Jak efektywnie sterować ogrzewaniem podłogowym? Co radzą eksperci

Opublikowano: 05.12.2023Autor: Ludwika WykurzDrukujUdostępnij

Sposoby montażu a sterowanie podłogówką

Schemat ogrzewania i sposoby sterowania

Sterowanie podłogówką zależy od kilku podstawowych czynników:

• schematu ogrzewania w całym domu (czy będzie stałe, strefowe, jednolite czy połączone np. z grzejnikami)
• źródła zasilania (pompa ciepła, kocioł itp.), osiąganych temperatur i stopnia bezwładności cieplnej
• wybranych urządzeń sterujących i ich umieszczenia (np. czujnik pogodowy, termostat programowalny)

Ogrzewanie hybrydowe wymaga urządzenia rozdzielająco-mieszającego, które dostarczy czynnik grzewczy (wodę) o dwóch różnych temperaturach do grzejników i do podłogówki. W przypadku podłogówki zamontowanej we wszystkich pomieszczeniach wystarczy dostarczenie wody o odpowiedniej temperaturze do rozdzielacza.

Zastosowanie czujnika pogodowego pozwala zautomatyzować proces zmian temperatury wody dostarczanej do instalacji. Bardziej precyzyjne sterowanie można uzyskać podłączając cały zestaw do sterowania strefowego. Termostat decyduje o tym jaka jest wymagana temperatura w danym pomieszczeniu, a centrala (listwa sterująca) kieruje otwieraniem lub zamykaniem przepływu na dane pomieszczenie. O szczegółach zastosowania różnych urządzeń sterujących będziemy mówić w dalszej części artykułu.

Jak zamontować skuteczne ogrzewanie podłogowe?

Skuteczne sterowanie ogrzewaniem podłogowym zaczyna się od prawidłowego montażu poszczególnych elementów. Zanim przyjrzymy się dokładniej jak sterować temperaturą ogrzewania podłogowego, zobaczmy jak zoptymalizować samą instalację grzewczą.

Przede wszystkim powinniśmy użyć materiałów, które będą izolować od ucieczki ciepła w dół i nie ograniczać jego przenikania do góry. Trzeba spełnić kilka podstawowych warunków:

1. Dobrać rury, rozdzielacz, sterownik i dolne źródło ogrzewania tak, żeby odpowiadało na zapotrzebowanie (wydajność energetyczna). To jest szczególnie ważne jeżeli podłogówka jest jedynym źródłem ciepła w pomieszczeniu.
2. Przed położeniem wylewki odpowietrzyć i sprawdzić szczelność instalacji (w przypadku tradycyjnego ogrzewania wodnego).
3. Pamiętać o odpowietrzeniu wylewki przed zostawieniem jej do wyschnięcia.
4. Położyć wykończenie podłogi, które nie będzie miało zbyt dużego oporu cieplnego.
5. Na tym etapie przechodzimy do odpowiedniego ustawienia sterowników, czyli głównego zagadnienia w tym artykule.

Jeżeli dokonaliśmy prawidłowych wyborów na wszystkich powyższych etapach, to podłogówka ma potencjał, żeby optymalnie rozprowadzać energię cieplną. Przyjrzyjmy się teraz dokładniej jak zwiększyć wydajność ogrzewania podłogowego dzięki sterownikom.

Najważniejsze urządzenia do sterowania podłogówką

Skoordynowany system sterowania

Żeby zadziałał sterownik do podłogówki nie wystarczy zamontowanie jednego urządzenia. Potrzebny jest odpowiedni system sterowania, łączący elementy elektroniczne i mechaniczne na kilku poziomach:

1. Sterowanie temperaturą na poziomie kotła, pieca lub pompy ciepła. Tutaj ustawienie temperatury zależy od zapotrzebowania na ciepło w całym budynku. Termostat zwykle jest zintegrowany z samym urządzeniem grzewczym. Temperatura na piecu jest zawsze najwyższa.
2. Ogólne sterowanie temperaturą na podłogówkę – urządzenie (listwa sterująca, sterownik centralny) decyduje jaka będzie temperatura wody przeznaczona do ogrzewania wszystkich pomieszczeń z instalacją podłogową.
3. Sterowanie na poziomie pomieszczenia – temperatura może być inna w każdym pomieszczeniu, w zależności od potrzeb. Do jego zastosowania niezbędny jest siłownik elektryczny połączony z termostatem znajdującym się w każdym pomieszczeniu z podłogówką.
4. Mechaniczna odpowiedź na poziomie siłowników zamontowanych w rozdzielaczu podłogówki.

