Co to jest kocioł na paliwo stałe?

Zanim dokonamy ogólnej charakterystyki kotłów grzewczych, powinniśmy ustalić, co dokładnie należy rozumieć pod pojęciem kotłów na paliwo stałe. Możemy przyjąć w uproszczeniu, że są to urządzenia przeznaczone do ogrzewania pomieszczeń oraz ogrzewania ciepłej wody użytkowej. Efekt grzewczy zostaje uzyskany poprzez spalanie paliw stałych, takich jak pellet, ekogroszek bądź węgiel kamienny. Ciepło powstałe podczas spalania zostaje rozprowadzone przez system centralnego ogrzewania, który znajduje się w budynku.

Niegdyś do najpopularniejszych w naszym kraju należały kotły zasypowe na węgiel (tak zwane kopciuchy). Obecnie bezklasowy, zasypowy kocioł grzewczy nie jest już dostępny w sprzedaży. Kotły na paliwo stałe muszą spełniać normy ekologiczne. Wyróżniamy wśród nich europejskie rozporządzenie Ekoprojekt oraz polską normę PN-EN 303:5:2012. Kocioł na paliwo stałe musi też spełniać normy ustanowione w uchwałach antysmogowych. Niemal wszystkie województwa Polski wprowadziły uchwały antysmogowe (niektóre zapisy obowiązują wybranym mieście, inne w całych województwach). Uchwały antysmogowe mogą zakazywać lub ograniczać eksploatacje kotłów na paliwo stałe. Wprowadzono także graniczne terminy ich wymiany. Zapisy ustanowione przez dane województwa mogą się od siebie znacząco różnić, dlatego warto przeanalizować uchwałę antysmogową obowiązującą dla interesującej nas lokalizacji.

Czy gaz jest paliwem stałym? Jedno lub dwufunkcyjny, gazowy kocioł kondensacyjny jest sposobem na wygodne ogrzewanie pomieszczeń. Nowoczesne urządzenia są w stanie odzyskać część energii grzewczej ze spalin. Dzięki temu kocioł kondensacyjny na ogół spełnia obowiązujące normy efektywności energetycznej (5 klasy) i jest jedną z wartych rozważenia opcji. Jednak niektórzy zadają sobie pytanie, należy traktować go jak kocioł na paliwo stałe. Gaz należy do paliw płynnych, podobnie jak nafta i olej opałowy. Niektóre kotły nadają się do zasilania paliwami ciekłymi, jest to olej opałowy i nafta. Podstawowym rozróżnieniem tych grup opału jest stan skupienia.

Rodzaje kotłów na paliwo stałe – opinie, średnia cena zakupu

Kocioł automatyczny na pellet

Wśród kotłów na opał stały, dużą popularnością cieszą się modele zasilane pelletem. Jest to ekologiczne rozwiązanie, zdobywające pozytywne opinie. Pellet powstaje z odpadów drzewnych, a jego zastosowanie może być przyjazne dla środowiska. Według wielu osób, piece ekologiczne na paliwo stałe są bardzo interesującą alternatywą dla kotłów zasypowych. Dobry piec z podajnikiem spełnia normy 5 klasy efektywności energetycznej. Co więcej, zaawansowane systemy sterowania znacząco ograniczają częstotliwość obsługi urządzenia.

Kocioł dwufunkcyjny może wydajnie podgrzewać ciepłą wodę użytkową i zapewniać komfort grzewczy w pomieszczeniach. Dzięki zastosowaniu pelletu, ograniczamy pył w kotłowni, który był charakterystyczny dla składowania węgla. Niestety rozwiązanie posiada także pewne mankamenty. Kocioł grzewczy na pellet wymaga dużej powierzchni magazynowej. Pellet musi być składowany w odpowiednio suchym miejscu, a jego niższa kaloryczność (w porównaniu z węglem) sprawia, że opał przeznaczony na cały sezon grzewczy może zająć dość dużo miejsca.

