela szkodliwych dla zdrowia oparów. Jest odporna na zmiany temperatur oraz podwyższoną wilgotność. Dlatego świetnie sprawdzi się na podłogach wyposażonych w ogrzewanie podłogowe. W ofertach sprzedaży znajdziemy też farby dwuskładnikowe. Są to preparaty odporne na ścieranie, które charakteryzują się podwyższoną odpornością na uszkodzenia mechaniczne.

Akrylowo-poliuretanowy lakier do drewna

Stanowi połączenie lakieru poliuretanowego oraz akrylowego. Można powiedzieć, że łączy w sobie zalety obydwu preparatów. Dokładne właściwości farb na bazie dypresji poliuretanowej i akrylowej zależą od proporcji obu składników. Dlatego warto zwrócić uwagę na dane wskazane na opakowaniu produktu.

Lakierowanie drewna bez tajemnic - lakiery rozpuszczalnikowe

Wytwarzają bardzo intensywny i charakterystyczny zapach, który wydziela się przez cały okres wysychania powłoki lakierniczej. Nie powinny być stosowane w stale użytkowanych pomieszczeniach, co stanowi ich główne ograniczenie. Rozpuszczalnikowa farba do drewna charakteryzuje się bardzo dobrymi właściwościami kryjącymi. Warstwy lakieru tworzą trwałą barierę ochronną. Drewno zyskuje dobre zabezpieczenie przed uszkodzeniami mechanicznymi, ścieraniem oraz działaniem podwyższonego poziomu wilgoci. W ofertach sprzedaży znajdziemy kilka popularnych typów lakierów rozpuszczalnikowych.

Poliuretanowy lakier do drewna

Może być z powodzeniem wykorzystany na zewnątrz. Tworzy bardzo dobrą barierę ochronną i może posiadać różnorodne wykończenie. Poliuretanowa farba do drewna może powstawać z jednego lub dwóch składników. Lakier dwuskładnikowy jest szczególnie polecany do miejsc narażonych na intensywne ścieranie lub uszkodzenia mechaniczne.

Alkidowy lakier do drewna

To lakier lub lakerobejca do drewna o bardzo szybkim czasie karencji. Warstwy lakieru intensywnie wysychają i po krótkim czasie są już gotowe do użytku. Mimo wszystko preparaty alkidowe nie są tak powszechnie stosowane jak farby poliuretanowe, czy nawet lakier akrylowy. Przyczyną okazuje się niewielka odporność na uszkodzenia mechaniczne i powierzchniowe zarysowania.

Uretanowo-alkidowy lakier do drewna

Wykazuje lepszą odporność na ścieranie niż powłoki alkidowe. Jednocześnie zachowuje dużą elastyczność. Dzięki temu świetnie sprawdza się do zabezpieczania podłóg narażonych na działanie zmiennych temperatur.

Chemoutwardzalny lakier i lakierobejca do drewna

Lakierobejca ochronno-dekoracyjna czy też impregnat ochronno-dekoracyjny najczęściej stosowane są do użytku zewnętrznego. Tego rodzaju farba do drewna wykazuje dużą odporność na uszkodzenia i powierzchniowe zadrapania. Ponadto warstwy lakieru tworzą wydajną barierę ochronną przeciwko działaniu wilgoci. Są produktami dwuskładnikowymi, dzięki czemu wykazują dużą żywotność. Lakierowanie drewna preparatem chemoutwardzalnym nie jest szczególnie skomplikowane. Trzeba jednak pamiętać o długim czasie karencji oraz o toksycznych oparach, które wydzielają się podczas wysychania każdej warstwy lakieru. Więcej o rodzajach impregnatów do drewna znajdziesz w tym artykule.

Jak lakierować drewno krok po kroku?

Lakierowanie drewna wymaga przynajmniej podstawowej wiedzy oraz dobrego przygotowania. Dlatego poniżej opiszemy krok po kroku jak lakierować drewno.

Krok 1 – przygotowanie podłoża pod lakierowanie drewna

Lakierowanie drewna może odbywać się jedynie na przygotowanym wcześniej podłożu. Drewno powinno być suche i pozbawione zanieczyszczeń. Przed naniesieniem pierwszej warstwy lakieru należy usunąć starą, złuszczoną powłokę. Drewno możemy oczyścić papierem ściernym o niewielkiej gradacji. Na niektórych powierzchniach znajdują się też głębokie rysy oraz ubytki. Warto je uzupełnić dla otrzymania lepszego efektu wizualnego. Ubytki możemy uzupełnić specjalną, dobraną pod kolor pastą. W ofercie sprzedaży znajdziemy też preparaty, które łączy się z pyłem powstającym podczas szlifowania. Dzięki temu kolor idealnie komponuje się z powierzchnią drewna.

Po usunięciu starych powłok i uzupełnieniu ubytków trzeba jeszcze usunąć pył oraz wszystkie powierzchniowe zabrudzenia. Dopiero po takim przygotowaniu rozpoczynamy właściwe lakierowanie drewna. Sprawdź także nasz artykuł: Konserwacja drewna w domu - porady i wskazówki.

Krok 2 – lakierowanie drewna i nanoszenie pierwszej warstwy

Lakier i lakierobejca do drewna powinny być dobrze rozmieszane przed naniesieniem na powierzchnie. Preparat powinien być mieszany do czasu uzyskania jednolitej konsystencji.

