Piorunochron

Każdy dom jednorodzinny może być w różnym stopniu narażony na uderzenia piorunów. Dlatego dobrym pomysłem jest montaż instalacji odgromowej, która znacznie zwiększy bezpieczeństwo mieszkańców. Poniżej wyjaśnimy prawne aspekty montażu piorunochronów, a także wskażemy, na co zwrócić szczególną uwagę.

Budujesz dom, remontujesz mieszkanie? Oblicz koszty na Kalkulatorach Budowlanych!

Piorunochron na domu - kiedy musi być zainstalowany?

Instalacja odgromowa może być instalowana na każdym budynku, który jest narażony na uderzenia piorunów. Jednak w niektórych przypadkach montaż piorunochronu jest też podyktowany wymogami prawnymi. Uregulowania prawne odnajdziemy w ustawie z dnia 7 lipca 1994 roku Prawo Budowlane oraz Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Według powyższych aktów prawnych instalacja odgromowa musi być montowana na domach jednorodzinnych w przypadku, gdy:

• Wysokość domu przekracza 15 metrów, a jego powierzchnia przekracza 500 m².
• Dom jest wykonany z materiałów łatwopalnych bądź pokryty materiałami łatwopalnymi (np. gont).
• Dom jest ulokowany w miejscu szczególnie narażonym na wyładowania atmosferyczne (np. na wzgórzu, przy dużych zbiornikach wodnych itp.).
• Instalacja odgromowa powinna być też montowana w miejscach szczególnie narażonych na wyładowania. Istotna jest tu zależność pomiędzy prognozowaną częstotliwością wyładowań trafiających bezpośrednio w budynek (współczynnik oznaczany symbolem Nd), a średnią roczną częstotliwością wyładowań (oznaczana symbolem Nc). Warto wiedzieć, że na wartość współczynnika Nd ma wpływ usytuowanie budynku. Przyjmujemy, iż jeśli Nd posiada mniejszą wartość niż Nc, wówczas piorunochron nie jest potrzebny. Jednak jeśli Nd jest większy niż współczynnik Nc, instalacja odgromowa jest niezbędna.

Warto pomyśleć o piorunochronie nawet w sytuacji, w której jej montaż nie jest prawnie wymagany. Instalacja zwiększy bezpieczeństwo użytkowników domu i może uchronić nasze mienie w przed zdarzeniami losowymi.

Tradycyjna instalacja odgromowa domu jednorodzinnego - budowa

Tradycyjny piorunochron składa się z przewodzących elementów, które odprowadzają wyładowanie elektryczne do ziemi. Budowa jest bardzo prosta, a na całą instalacje składają się trzy elementy, którymi są:

Zwody – to element „zbierający” energię z wyładowania elektrycznego. Zwody mogą być sztuczne i powstawać z ułożonych na dachu przewodów metalowych. Najlepiej sprawdzają się w tym wypadku przewody ze stali nierdzewnej, stali ocynkowanej oraz miedzi. Grubość przewodu powinna wynosić nie mniej niż 6 mm. Zwody możemy montować bezpośrednio na powierzchni dachu tylko wtedy, gdy pokrycie dachowe zostało wykonane z materiałów niepalnych. W przypadku dachu dwuspadowego przewody układa się wzdłuż kalenic i przeciwległych krawędzi pokrycia dachu. Zwodem może być także samo metalowe pokrycie dachowe, o ile jego elementy są połączone w sposób, który umożliwia swobodny przepływ energii elektrycznej.

Z kolei zwody montowane na dachach łatwopalnych muszą być osadzone na specjalnych masztach (przynajmniej pół metra ponad poziomem dachu).

Przewody odprowadzające energię elektryczną do ziemi – powinny znajdować się na ścianach bocznych budynku. Łączymy je ze zwodami za pomocą zacisków probierczych. Najczęściej są to taśmy stalowe lub metalowe przewody grubości minimum 6 mm. Warto zamontować je w odległości przynajmniej 2 cm od ściany i przytwierdzać do elewacji co 1,5 metra. W niektórych wypadkach można też montować przewody bezpośrednio pod tynkiem elewacyjnym bądź przy rurach spustowych. Jednak ściany budynku muszą być wykonane z materiałów niepalnych.