Dobry piec z podajnikiem na pellet może być dość odczuwalnym wydatkiem. Cena będzie w dużej mierze uzależniona od mocy urządzenia, producenta, jakości wykonania i zastosowanych rozwiązań. Średnia cena kotłów grzewczych do montażu w domu jednorodzinnym utrzymuje się w przedziale 10 000 – 20 000 zł. W sprzedaży znajdziemy także kotły grzewcze w nieco niższych lub wyższych cenach, jednak nie są one tak popularne.

Kocioł grzewczy na ekogroszek

To kolejny kocioł automatyczny, który często porównuje się z kotłami na pellet. Główną różnicą jest tutaj rodzaj zastosowanego opału. Jeszcze do niedawna kotły na ekogroszek cieszyły się dość dużą popularnością. W latach 2021 – 2022 nastąpił znaczący wzrost kosztów zakupu opału, co prawdopodobnie sprawiło, że obecnie kotły na ekogroszek nie cieszą się już tak dużą popularnością.

W sprzedaży znajdziemy różne rodzaje kotłów z podajnikiem, a większość z nich zdobywa przychylne opinie użytkowników. Zaawansowane systemy sterowania ułatwiają eksploatację i sprawiają, że kocioł grzewczy na ekogroszek może być dość wygodny w obsłudze. Podobnie jak kocioł na pellet, wymaga miejsca na składowanie opału. Warto także zauważyć, że dobry piec na opał stały będzie spełniał obowiązujące normy efektywności energetycznej.

Cena kotłów na ekogroszek może być dość zbliżona do kosztów zakupu urządzeń na pellet. Niektóre kotły można zasilać zarówno pelletem, jak i ekogroszkiem. Za dobry piec z podajnikiem zapłacimy średnio 9 000 – 20 000 zł. Kotły o większej mocy mogą być odpowiednio droższe.

Zasypowy kocioł na paliwo stałe

Kotły zasypowe na paliwo stałe można opalać drewnem bądź węglem. Tak zwane kopciuchy posiadają duże palenisko, które należy uzupełniać ręcznie. W przeciwieństwie do kotłów na paliwo stałe z podajnikiem, nie ma możliwości automatycznego dozowania opału. W związku z tym kocioł zasypowy wymaga dużej regularności w dokładaniu opału i częstego usuwania popiołu.

Pewnym mankamentem tego rozwiązania jest również mniejsza wydajność spalania i wyższa emisja spalin. Starszego typu kocioł zasypowy na opał stały nie spełnia aktualnych wymagań dotyczących emisyjności. Tak zwane kotły bezklasowe mogą być użytkowane jedynie w niektórych rejonach naszego kraju. Dokładne terminy wymiany kotłów bezklasowych zostały opisane w uchwałach antysmogowych.

Warto zauważyć, że zasypowy, bezklasowy kocioł grzewczy nie jest już dostępny w ofertach sprzedaży. Obecnie można wprowadzać do obrotu wyłącznie kotły, które spełniają wymagania 5 klasy efektywności energetycznej.

Węgiel lub ekogroszek, a także polecany piec na paliwa stałe, który warto wybrać do instalacji grzewczej w domu
Ekogroszek do opału i ogrzewania domu, a także piec na paliwo stałe, który warto wybrać do swojego gospodarstwa domowego

W ofercie pojawiają się nowoczesne kotły zgazowujące węgiel. W przeciwieństwie od kotłów zasypowych, służą wyłącznie do spalania jednego źródła opału. Dzięki procesowi zgazowania węgla, uzyskują lepszą wydajność i niższą emisję spalin. Spełniające wymagania 5 klasy kotły zgazowujące węgiel możemy wykorzystywać w domu jednorodzinnym. Cena zakupu urządzenia to około 8 000 – 16 000 zł. Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły na temat centralnego ogrzewania.

Nowoczesne kotły zgazowujące drewno

Kocioł grzewczy zgazowujący drewno spala opał w dwóch komorach. Pierwsza komora odpowiada za zgazowanie drewna (wstępne spalenie, uzyskanie wysokiej temperatury i odgazowanie opału). W drugiej komorze dochodzi do dopalenia powstałego gazu.

