Stolica i okolica w kanalizacyjnym kłopocie?
Główny Urząd Statystyczny niedawno potwierdził to, o czym eksperci RynekPierwotny.pl na portalu KB.pl pisali już jakiś czas temu. Chodzi o fakt, że w niektórych polskich gminach nadal nie ma ani kilometra sieci kanalizacyjnej. Publikacja pod tytułem „Polska wieś w obiektywie statystycznym” wskazuje, że taka sytuacja w 2023 r. dotyczyła 183 gmin położonych na terenach wiejskich. W kolejnych 178 gminach mniej niż 10% ludności korzystało z kanalizacji. Wbrew pozorom, kiepsko wypadają nie tylko peryferyjne, wiejskie gminy. Eksperci portalu RynekPierwotny.pl przyglądają się aglomeracji warszawskiej, która zdecydowanie nie świeci przykładem.
- Aglomeracja warszawska wypada gorzej np. od poznańskiej
- Pod stolicą wsie, gdzie większość domów nie ma kanalizacji
- Na warszawskim Wawrze nadal jest kłopot z kanalizacją
- W niektórych gminach sytuacja powoli się poprawia
Aglomeracja warszawska wypada gorzej np. od poznańskiej
W ramach swojej analizy z marca 2025 roku, eksperci RynekPierwotny.pl przyglądali się kwestii przyłączenia do kanalizacji i wodociągu uwzględniając jedynie nowe domy. Wydaje się, że teraz warto spojrzeć dużo szerzej, a więc uwzględniając również starsze budynki jednorodzinne oraz wielorodzinne. Poniższa mapa zapewnia właśnie takie spojrzenie. Informuje ona jak w 2023 r. na poziomie gmin wyglądał udział ludności korzystającej z sieci kanalizacyjnej. Ubiegłorocznych statystyk jeszcze nie mamy, lecz wydaje się mało prawdopodobne, że w ciągu jednego roku nastąpiły duże zmiany.
Ogólnopolskie ujęcie na pierwszej mapie pozwala na przykład zauważyć, że pod względem dostępności kanalizacji aglomeracja warszawska prezentuje się gorzej od Poznania i okolic. Jeszcze bardziej negatywnie wygląda np. aglomeracja łódzka i krakowska. Z Łodzią i Krakowem graniczą gminy niemal pozbawione sieci kanalizacyjnej (przykłady: Brójce oraz Igołomia-Wawrzeńczyce). Jednak to Warszawa wraz z okolicami przyciąga większą uwagę jako obszar stołeczny.
Pod stolicą wsie, gdzie większość domów nie ma kanalizacji
Druga z poniższych map pozwala bliżej przyjrzeć się okolicom Warszawy, które są zróżnicowane. Sama stolica w 2023 r. cechowała się odsetkiem ludności korzystającej z kanalizacji na poziomie 94,9%, a więc zbliżonym do innych wiodących miast. W przypadku nowo wznoszonych domów, sytuacja wyglądała dużo gorzej, o czym już informowali eksperci RynekPierwotny.pl. W 2024 r. tylko 57,0% ukończonych domów jednorodzinnych z Warszawy miało przyłącze do kanalizacji. To w dużej mierze kwestia sytuacji z Wawra i Białołęki, o której jeszcze będzie mowa.
Druga z prezentowanych map potwierdza, że blisko Warszawy mamy do czynienia z prawdziwą kanalizacyjną mozaiką. Przykładowo, dane GUS wskazują, że w 2023 r. na terenie gminy Zielonka 90,2% mieszkańców korzystało z kanalizacji. Natomiast w sąsiedniej gminie Poświętne, analogiczny wynik wyniósł … 0,0%. Równie źle było w przypadku gmin Strachówka oraz Pniewy. A mówimy przecież o gminach znajdujących się w obszarze gospodarczego oddziaływania stolicy.
Na warszawskim Wawrze nadal jest kłopot z kanalizacją
Teraz warto wrócić na chwilę do stołecznego Wawra, czyli dzielnicy, która znacząco obniża kanalizacyjne statystyki dla Warszawy. Najnowsze dostępne dane (demagog.org.pl/wypowiedzi/kanalizacja-w-wawrze-wciaz-nie-obejmuje-wiekszosci-adresow) z końca 2024 r. wskazują, że wówczas do kanalizacji nie było podłączone 64% punktów adresowych z terenu dzielnicy Wawer. W przeważającej większości chodzi o domy jednorodzinne. Statystyki GUS wskazują, że w 2024 roku aż 60% nowych domów z Wawra nie było skanalizowanych w momencie oddania do użytku. Analogiczny wynik z Białołęki wyniósł 50%.
W niektórych gminach sytuacja powoli się poprawia
Wszystkie prezentowane statystyki na pewno nie są szczególnie optymistyczne. Chodzi nie tylko o aglomerację warszawską, ale również pozostałe części kraju, których sytuację widzimy na pierwszej mapie. Pewnym pozytywem jest natomiast fakt, że sieć kanalizacyjna się powoli wydłuża. Przykładowo, lata 2021 - 2024 w Warszawie przyniosły zwiększenie długości sieci kanalizacyjnej z 3734 km do 3843 km.
Ciekawe informacje napływają też ze wspomnianej wcześniej podwarszawskiej gminy Poświętne, która mimo względnie niedużego dystansu do centrum Warszawy (ok. 40 km), w 2023 r. jeszcze nie miała żadnego systemu kanalizacji sanitarnej. Otóż, w listopadzie 2024 r. została przyjęta Uchwała Nr V/38/2024 Rady Gminy Poświętne w sprawie przyjęcia do realizacji Programu sanitacji dla miejscowości położonych w gminie Poświętne.