Uziomy – to elementy metalowe umieszczone pod powierzchnią ziemi. Służą do rozproszenia energii elektrycznej. Wyróżniamy tu uziomy sztuczne oraz uziomy naturalne. Uziom sztuczny wykonamy poprzez wkopanie taśmy stalowej na głębokość przynajmniej 0,6 metra. Taśma musi otaczać cały dom i znajdować się w odległości ok. metra od ścian fundamentowych. Trzeba ją połączyć z przewodami odprowadzającymi energię elektryczną (używamy tu zacisków probierczych). Jako uziomy mogą nam też posłużyć fundamenty żelbetonowe, o ile nie zaizolowaliśmy ich od ziemi. Do rozpraszania energii elektrycznej nadają się także metalowe elementy budynku, które kończą się w części podziemnej. Naturalnym uziomem mogą być także osłony studni arteryjnych oraz metalowe rurociągi wodne, które znajdują się w odległości do 10 metrów od budynku. Na podobnej zasadzie działa uziemienie zamontowane na budynkach znajdujących się w odległości do 10 metrów od naszego domu.

Nowoczesne instalacje odgromowe

Ostatnio na polskim rynku coraz częściej pojawiają się tzw. piorunochrony aktywne. Tego typu produkty nie posiadają zwodów rozłożonych na dachu. Zamiast zwodów montuje się maszt z głowicą i jonizatorem bądź tworzywem promieniotwórczym. We wnętrzu głowicy wytwarza się potencjał elektryczny, który ściąga wyładowania. Jest jednak jeden warunek, maszt musi wznosić się przynajmniej 2 metry ponad najwyższym punktem bryły budynku.

Pozostałe elementy instalacji są takie same jak w przypadku piorunochronów tradycyjnych. Nowoczesne instalacje odgromowe są dość łatwe w montażu i możemy zastosować je przy każdym pokryciu dachowym. Jednak zdania na temat ich skuteczności są dość mocno podzielone. Producenci twierdzą, że nowoczesna instalacja skutecznie zabezpiecza budynek oraz pobliskie zabudowania. Z kolei przeciwnicy zaznaczają, że piorunochron aktywny może być nieskuteczny i nie może stanowić alternatywy dla instalacji tradycyjnych. Według nich tego typu instalacja może być co najwyżej uzupełnieniem tradycyjnego piorunochronu.

Cena piorunochronu

Koszty różnią się w zależności od wielkości budynku oraz rodzaju zastosowanych materiałów. Najtańsze instalacje odgromowe nabędziemy już od kwoty 1 500 zł. Jednak nie warto się nimi interesować ze względu na bardzo niską skuteczność. Większość tanich instalacji nie będzie w stanie wytrzymać dużych wyładowań napięcia elektrycznego i nie zapewni nam pełnej ochrony. Dlatego zaleca się wykonanie lepszych jakościowo instalacji odgromowych.

Możemy przyjąć, że orientacyjny koszt wykonania instalacji na 12 metrowym domu jednorodzinnym (z dwuspadowym dachem) wyniesie ok 3 500 zł (w przypadku zastosowania elementów ze stali ocynkowanej) lub 6 000 zł (w przypadku montażu elementów miedzianych). Powyższe ceny stanowią wartość brutto i zawierają także przybliżony koszt robocizny.

Szczegółowe ceny piorunochronów znajdziesz w tym miejscu.

Czy warto zainstalować piorunochron na dom?

Koszt wykonania dobrej jakościowo instalacji odgromowej może wydawać się dość istotnym wydatkiem. Jednak w porównaniu z kosztami budowy nieruchomości stanowi jedynie niewielki odsetek ceny całkowitej. Z pewnością warto zainwestować w piorunochron w przypadku, gdy nasz dom znajduje się w miejscu narażonym na wyładowania elektryczne. Dobrze wykonana instalacja zabezpieczy nasze mienie i zwiększy nasze bezpieczeństwo przy każdej burzy.

