Rozwód kościelny – warunki, przebieg, czas trwania, procedury, porady adwokata

Unieważnienie małżeństwa – procedura rozwodu kościelnego

Jak napisać pozew rozwodowy do sądu biskupiego?

Ślub kościelny jest regulowany przez przepisy prawa kanonicznego, ma szczególnie wymiar duchowy. Jako związek sakramentalny łączy małżonków w sposób nierozerwalny i nie może być rozwiązany w sposób urzędowy. Również unieważnienie sakramentu małżeństwa nie wchodzi w rachubę, jako że tylko śmierć może rozwiązać węzeł małżeński. Jedynym sposobem na rozwód kościelny (dokładniej stwierdzenie nieważności małżeństwa kościelnego) jest uznanie przez sąd diecezjalny małżeństwa za niebyłe.

Zasady uzyskania rozwodu kościelnego różnią się od zasad cywilnych, dlatego najlepiej jest wziąć do pomocy doświadczonego adwokata kościelnego, który doskonale wie, jak napisać pozew rozwodowy. Zanim wniosek do sądu biskupiego rozpocznie procedurę, należy przeanalizować możliwe warunki otrzymania unieważnienia małżeństwa. Adwokat kościelny sporządza wniosek-pozew o stwierdzenie nieważności małżeństwa i wraz z dodatkowymi dokumentami przekazuje do organu sądowego. Uznanie zasadności złożonego wniosku rozpoczyna właściwy proces o unieważnienie sakramentu małżeństwa.

W ciągu 15 dni pozwany współmałżonek udziela odpowiedzi na skargę powodową do sądu diecezjalnego. Ponieważ rozwody kościelne wywołują nie mniejsze emocje niż cywilne, druga strona również powinna skorzystać z pomocy odpowiedniego adwokata. Prawnik najlepiej oceni sytuację i wybierze możliwe rozwiązania.

Czas trwania i koszty uzyskania rozwodu kościelnego

Prawo kanoniczne określa, że „rozwód kościelny”, czyli proces o unieważnienie małżeństwa, powinien trwać nie dłużej niż 12 miesięcy w pierwszej instancji i 6 miesięcy w instancji drugiej. W praktyce w Polsce można liczyć się ze znacznym wydłużeniem terminów. Z jednej strony należy wziąć pod uwagę unikanie zeznań i niestawianie się na wezwania sądowe pozwanego współmałżonka, z drugiej zaś konieczne czasem dodatkowe materiały dowodowe.

Całość procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa przed sądem biskupim trwa zwykle dwa-trzy lata. Od 2015 roku istnieje wprowadzona przez papieża Franciszka procedura skróconego procesu kanonicznego (Processus brevior). Stwarza ona warunki otrzymania rozwodu kościelnego już w ciągu 45 dni. Ta procedura dotyczy przypadków prostych i oczywistych, potwierdzonych zwykle dokumentacją medyczną. Jednoosobowo decyzję podejmuje tutaj biskup.

Koszt unieważnienia małżeństwa kościelnego nie wygląda zbyt groźnie; bez honorarium adwokata jest to kwota rzędu 2000 zł. Dodatkowe koszty może generować usługa biegłego sądowego. Sąd kościelny bierze też pod uwagę sytuację materialną stron i udziela czasem zwolnienia z opłat procesowych częściowo lub w całości. A może zainteresuje cię także ten artykuł na temat kosztów rozwodu?

Rozwód kościelny (stwierdzenie nieważności małżeństwa kościelnego) – powody stwierdzenia nieważności małżeństwa

Nieważność małżeństwa – przeszkody zrywające

Kodeks Prawa Kanonicznego z 1983 roku przedstawia tak zwane przeszkody zrywające, do których należą:

• młody wiek małżonków – poniżej 16 lat dla mężczyzny i poniżej 14 lat dla kobiety,
• uprzednia i trwała niemoc płciowa,
• zawarte wcześniej małżeństwo,
• związek między katolikiem i osobą niechrzczoną,
• posiadane świecenia kapłańskie,
• złożenie ślubu czystości w instytucie zakonnym,
• porwanie kobiety w celu zawarcia małżeństwa,
• zabójstwo współmałżonka z intencją poślubienia drugiej osoby,
• bliskie pokrewieństwo,
• powinowactwo w linii prostej,
• małżeństwo kobiety z synem lub ojcem swojego partnera albo mężczyzny z córką kub matką swojej partnerki – przyzwoitość publiczna,
• pokrewieństwo prawne w formie adopcji.

Nieważność małżeństwa – niezgodność konsensualna

• choroba psychiczna, niedorozwój umysłowy,
• psychoza, nerwica, psychopatia,
• homoseksualizm, nimfomania, sadyzm, pedofilia, masochizm itp.,
• alkoholizm, narkomania, erotomania, hazard, itp.

Nieważność małżeństwa – wady zgody małżeńskiej

Zgoda małżeńska może być w momencie ślubu obarczona defektami, jak:

• brak koniecznej wiedzy o małżeństwie,
• zawarcie małżeństwa z inną osobą niż zamierzano,
• błąd co do określonych cech poślubionej osoby,
• zawarcie małżeństwa podstępem,
• symulacja zgody małżeńskiej,
• zawarcie małżeństwa pod presją.