Solary na ciepłą wodę - rodzaje, cena z montażem, opinie
Ogrzewanie wody użytkowej nie musi być drogie. Szczególnie latem warto zastosować kolektory słoneczne, które pozwolą zaoszczędzić na prądzie i paliwie. Jakie solary mamy do wyboru? Ile kosztują? Czy to się opłaca? Sprawdźmy.
Jeśli planujesz remont lub wykończenie wnętrz, skorzystaj z usługi Szukaj Wykonawcy, dostępnej na stronie Kalkulatory Budowlane. Po wypełnieniu krótkiego formularza zyskasz dostęp do najlepszych ofert.
Z tego artykułu dowiesz się:
Solary na ciepłą wodę – rodzaje
W internecie możemy przeczytać różne opinie na temat kolektorów słonecznych. Szczególnym zainteresowaniem cieszą się solary na ciepłą wodę. Żeby jednak móc ocenić na ile te zróżnicowane zdania są wiarygodne, powinniśmy lepiej zrozumieć jakie są różnice między popularnymi rodzajami solarów. Od tego jakie wybierzemy będzie zależała ich wydajność, niezawodność i cena.
Kolektory próżniowe i płaskie – jakie są najważniejsze różnice?
Zacznijmy od ogólnego przedstawienia jak działają solary na ciepłą wodę, a potem przyjrzymy się różnicom. Podstawowa konstrukcja ma pobierać energię cieplną ze słońca i kumulować ją w płynie (czynniku grzewczym lub bezpośrednio w ogrzewanej wodzie). Tę zasadę rozumie pewnie każdy, kto zostawił na słońcu chociażby wąż ogrodowy. Jednak żeby zmaksymalizować uzysk energii, nawet przy zachmurzeniu, potrzebny jest jakiś rodzaj absorbera promieni i szklana lub syntetyczna, możliwie najbardziej przepuszczająca światło, ochrona przed warunkami atmosferycznymi. Ważnym składnikiem kolektora jest też izolacja, która minimalizuje stratę ciepła. Jak to działa na poszczególnych modelach?
| Rodzaj kolektorów | Płaskie | Próżniowe |
|---|---|---|
| Ogólna budowa | W formie dużych paneli, izolowane od spodu, z góry znajduje się tafla ochronna, pod nią warstwa absorbera, a pod spodem przewody z czynnikiem grzewczym | Forma najczęściej modułowa (rurowo-próżniowe), poszczególne rurki z płynem grzewczym są umieszczone w rurach próżniowych, naniesiona warstwa absorbera znajduje się pod warstwą szkła; rurki łączą się ze zbiornikiem zbiorczym |
| Absorber | Najczęściej blacha aluminiowa i miedziane rury (dostępne są też opcje całkowicie miedziane i całkowicie aluminiowe) | Warstwa absorbera w postaci metalowego cylindra pod warstwą szkła w podwójnej rurze lub płaska, wewnątrz pojedynczej rury. |
| Czynnik i przewody | Roztwór glikolu (rzadko woda) w przewodach o układzie meandrycznym | Roztwór glikolu lub woda, w przewodach rurowych |
| Izolacja | Wełna mineralna lub pianka | Próżnia między dwoma warstwami rurek szklanych |
To tylko najbardziej popularne konstrukcje. Istnieje wiele sposobów na pozyskiwanie energii cieplnej ze słońca.
Dodajmy, ze pod nazwą solarny podgrzewacz wody może się też kryć proste urządzenie działające w oparciu o grawitację. Rozwiązane może być to na dwa sposoby. Między rurami a zbiornikiem u góry panelu krąży woda, która jest odprowadzana prosto do instalacji. Takie urządzenia są tanie i łatwe w montażu. Niestety słabo sprawdzają się jako całoroczne kolektory słoneczne, bo nie wytrzymują pierwszych przymrozków. To świetny pomysł na darmową c.w.u. na działce czy kempingu. Inną formą kolektora grawitacyjnego jest solar z wykorzystaniem rurek cieplnych, o czym piszemy dalej.
Co to jest i jakie ma zalety kolektor heat pipe?
Powiedzieliśmy ogólnie o kolektorach słonecznych do grzania wody użytkowej. Warto przyjrzeć się bliżej technologii, która zdobywa sobie dużą popularność wśród użytkowników. Tradycyjny rurowo-próżniowy panel słoneczny działa na zasadzie bezpośredniego przepływu czynnika grzewczego. Następnie czynnik jest doprowadzany do wężownicy w bojlerze, gdzie służy do podgrzania wody. W przypadku panela słonecznego heat pipe wewnątrz rurki próżniowej znajduje się rurka cieplna, która odbiera ciepło z absorbera. Rurki takie mogą działać na dwa sposoby:
- Grawitacyjny - zawarty wewnątrz czynnik paruje, przemieszczając się ku górze i oddając ciepło do zbiornika umieszczonego powyżej.
- Z wymuszonym obiegiem – układ pompy ze sterownikiem przesuwa ogrzany czynnik do wężownicy, a schłodzony z powrotem do kolektora.