Jeżeli chcemy zminimalizować ręczne ustawianie temperatury możemy zamontować czujniki pogodowe. W ten sposób ciepło będzie dostosowane do konkretnych warunków na zewnątrz.

Przegląd systemów sterujących

Sterowanie ogrzewaniem podłogowym może działać na różne sposoby. Dlatego odpowiedź na pytanie jak sterować temperaturą ogrzewania podłogowego zależy od tego jaki system sterowania wybierzemy.

• System stałotemperaturowy – prosty do ustawienia, nisko-awaryjny, nie wymagający wielu specjalistycznych urządzeń. W tym systemie po prostu ustawiamy na termostacie temperaturę jaka ma iść na podłogówkę i ewentualnie ją zmieniamy, zależnie od pogody lub zmiennych potrzeb mieszkańców. W tym przypadku sterownik ogrzewania podłogowego generuje taką samą temperaturę dla wszystkich pomieszczeń. Jeżeli sterownik znajduje się w jednym pomieszczeniu, to temperatura w innych jest przypadkowo przydzielana.
• System strefowy – jest dokładnym przeciwieństwem stałotemeperaturowego: w każdej strefie/pomieszczeniu możemy ustawić inną temperaturę i kontrolować zmiany temperatur w strefach, zależnie od potrzeb. Głównymi elementami systemu sterowania są termostaty i listwa sterująca. Termostat w pomieszczeniu służy do ustawienia pożądanej temperatury (zwykle można to też zrobić zdalnie) i wysyła do listwy sterującej sygnał o zapotrzebowaniu na zwiększenie lub obniżenie ciepła. Siłowniki termoelektryczne na rozdzielaczu odcinają lub otwierają przepływ ciepłej wody w zależności od potrzeby. Podział na strefy zwykle oznacza też możliwość zdalnego i stacjonarnego programowania sterownika do podłogówki, w zależności od sytuacji w domu. Jak to działa? Powiedzmy, że każdy weekend rodzina spędza poza domem i nie potrzebuje ogrzewania w pomieszczeniach. Można zaprogramować niższe zapotrzebowanie na ciepło tylko na sobotę i niedzielę.
• System z czujnikiem pogodowym – jeszcze mniej uwagi wymaga system samoregulujący się zgodnie z temperaturą na zewnątrz.

Niezależnie od sposobu zarządzania i ilości urządzeń biorących udział w sterowaniu podłogówką, większość nowoczesnych systemów jest dostępna w wersji przewodowej i bezprzewodowej. Bezprzewodowe sterowniki doskonale współpracują z czujnikami pogodowymi, chociaż nie trzeba ich instalować. Przydadzą się też wszędzie tam, gdzie chcemy uniknąć montażu kabli lub montaż taki jest niemożliwy. Bezprzewodowe sterowniki działają zwykle przez sieć WiFi lub Bluetooth, ale istnieją też modele korzystające z własnej sieci.

Poza tym każdy system może być sterowany zdalnie lub lokalnie, a większość również centralnie (listwa) – w zależności od wybranego zestawu do sterowania. Większość bardziej zaawansowanych systemów powinna umożliwiać zdalną kontrolę np. za pomocą smartfona lub pilota. Zdalne sterowanie systemem ogrzewania jest niezależne od bezprzewodowych sterowników. Dodatkowo różni producenci oferują programy i funkcje ułatwiające zmiany temperatury w zależności od potrzeby np. system wakacyjny czy weekendowy. Sprawdź także ten artykuł z poradami: Jak wykonać ogrzewanie podłogowe samodzielnie? Instrukcja krok po kroku.

