Śruby i wkręty

Śruba ma niezwykle szerokie zastosowanie. W zasadzie występuje w każdej gałęzi przemysłu. Jest wykorzystywana w urządzeniach elektrycznych i mechanicznych. Znajduje się w każdym domu i mieszkaniu. Równie duże znaczenia mają wkręty, nieco inaczej zbudowane łączniki stosowane do różnych materiałów. W jakich odmianach występują wspomniane elementy? Czym się różnią, jakie są ich wymiary i ceny? W tym artykule odpowiadamy na te istotne pytania.

Podział i katalog śrub

Śruba jest ważnym elementem współczesnej techniki. Wraz z nakrętkami i podkładkami tworzy szeroko stosowane połączenie śrubowe. Występuje w wielu wersjach różniących się wymiarami, kształtem łba czy długością gwintu. Śruba dzieli się też na odmiany ze względu na spełniane normy. Określają one wymagania i cechy, jakie musi spełnić ten element by mógł być dopuszczony do użytku. W naszym kraju podstawą są Polskie Normy(w skrócie PN) tworzone przez Polski Komitet Normalizacyjny. Warto też zwracać uwagę czy kupowana śruba może pochwalić się certyfikatem ISO oraz DIN.

Wybierając śruby trzeba mieć na uwadze klasy wytrzymałości. Określają wytrzymałość i granicę plastyczności śrub. Według Polskiej Normy wyróżnia się 10 klas wytrzymałości, 3.6; 4.6; 4.8; 5.6; 5.8; 6.8; 8.8; 9.8; 10.9; 12.9. Inny sposób określania wytrzymałości śrub to 4 klasy oznaczane symbolami 14H, 22H, 33H, 45H. Najłatwiejszy podział opisywanych elementów obejmuje ich konstrukcję. Śruby różnią się na przykład kształtem łba. Do najpopularniejszych należą wersje z łbem sześciokątnym, czworokątnym, trójkątnym, grzybkowym i kulistym. Inne często stosowane to odmiany walcowe, stożkowe i oczkowe.

Śruby mogą mieć gwint na całej długości lub tylko na części powierzchni. Występują w wersji z trzpieniem równym średnicy gwintu lub zbliżonym do niego. Zakończenie śruby dostępne jest w wersji płaskiej, soczewkowej, ściętej, stożkowej i wgłębionej. Opisywane elementy mogą mieć gniazdo na łbie, służące do dokręcania. Patrząc pod tym kątem do dyspozycji są śruby z gniazdem sześciokątnym(do kluczy imbusowych), wgłębieniem krzyżowym i rowkiem do wkrętaka. Ciekawą propozycją są czarne śruby utwardzane odznaczające się ogromną wytrzymałością.

Ceny najpopularniejszych śrub:

• Śruby imbusowe – około 6-15 zł/szt. w zależności od wymiarów,
• Śruby z łbem sześciokątnym i pełnym gwintem – 10-15 zł/szt., wersje z niepełnym gwintem 8-15 zł za sztukę,
• Śruby z łbem grzybkowym – 6-9 zł/szt.,
• Czarne śruby utwardzane z łbem sześciokątnym – 18-20 zł/szt.

Oczywiście podane przykłady to tylko niewielki wycinek. Katalog śrub jest znaczne bogatszy, na cenę wpływają ponadto wymiary i renoma producenta.

Wkręty – charakterystyka, odmiany, ceny

Wkręty wyraźnie różnią się od śrub. Nie stosuje się w nich nakrętek w celu wykonania połączenia. Do tego gwintowanie ma znacznie większy skok niż w przypadku śrub. Wkręty są gwintowane na całej długości lub tylko częściowo. Zazwyczaj mają stożkowy kształt, choć występują też inne wersje. Jeśli chodzi o kształt łba to jest on walcowy płaski, walcowy soczewkowy, stożkowy płaski lub soczewkowy, kulisty. Na łbach znajdują się nacięcia pod wkrętak w różnej formie. Najczęściej występują wersje płaskie, krzyżowe, kwadratowe, sześciokątne(imbusowe), gwiazdkowe zwane też torx.

Wkręty dzieli się też ze względu na materiał, do jakiego są dostosowane. Podstawa to wersje do drewna. Powstają ze stali zwykłej, ocynkowanej lub fosforowanej. W sklepach można odnaleźć wkręty uniwersalne do litego drewna, płyt wiórowych i sklejki. Popularnym producentem tych odmian jest firma Wkręt-met. Do wykonywania mebli używa się tak zwanych konfirmatów lub eurowkrętów. Kolejna grupa, czyli wkręty do metalu zazwyczaj mają łby stożkowe i walcowe. Trzon to zawsze regularny walec a gwintowanie ma stosunkowo niski skok. Wyróżnia się też wkręty ozdobne, farmerskie, dwugwintowe.

Ceny wkrętów do drewna i nie tylko:

• Wkręt Wkręt-met z gniazdem torx, długość 18,2 cm kosztuje około 2,30 zł/sztuka,
• Cena wkrętów do drewna utrzymuje się w granicach 6-18 zł w zależności od wymiarów i ilości elementów w opakowaniu,
• Cena wkrętów do metalu wynosi 9-13 zł w zależności od wymiarów i ilości elementów w opakowaniu,
• Za wkręty do płyt karton-gips trzeba zapłacić w granicach 8-12 zł w zależności od wymiarów i ilości elementów w opakowaniu.