Czy taki solarny podgrzewacz wody jest lepszy niż tradycyjny? Ma wysoką sprawność i lepiej radzi sobie z absorbowaniem ciepła w pochmurne dni. Zastosowanie zwierciadeł parabolicznych wewnątrz rur pozwala wykorzystać dodatkowo odbite światło słoneczne. Awaria jednej rury nie oznacza awarii całego systemu. Poza tym rury cieplne są lepiej niż inne rury próżniowe przystosowane do mrozów i obszarów nagrzewających się. Niestety taki kolektor nie posiada jednak ochrony przed przegrzaniem, jeżeli do niego dojdzie. W porównaniu do kolektorów płaskich konstrukcja jest dużo bardziej skomplikowana, co przekłada się na cenę.
Jak widać każdy rodzaj solarów ma swoje wady i zalety. Możemy wybrać optymalną opcję, zależnie od tego jakie mamy potrzeby i oczekiwania. Sprawdź także ten artykuł: Ile kosztują solary na wodę? Przedstawiamy ceny popularnych modeli.
Jakie solary do czego?
Powiedzieliśmy już, że panele solarne do podgrzania wody bezpośrednio w zbiorniku nadają się do użytku sezonowego. Jakie wybrać do całorocznego ogrzewania wody?
Opinie są podzielone. Panele próżniowe są bardziej wydajne, a izolacja w postaci próżni lepiej trzyma ciepło. Z drugiej strony właśnie to jest ich główna wada zimą. Pokrywają się szronem lub drobną warstwę śniegu, a ze środka nie wydostaje się ciepło zdolne podgrzać szybę. Budowa modułowa zwiększa szanse na przedostanie się płynów i sypkiego śniegu między rurkami, ale to nie pomoże jeżeli śnieg jest mokry i zbija się w jednolitą masę.
Z powyższego powodu większość ekspertów proponuje do całorocznego użytkowania płaskie solary na ciepłą wodę. Z tych trochę ciepła ucieka przez szybę solarną, ale dzięki temu jest ona nagrzana i szybko likwiduje szron, lud i śnieg.
To jednak nie koniec. Na pytanie jakie solary do grzania wody będą lepsze powinniśmy odpowiedzieć w kontekście. Musimy pamiętać, że panel słoneczny do wody użytkowej nie jest tak samo wydajny przez cały rok. Najlepiej stosuje się go zamiennie z piecem lub pompą ciepła. Latem ciepła woda może pochodzić całkowicie z kolektorów, a zimą głównym źródłem ciepła będzie urządzenie niezależne od promieni słonecznych. Dlatego sam fakt, że płaskie kolektory słoneczne lepiej sobie radzą zimą nie musi nas przekonać do ich zakupu. Natomiast ten rodzaj kolektorów jest polecany do większych instalacji. W takich przypadkach po prostu lepiej sprawdza się łączenie paneli solarnych w większe moduły.
Ile kosztują solary na ciepłą wodę?
Mały solarny podgrzewacz wody, to niewielki koszt, ale też nieduży uzysk energii. Jeżeli poważnie myślimy o instalacji solarnej do podgrzania wody, to musimy się przygotować na większy wydatek. W przypadku bardziej skomplikowanych konstrukcji będzie to cena z montażem. Niektóre rodzaje paneli możemy jednak zamontować samodzielnie, jeżeli mamy podstawowe zdolności manualne i rozumiemy proste schematy hydrauliczne. Mówiąc ogólnie będzie to wydatek od kilkunastu do kilkudziesięciu złotych. Nie mała suma, ale na szczęście w ramach programów rządowych można dostać dofinansowanie.
Cena solarów a ich wydajność
Podejmując decyzję o zakupie paneli solarnych musimy brać pod uwagę nie tylko ogólne zalety danego rodzaju kolektora, ale wydajność i opłacalność konkretnego modelu. Ile kosztują solary na ciepłą wodę i na co zwrócić uwagę podczas zakupów?
- Rodzaj absorbera – standardem jest absorber aluminiowo-miedziany. Połączenie tych dwóch materiałów równoważy wydajność i cenę. Całkowicie miedziane absorbery, zwłaszcza w kolektorach płaskich, podwyższają cenę całego urządzenia, ale wpływają na jego większą wydajność. W fazie rozwoju jest technologia w wykorzystaniem absorberów aluminium-aluminium. Wypadają one korzystnie cenowo, aluminium to również materiał o dużej odporności na zmiany temperatur.
- Rodzaj szyby – najczęściej w kolektorach płaskich szyba jest wykonania ze szkła solarnego lub antyrefleksyjnego. Ta druga opcja jest droższa i mniej przetestowana w dłuższych odcinkach czasu, ale ma większą przepuszczalność światła.
- Konstrukcja do samodzielnego lub profesjonalnego montażu – tu sprawa jest oczywista. Jeżeli sami możemy zamontować solary na ciepłą wodę, to nie trzeba liczyć przy zakupie ceny z montażem. Każdy model może mieć inne zalecenia. Ogólna zasada jest taka, że kolektory płaskie wymagają więcej pracy przy założeniu całej instalacji (konieczne odpowietrzenie i zamontowanie naczynia przeponowego, do odprowadzania nadmiaru ciśnienia w czynniku). Kolektory ogrzewające wodę bezpośrednio w zbiorniku trzeba tylko podłączyć do instalacji z pompą cyrkulacyjną. Szczegóły podajemy w artykułach na ten temat.