Po wymieszaniu możemy przystąpić do malowania. Lakier najlepiej będzie nanosić pędzlem, przeciągając go równomiernie wzdłuż słojów. Przy większych powierzchniach możemy też zastosować wałek malarski. Będzie to pewne ułatwienie, które usprawni malowanie podłóg. Prace warto rozpocząć od trudno dostępnych przestrzeni.

Po pomalowaniu całej powierzchni czekamy do pełnego wyschnięcia pierwszej warstwy lakieru. Czas karencji powinien być określony na opakowaniu produktu.

Krok 3 – nanoszenie drugiej warstwy lakieru do drewna

Lakier, lakierobejca czy farba do drewna powinny być naniesione w dwóch warstwach. Dzięki temu upewnimy się, że wykonaliśmy szczelną barierę ochronną, która dobrze zabezpieczy drewno. Prace możemy wykonać dopiero po pełnym wyschnięciu pierwszej powłoki. Czas schnięcia zależy od rodzaju zastosowanego preparatu. Przykładowo, farba akrylowa do drewna schnie do 6 godzin. Z kolei chemoutwardzalny lakier do drewna wysycha ok. 12 godzin. Dlatego warto zastosować się do zaleceń podanych na opakowaniu.

Po naniesieniu drugiej warstwy ponownie czekamy do pełnego wyschnięcia powłoki malarskiej. W wielu przypadkach oznacza to zakończenie prac. Jednak niektóre drewniane podłogi dobrze będzie pomalować trzema warstwami. Dzięki temu zwiększymy poziom ochrony przed działaniem wilgoci, uszkodzeniami mechanicznymi i intensywną eksploatacją. Trzecią warstwę lakieru nanosimy dokładnie tak samo jak dwie poprzednie. Jeśli interesuje cię ten temat, sprawdź także nasz artykuł z metodą alternatywną: Który olej do drewna wybrać?

Najprostszym kryterium podziału lakierów do drewna jest ten na lakiery do zastosowań zewnętrznych i wewnętrznych. Różnią się one nieco parametrami, gdyż ten pierwszy tworzy nieco grubszą, trwalszą i bardziej utwardzoną warstwę ochronną. Dzięki temu zapewnia bardzo dobrą ochronę przed uszkodzeniami oraz działaniem czynników zewnętrznych, zwłaszcza wilgoci. Lakier do drewna do użytku wewnętrznego nie wykazuje aż tak dobrych właściwości, ale jest wystarczający, gdyż elementy w domu nim pokryte nie są wystawione na działanie bardzo szkodliwych czynników. Ponadto lakier ten szybciej schnie i łatwiej się rozprowadza.

Na rynku lakierów do drewna prym wiedzie lakier wodny. Jest popularny z uwagi na to, że szybko schnie i wykazuje dobre właściwości odpornościowe na ścieralność, a także działanie detergentów. Lakier wodny stosunkowo łatwo się rozprowadza, a jego niewątpliwą zaletą jest brak nieprzyjemnego zapachu. Znajduje więc zastosowanie w domach.

Kolejny, popularny rodzaj do lakiery do drewna rozpuszczalnikowe. Jak nietrudno się domyślić na podstawie nazwy, lakiery te wydzielają drażniący zapach podczas aplikacji, dlatego zaleca się użytkowanie miejsc, gdzie były stosowane, dopiero po całkowitym ulotnieniu się zapachu. To lakier idealny do pokrywania na przykład drewna egzotycznego, którego właściwości są takie, że lakier wodny nie utrzymywałby się dobrze na jego powierzchni.

Ostatnie, bardzo drażniące i „chemiczne” rodzaje lakierów do drewna to lakiery chemoutwardzalne i uretanowo-alkidowe. Są coraz rzadziej używane właśnie ze względu na swoje właściwości. Pierwszy z nich zawiera szkodliwy formaldehyd. Drugi co prawda nie ma go w składzie, ale nadrabiają w nim rozpuszczalniki. To lakiery praktycznie niestosowane w domach. Na uwagę zasługuje za to lakier akrylowy, który w przeciwieństwie do omówionych przed chwilą rodzajów jest bezpieczny w stosowaniu. Nadaje się do mebli, a nawet do malowania zabawek dziecięcych. Jest przezroczysty i zapewnia wysoki połysk.

Lakier do drewna matowy, półmat, połysk

Aby poznać rodzaj wykończenia lakieru, należy poczekać do momentu jego całkowitego wyschnięcia. Od razu po pomalowaniu wszystkie lakiery do drewna są błyszczące. Natomiast na rynku dostępne są takie preparaty, które dają efekt matowy, półmat, połysk lub wysoki połysk. Różne mogą być także kolory lakierów do drewna, choć wydawać by się mogło, że bezbarwny to jedyna opcja. Oczywiście jeśli ktoś szuka kryjącego preparatu do mebli, powinien zdecydować się na farby do drewna. Kolory lakierów są bardzo subtelne, więc efekt końcowy krycia pozostaje niemal bezbarwny z lekkim efektem kolorystycznym.

Biały i szary to raczej kolory farb do drewna, więc próżno szukać ich na sklepowych półkach wśród lakierów. Znaleźć tam można za to lakier bezbarwny do mieszkania z pigmentami. Taki produkt można także zamówić na indywidualne zamówienie. Kolory lakierów to jednak subtelne odcienie, mające na celu podkreślić barwę danego rodzaju naturalnego drewna, na przykład bukowego, sosnowego czy egzotycznego. Biały, szary, a przede wszystkim inne wyraziste kolory są zarezerwowane dla farb do drewna. Kolory lakierów inne niż kolor drewna są bardzo rzadko spotykane.