Jak wybrać i ustawić zestaw do sterowania podłogówką?

Koszt i wydajność różnych systemów

O tym jakie sterowanie ogrzewaniem podłogowym możemy zamontować w naszym domu decyduje budżet, warunki w konkretnym budynku (przede wszystkim typ instalacji i źródło ciepła) oraz nasze osobiste potrzeby. Wersja najtańsza i prosta w obsłudze to, jak wspomnieliśmy, sterownik do podłogówki stałotemperaturowy. Oprócz zalet z punktu widzenia budżetu jest to prosty system sterowania, który nie powinien kolidować z pracą urządzeń grzewczych i jest dobrany do ich wydajności. Termostat ustawiamy na optymalną temperaturę, zwykle za pomocą przycisków „+” i „-”. Główną wadą takiego systemu jest możliwe przegrzewanie lub niedogrzanie pomieszczeń. W tym przypadku ustawienia sterownika ogrzewania podłogowego są dla wszystkich i dla nikogo, stanowią wypadkową dostępnych temperatur. Z punktu widzenia żywotności instalacji jest to jednak system łatwy do skonfigurowania.

Druga opcja to programowalny strefowy sterownik ogrzewania podłogowego. Tu wybór jest bardzo duży i zróżnicowany. Programowalne sterowniki z wyższej półki dają możliwość podłączenia dodatkowych urządzeń np. czujników pogodowych. Pozwalają na bardziej precyzyjne i równomierne rozłożenie temperatur w domu.

Kupując zestaw do sterowania podłogówką warto zwrócić uwagę czy jest dedykowany do konkretnego urządzenia np. kotła gazowego lub pompy ciepła. Ponieważ częste automatyczne zmiany temperatury w całej instalacji oznaczają wyłączanie i włączanie urządzenia grzewczego, może to wpływać na jego żywotność. Dotyczy to szczególnie pomp ciepła.

Optymalne ustawienia temperatury

Do tej pory zajmowaliśmy się samymi urządzeniami do sterowania podłogówką. Ale na pytanie jak sterować temperaturą ogrzewania podłogowego można odpowiedzieć dużo prościej. Teraz powiemy jeszcze kilka słów o nastawianiu optymalnych temperatur.

Oczywiście dokładne wartości to kwestia osobistych preferencji, warto jednak pamiętać, że temperatura dla podłogówki powinna być niższa niż dla grzejników. Jest to nie tylko ogrzewanie powierzchniowe, ale grzanie od dołu, które nie wymaga wysokich wartości, wręcz zaleca się, żeby temperatura była niższa niż w grzejnikach, nawet jak na system niskotemperaturowy. Wiele osób korzystających z tego rodzaju ogrzewania czuje się komfortowo już przy 20-21°C w pomieszczeniu. Oznacza to temperaturę wody grzewczej około 30°C. Nawet prosty sterownik do podłogówki wyświetla temperaturę na wejściu i oczekiwaną temperaturę w pomieszczeniu. Dlatego nie powinniśmy mieć problemów technicznych z jej nastawieniem.

Dokładnie o ustawianiu temperatur w podłogówce mówimy w innym artykule.

Źródła:

1. Maciej Żuk, System do sterowania ogrzewaniem podłogowym – jaki wybrać?, https://fhome.pl/blog/system-do-sterowania-ogrzewaniem-podlogowym-jaki-wybrac/, dostęp 20.10.2023
2. Marcin Boczulak, Sterowanie strefowe - kiedy ma sens? https://www.youtube.com/watch?v=7PuXNqlPmQ0, dostęp 20.10.2023
3. Salus Controls. Polska, Teoria sterowania ogrzewaniem podłogowym - wersja przewodowa 230V. https://www.youtube.com/watch?v=QuTt8Vndfc4, dostęp 20.10.2023