- Wydajność kolektora lub modułu – od tego ile ogrzeje jeden kolektor zależy przełożenie ceny na wydajność. Zwykle kolektor płaski starcza dla dwóch, trzech osób, lub do ogrzania dobowego 100-125 litrów wody. Dla czterech osób zwykle zaleca się trzy kolektory i zbiornik 150-200 litrów. Odpowiednikiem jednego kolektora płaskiego jest kolektor rurowo-próżniowy o 15 rurach.
Standardowe miary są podawane w przybliżeniu. Przed zakupem kolektora zawsze należy sprawdzić parametry i porównać kilka modeli do proponowanych cen. Kupując zestaw do grzania wody użytkowej trzeba sprawdzić czy podana została cena z montażem czy tylko koszt całkowity kompletu.
Konkretne ceny wybranych modeli
Zróżnicowany rynek kolektorów słonecznych sprawia, że różnie kształtują się też ceny. Tani solarny podgrzewacz wody będzie kosztował ok.1500 zł. Przykładem może być proponowany przez markę Weber panel płaski, o powierzchni 2 m2, w cenie 1365 zł. Jeden z najtańszych kolektorów próżniowych – ProEco Solaris, 10 rur, z pojemnikiem 100 litrów, bezciśnieniowy jest proponowany w cenie 1700 zł.
Dla porównania kolektory z wyższej półki np. ciśnieniowy kolektor próżniowy Ecozone, z pojemnikiem 100 litrów, wyposażony w rurki cieplne, kosztuje 2890 zł. Większość tego typu urządzeń będzie kosztowała obecnie między 2500 a 3500 zł za sztukę. W przypadku domu jednorodzinnego mnożymy to przez trzy. Do tego trzeba doliczyć poszczególne urządzenia i przewody (około 1000-3000 zł, nie licząc bojlera) i montaż – 2000-3000 zł. Podsumowując cena kolektorów słonecznych do ogrzewania wody użytkowej to minimum 15-20 tys. zł, ale koszt może dojść i do 30 tys. zł. Jest możliwa tańsza opcja, jeżeli zdecydujemy się na kolektory uruchamiane tylko latem i podłączymy je samodzielnie.
Ile można dostać dofinansowania?
Dofinansowanie lub ulgę termomodernizacyjną dostajemy za całość modernizacji. Jeżeli np. zmieniliśmy piec elektryczny na pompę ciepła i kolektory, to kwotę dofinansowania liczymy za wszystkie zmiany. Ze środków NFOŚiGW możemy liczyć maksymalnie na zwrot 30% całej inwestycji. Wysokość dofinansowania zależy też od wysokości dochodów danego gospodarstwa domowego. Korzystne są natomiast gminne programy dofinansowań, gdzie można uzyskać do 80% zwrotu. Minus jest taki, że przez pierwsze pięć lat użytkowania właściciel pokrywa koszty konserwacji, ale instalacja jest własnością gminy. Dopiero po tym czasie własność przechodzi na właściciela budynku.
Dofinansowanie jest zawsze dobrym rozwiązaniem, zwłaszcza jeżeli nie stać nas na całkowite pokrycie kosztów inwestycji.
Czy warto zakładać kolektory słoneczne na wodę?
Spadające ceny baterii PV i objęcie ich programami dofinansowania sprawiły, że inwestorzy chętniej decydują się na panele fotowoltaiczne niż kolektory słoneczne. Zajmują one mniej więcej tę samą przestrzeń, kosztują niewiele więcej, a zapewniają dużo większą niezależność. Prąd z paneli lub kolektory hybrydowe pozwalają też ogrzać wodę użytkową, przy okazji produkcji energii elektrycznej. Czy w takiej sytuacji opłaca się w ogóle inwestować w kolektory solarne?
Opinie oczywiście nie są jednoznaczne. Za zakupem kolektorów przemawia możliwość używania ich przy minimalnym lub zerowym zużyciu innych źródeł energii. Solary to mimo wszystko mniejsza i bardziej pewna inwestycja niż baterie słoneczne. Prostsza konstrukcja, również konstrukcja modułowa kolektorów rurowych, sprawia, że drobna awaria nie jest dotkliwa finansowo i energetycznie.
Zależnie od wybranej technologii możemy zaoszczędzić na prądzie lub paliwie przez cały ciepły sezon. Idealnie jeżeli solary dobierzemy tak, żeby latem pokrywały 100% zapotrzebowania na c.w.u. Dodatkowo mogą wspomagać inne urządzenia w okresie jesienno-zimowym. To również wpłynie na obniżenie kosztów użytkowania całości.
Podsumowując: Jeżeli kolektory słoneczne są przydatne w naszym klimacie, to przede wszystkim do podgrzewania wody użytkowej. Trzeba tylko dobrać takie urządzenia, które będą odpowiadały zapotrzebowaniu konkretnego gospodarstwa domowego.