Na czym polega ograniczenie praw rodzicielskich? Wyjaśniamy krok po kroku

Ograniczenie praw rodzicielskich, na czym polega i czym dokładnie jest?

Na wstępie należy odpowiedzieć na pytanie, co oznacza władza rodzicielska. Odpowiedź znajdziemy w ustawie z dnia 25 lutego 1964 roku kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59). Według artykułu 92, dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską. Władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom (artykuł 93). W artykule 95 odnajdziemy informację, co oznacza i co obejmuje władza rodzicielska:

„Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw”.

Rodzice wychowują dziecko pozostające pod ich władzą rodzicielską i wspólnie nim kierują. Co do zasady, władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom z osobna. W podstawowych kwestiach rodzice powinni podejmować decyzje wspólnie, kierując się dobrem dziecka oraz uwzględniając jego zdanie. Jeśli jedno z rodziców działa w sposób naruszający dobro dziecka lub nie realizuje swoich obowiązków rodzicielskich, może nastąpić ograniczenie praw rodzicielskich. Co oznacza to w praktyce? Ograniczenie praw rodzicielskich może dotyczyć jednego lub dwojga rodziców. Władza rodzicielska może być także całkowicie odebrana.

Jak odebrać lub ograniczyć władzę rodzicielską? Muszą nastąpić określone w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym przesłanki. Wyszczególnione powody (na przykład rażące zaniedbanie dziecka) mogą być uiszczone we wniosku złożonym przez jednego z rodziców. Procedura o ograniczenie praw rodzicielskich może także nastąpić z urzędu (polegające na zawiadomieniu sądu opiekuńczego przez policję, pracowników socjalnych lub szkołę).

Istnieją różne przesłanki lub innymi słowy powody, przez które można ograniczyć lub pozbawić władzy rodzicielskiej. Główne powody można podzielić na dwie podstawowe kategorie

• Zawinione ograniczenie praw rodzicielskich – jeżeli przesłanki pozbawienia lub odebrania władzy rodzicielskiej wynikają z zachowania rodzica (ojca, matki) lub obojga rodziców. Jeśli zachowanie rodzica może zagrażać bezpieczeństwu lub zdrowiu dziecka, sąd rodzinny może orzec ograniczenie lub pozbawienie praw rodzicielskich.
• Niezawinione ograniczenie praw rodzicielskich – w tej kategorii mieszczą się wszystkie powody i przesłanki, które są wynikiem braku porozumienia rodziców. Dobrym przykładem jest sytuacja po rozwodzie. Jeśli oboje rodziców nie może dojść do porozumienia w zakresie wychowywania dziecka, sąd może orzec ograniczenie praw rodzicielskich. W osobnym artykule dowiesz się, czym jest separacja a rozwód.

Ograniczenie władzy rodzicielskiej niesie ze sobą różne skutki. Najczęściej dotyczy ono niemożności podejmowania decyzji w ważnych, dotyczących dziecka kwestiach. Może to być na przykład decyzja w kwestii leczenia, kształcenia lub duchowości. Ograniczenie władzy rodzicielskiej może także rodzić skutki w postaci niemożności decydowania o miejscu zamieszkania dziecka. Sąd może zdecydować o stopniu ograniczenia władzy rodzicielskiej. W dalszej części tekstu odpowiadamy, jak odebrać lub jak ograniczyć władzę rodzicielską.

Jak odebrać lub jak ograniczyć władzę rodzicielską ojcu, lub matce dziecka?

Ograniczenie praw rodzicielskich niesie za sobą poważne skutki. Dlatego wniosek o odebranie lub ograniczenie praw rodzicielskich musi być uzupełniony o przekonujące sąd opiekuńczy dowody. Wniosek może złożyć jeden z rodziców.

Ograniczenie lub odebranie praw rodzicielskich na wniosek jednego z rodziców – jeden z rodziców dziecka może wnioskować o ograniczenie lub odebranie władzy rodzicielskiej drugiego rodzica. Nie ma tu znaczenia, czy rodzice pozostają w związku małżeńskim, są po rozwodzie lub nigdy nie zawierali związku małżeńskiego. Sąd rodzinny może przychylić się do odebrania lub ograniczenia władzy rodzicielskiej ojcu lub matce, jeśli druga strona wskaże ku temu przesłanki i dowody. Wskutek postępowania, sąd opiekuńczy może przychylić się do wniosku jednego z rodziców.

Co oznacza ograniczenie władzy rodzicielskiej z urzędu? W tym przypadku ograniczenie może dotyczyć pozbawienia praw do podejmowania decyzji w stosunku do osoby i majątku dziecka. Ograniczenie władzy rodzicielskiej z urzędu może pociągnąć za sobą jeszcze inne skutki wobec rodziców. Sąd może orzec nadzór kuratorski, skierować rodziców na terapię specjalistyczną bądź skierować dziecko do placówki opiekuńczej, bądź rodziny zastępczej. Sąd może także wskazać decyzje, których rodzice nie będą mogli podejmować samodzielnie. Jeśli szukasz więcej porad, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły na temat prawa i przepisów.

Ograniczenie praw rodzicielskich a odebranie władzy rodzicielskiej. Skutki

Wiemy już, czym jest i jakie skutki niesie za sobą ograniczenie praw rodzicielskich ojcu bądź matce. Sąd opiekuńczy może także pozbawić władzy rodzicielskiej (jednego lub oboje rodziców). Co oznacza pozbawienie władzy rodzicielskiej ojcu lub matce dziecka i jakie niesie ze sobą skutki?

Podstawowym rozróżnieniem jest fakt, że ograniczenie praw rodzicielskich może mieć charakter przejściowy. Z kolei pozbawienie władzy rodzicielskiej niesie ze sobą skutki trwałe. Ojciec lub matka dziecka tracą władzę rodzicielską, jeżeli nastąpiły trwałe powody do jej odebrania. Sytuacja może mieć miejsce, jeśli rodzic lub rodzice dopuszczają się rażącego zaniedbania swoich obowiązków lub nadużywają władzy rodzicielskiej (i istnieją wystarczające, potwierdzające to dowody).

Odebranie władzy rodzicielskiej ojcu bądź matce nie oznacza, że tracą swoje zobowiązania wobec dziecka. Rodzic może nadal posiadać prawo do kontaktów i obowiązek alimentacyjny wobec dziecka.