Instalacje piorunochronów są konieczne w przypadku dużych budynków, wysokich wieżowców, szpitali czy szkół. Jednak ich założenie instalacji odgromowej w domu jednorodzinnym jest naprawdę dobrym pomysłem. Teoretycznie, każdy budynek może być narażony na uderzenie piorunem, a to może być bardzo niebezpieczne. Brak piorunochronu, wbrew obiegowym opiniom, jest niebezpieczny głównie dla sprzętu elektronicznego, ale dla mieszkańców także.

W niektórych przypadkach zamontowanie piorunochronu jest unormowane prawnie. Brak piorunochronu ciągnie za sobą konsekwencje prawne, jeśli budynek jest większy niż 500 metrów kwadratowych i wyższy niż 15 metrów. Piorunochron w domu jednorodzinnym jest konieczny także, jeśli budynek stoi na wzgórzu lub na brzegu dużego jeziora. W takiej sytuacji jest statystycznie bardziej narażony na wyładowania atmosferyczne, dlatego warto zabezpieczyć dom. Jednak warto pomyśleć o tym rozwiązaniu nawet, jeśli nie jest to wymagane. W końcu środków bezpieczeństwa nigdy dość.

Instalacja piorunochronu – najważniejsze instalacje

O zabezpieczeniu domu przed piorunami należy pomyśleć już na etapie budowy. Tak naprawdę instalacja odgromowa, która nas przed tym chroni, to nie tylko sam piorunochron jako taki, ale kilka innych elementów. Sam piorunochron to wykonane z metalu przewody, tak zwane zwody, które zbierają nadmiar energii elektrycznej. Umieszcza się je na dachu, po to, by w razie uderzenia odebrały energię i mogły bezpiecznie odprowadzić ją do ziemi. Dzięki temu nic się nie dzieje z domem – cały ładunek elektryczny rozchodzi się po przewodach. Powinny być wykonane z wysokiej jakości stali nierdzewnej, ponieważ na dachu są narażone na działanie czynników zewnętrznych.

Piorunochron w domu jednorodzinnym składa się jeszcze z dwóch elementów. Jednym z nich są przewody montowane na ścianach budynku. Ich zadaniem jest przeniesienie ładunku elektrycznego do ziemi. Warto o tym pomyśleć w czasie budowy, ponieważ tego rodzaju zabezpieczenie wcale nie musi być widoczne. Jeśli zainteresujesz się tym jeszcze na etapie projektowania lub w czasie stawiania ścian, można zamontować taśmy odprowadzające pod tynkiem, jednakże wyłącznie pod warunkiem zastosowania jedyne niepalnych materiałów w czasie budowy.

Trzecim, najważniejszym elementem, jest uziom fundamentowy. Jego montaż jest możliwy właśnie na etapie budowy domu, ale można zrobić to także później. Uziom to seria zabezpieczeń wkopanych w ziemię wokół domu. Uziomy to nic innego, jak przewody i metalowe elementy, których zadaniem jest rozprowadzenie energii elektrycznej po ziemi, więc jej bezpieczne rozproszenie. Montaż jest bardzo łatwy – aby go zrobić tak naprawdę wystarczy wokół domu, w odległości około 1 metra od fundamentów, wkopać taśmę stalową, którą łączy się z przewodami odprowadzającymi ładunek.

Warto jednak wiedzieć, że wprowadzone przez nas taśmy stalowe to nie jedyne sposoby uziemienia. Przede wszystkim jest mnóstwo „naturalnych” uziomów, to znaczy rzeczy spełniających inne funkcje, ale przy okazji rozpraszające energie elektryczne. Są to przede wszystkim studnie i sieć metalowych rurociągów. W tej roli sprawdzają się również fundamenty żelbetowe, o ile oczywiście nie zostały zaizolowane od ziemi, a także różnego rodzaju metalowe elementy budowy domu umieszczone pod powierzchnią ziemi.