Czym jest osutka sosny i jakie są jej objawy?

Osutka sosnowa to grupa chorób grzybowych, atakujących sosny zwyczajne. Wywołują ją różne rodzaje grzybów z rodzaju Lophodermium, prowadzące do przebarwienia i przedwczesnego opadania igieł. Chociaż to sosna zwyczajna jest najczęstszą ofiarą osutki, to może ona powodować także choroby świerków i jodły (osutka świerka, osutka jodły) oraz choroby iglaków dekoracyjnych. Atakuje głównie drzewka młode, kilkuletnie, lecz zdarza się, że występuje także na roślinach starszych. W zależności od pory roku, w której występują te choroby sosny, wyróżniamy ich dwie postacie: 

  1. Osutka wiosenna - najczęściej atakuje egzemplarze młode, od roku do 5 lat i dla nich jest najgroźniejsza. Pierwsze objawy pojawiają się wiosną i rozwija do jesieni. Dlatego widoczne objawy mogą pojawić się dopiero pod koniec lata. Na całym obwodzie igieł widoczne są żółte kreski. Kolejne objawy osutki to brązowienie igieł. Pokrywają się one czarnymi kropkami, a następnej wiosny występuje opadanie igieł. Zaatakowane rośliny jednoroczne zaczynają się wyginać. Zainfekowane młode drzewka po utracie igieł szybko obumierają. Większe rośliny są osłabione, a pogorszona kondycja sprzyja atakom szkodników. Mogą także pojawić się inne choroby iglaków. Wiosenna osutka sosnowa najintensywniej rozwija się w czasie deszczowej wiosny i lata. Jej wystąpieniu służy także łagodna zima.
  2. Jesienna osutka sosnowa – nie atakuje jak osutka wiosenna tegorocznych, lecz rozwija się na pędach ubiegłorocznych. Młode przyrosty pozostają zielone. Najczęściej poraża rośliny rosnące w pełnym słońcu i przy dużej wilgotności. Objawy osutki to żółte przebarwienia, które następnie zmieniają się na rdzawobrązowe i brązowe. Jesienią następuje opadanie igieł. Leczenie tego rodzaju osutki jest szczególnie trudne.

Osutka sosny - profilaktyka

Osutka sosny podobnie jak osutka jodły nie od razu wykazuje objawy, a walka z nią nie jest prosta. Zwłaszcza w przypadku osutki jesiennej może okazać się nieskuteczna. Dlatego zapobieganie jej wystąpieniu odgrywa kluczową rolę. Z tego powodu należy sadzić sosny w odpowiednich odstępach, bez zbytniego zagęszczenia. Warto także pomiędzy sosnami posadzić rośliny odporne na chorobę, gdyż łatwo przenosi się ona na inne drzewka. By uniknąć przenoszenia się choroby sosny, nie można sadzić w bliskim sąsiedztwie jodły czy świerka. W przeciwnym razie może wystąpić również osutka jodły czy osutka świerka. Kupując sadzonki, należy wybierać zdrowe i niebudzące podejrzeń okazy.

Podlewając drzewka, konieczne jest unikanie moczenia igieł. Wodę leje się bezpośrednio na glebę pod roślinę. Dobre warunki zapewnione drzewku wzmocnią jego odporność. Dlatego nawet zimą należy zadbać o właściwą wilgotność ziemi i w razie potrzeby podlewać. Wszystkie podejrzanie żółknące pędy wymagają cięcia. Cięcie pielęgnacyjne jest niezbędne. Zarodniki grzybów podobnie jak zaraza ziemniaczana zimują w resztkach roślinnych. Konieczne jest więc wygrabianie i usuwanie opadłych igieł. Warto także zastosować mikoryzę do iglaków, która zawiera żywą grzybnię. Wspomaga ona funkcje fizjologiczne sosny i uodparnia na ataki chorób takich jak np. fytoftoroza iglaków czy osutka. Zapobiegawczo można zastosować oprysk naturalnym preparatem na bazie grejpfruta – Biosept Activ. To preparat uodparniający na choroby sosny i wzmacniający kondycję roślin. Stosuje się go systematycznie co dwa tygodnie przez cały sezon wegetacyjny. Jeśli szukasz więcej porad, sprawdź także ten artykuł o najczęstszych chorobach drzew iglastych.

Leczenie osutki sosny

Leczenie uzależnione jest od tego, czy jest to osutka wiosenna, czy jesienna. Grzyby uwalniają zarodniki w określonym czasie, dlatego leczenie musi być dostosowane. Z tego powodu stosuje się różne terminy oprysków. Pierwszy oprysk wykonuje się wiosną pod koniec kwietnia. Następnie powtarza go latem pod koniec czerwca oraz wczesną jesienią.  Oprysk powinien obejmować nie tylko drzewko, ale także podłoże wokół niego. Należy także opryskać zapobiegawczo także sąsiednie iglaki, niezaatakowane jeszcze przez chorobę.

Do walki z osutką sosny przydatne są środki: Amistar, Dithane Neotec i Scorpion 325 S.C. To preparaty zwalczające choroby grzybowe, działające przede wszystkim zapobiegawczo, ale także interwencyjnie na choroby sosny. Zaatakowane chorobą drzewka najlepiej opryskiwać, gdy pojawią się pierwsze objawy osutki. Nie należy czekać na opadanie igieł. Oprysk powtarza się co 2 tygodnie przez cały sezon wegetacyjny. Fungicydy najlepiej stosować wymiennie. Dzięki temu grzyb, który zainfekował sosnę, nie uodporni się na środek chemiczny. Osłabione osutką sosnową iglaki potrzebują nawożenia potasem, fosforem oraz żelazem. Dlatego należy zasilić je wiosną odpowiednim preparatem.

Osutka świerka, osutka jodły i osutka sosny to choroby, które mogą doprowadzić do obumarcia drzewa. Walka z nimi jest trudna, dlatego należy im zapobiegać. Ogromną rolę odrywa właściwa pielęgnacja i cięcie sanitarne. Gdy pomimo starań pojawią się objawy choroby sosny, konieczne jest zastosowanie środków chemicznych.

ikona podziel się Przekaż dalej