Piece ekologiczne na paliwo stałe mogą zgazowywać drewno w sposób bardzo wydajny. Tego typu kotły posiadają opinie energooszczędnych i wydajnych. W ofercie sprzedaży znajdziemy różne rodzaje kotłów, które mogą zapewnić sprawne ogrzewanie w domu jednorodzinnym. Co więcej, kotły zgazowujące spełniają aktualne normy emisyjności.

Zgazowujący kocioł na opał stały może być równie wydajny, co kocioł z podajnikiem na pellet. Jednak do podstawowej wady należy większa czasochłonność obsługi. Zgazowujący kocioł grzewczy na węgiel nie posiada podajnika, co rodzi konieczność częstszego dokładania opału. W sprzedaży znajdziemy również urządzenia hybrydowe. Są to nowoczesne kotły z komorą do spalania pelletu i z podajnikiem oraz z dużą komorą do zgazowania drewna. Niestety cena tego typu rozwiązań często przekracza kwotę 15 000 zł. Za dobry piec zgazowujący samo drewno zapłacimy około od 8 000 zł w górę (kotły o większej mocy będą kosztowały kilkanaście tysięcy złotych).

Piece ekologiczne na paliwo stałe – obowiązujące normy

Jak już wspomnieliśmy wcześniej, obecnie do obrotu można wprowadzać wyłącznie kotły, które spełniają 5 klasę efektywności energetycznej. Klasy kotła zostały wskazane w aktualnej normie PN-EN 303-5:2012. W zapisach znajdziemy:

  • Kotły klasy 3 – obecnie najniższa spośród dostępnych klas. Mogą to być niektóre, starsze kotły podajnikowe.
  • Kotły klasy 4 – to urządzenia o wyższej sprawności i niższej emisyjności spalin niż kotły zaliczone do klasy 3. Klasa 4 nie jest zbyt często spotykana, ponieważ po wprowadzeniu nowej normy, większość producentów rozpoczęła produkcję kotłów na paliwo stałe, które spełniają najwyższą normę (klasy 5).
  • Kotły klasy 5 – piece ekologiczne na paliwo stałe, które charakteryzują się wysoką sprawnością działania. Kotły spełniające normę klasy 5 emitują o około 80% mniej dwutlenku węgla niż kotły klasy 3. Obecnie jest to najwyższa klasyfikacja, jaką mogą osiągnąć montowane w domu kotły na paliwo stałe.

Klasyfikacja kotła powinna znajdować się na tabliczce znamionowej oraz w instrukcji obsługi. Jeśli starszy kocioł nie posiada widocznych adnotacji, najprawdopodobniej nie należy do żadnej z wymienionych klas. Warto zauważyć, że kotły na paliwo stałe zostały objęte przez zapisy uchwał antysmogowych. Tym samym, niektóre kotły bezklasowe zostały wycofane z użytku lub muszą być wycofane w ciągu najbliższych lat. Dokładne terminy wymiany kotłów bezklasowych, a także tych należących do 3, 4 i 5 klasy zależą od lokalizacji. Dla przykładu, obowiązująca na terenie Warszawy i w ościennych powiatach uchwałą antysmogowa nakazuje wymianę starych kotłów węglowych do 1 października 2023 roku. Od 1 stycznia 2028 w powiatach ościennych zacznie obowiązywać zakaz ogrzewania węglem. Wprowadzono tu pewne wyjątki. Na terenie Warszawy i ościennych powiatów można użytkować kotły objęte standardem Ecodesign (o ile były zamontowane przed 1 czerwca 2022). Do wyjątków należą także kotły węglowe 5 klasy, które zainstalowano przed 10 listopada 2017 roku.

Bibliografia:

  • https://heiztechnik.pl/co-to-jest-ecodesign-na-czym-polega-ekoprojekt/
  • https://czysteogrzewanie.pl/podstawy/normy-emisji-i-sprawnosci-dla-domowych-kotlow/
  • https://powietrze.gios.gov.pl/pjp/rwms/content/show/6806
ikona podziel się Przekaż dalej