Szalowanie fundamentów – na co zwracać uwagę?
Szalowanie to ważny element prac związanych z wylewaniem fundamentów budynku. Można użyć do tego celu zarówno szalunków systemowych, jak i płyt OSB oraz sosnowych desek szalunkowych. Z tego tekstu dowiesz się, jakie jest zastosowanie szalunków, na co zwracać uwagę przy wyborze materiałów oraz czym warto się zainteresować podczas procesu szalowania fundamentów.
Znaczenie szalunków w pracach fundamentowych
Szalunek pozwala na odizolowanie betonu od gruntu, zapobiega również niekontrolowanemu rozlewaniu mieszanki i utrzymuje pożądany kształt fundamentu. Ze względu na powszechność stosowania szalunków, poza tradycyjnymi rozwiązaniami stosuje się również szalunki systemowe. Szalunki systemowe zwykle używane są na większych budowach, natomiast w budownictwie jednorodzinnym najczęściej przy fundamentach wykorzystywana jest deska szalunkowa lub płyty OSB.
FUNDAMENTY BEZ SZALUNKU
Szalunek fundamentowy stosowany jest na niemal każdej budowie. Wyjątek, kiedy dopuszcza się wylewanie betonu bez szalowania fundamentu, stanowią grunty odznaczające się dużą spoistością, najlepiej gliniaste i to jedynie przy niewielkiej kubaturze budynku.
SZALUNEK FUNDAMENTU – WYLEWANIE ŁAWY
W przypadku ław fundamentowych pierwszym etapem prac jest zawsze wykop. Na dno wykopu wylewa się około 10 cm warstwę tzw. chudego betonu. Jego rolą jest odizolowanie fundamentu od gruntu i zapobieżenie wymieszaniu się betonu fundamentowego z gruntem.
Po związaniu chudego betonu ustawia się na nim szalunek i wykonuje zbrojenie. Należy pamiętać o dokładnym wypoziomowaniu deskowania fundamentu oraz zachowaniu jego szczelności. Szalunek ław fundamentowych zwykle ma wysokość 30 - 40 cm. Często polewa się go wodą tuż przed wylewaniem betonu. Szalunek wypełnia się starannie mieszanką, a na końcu przykrywa folią, która chroni beton przed zbyt szybkim wysychaniem. Warto pamiętać o tym, że nie należy sztucznie przyspieszać procesu wiązania i schnięcia mieszanki, za to pożądane jest polewanie ławy fundamentowej wodą przez kilka dni po wylaniu.
Po jakim czasie rozszalować fundament? Szalunki pozostawia się po zalaniu betonem na okres od kilku (latem) do kilkunastu (wiosną, jesienią) dni. Oczywiście czas, po upływie którego można zdemontować szalunek zależy od konkretnych warunków pogodowych. Deskowanie można rozmontować na pewno, kiedy między betonem a szalunkiem tworzy się niewielka, lecz wyraźna szczelina. Obciążenie ławy fundamentowej, czyli budowę ścian fundamentowych, można rozpocząć po około tygodniu od rozdeskowania.
SZALOWANIE PŁYT FUNDAMENTOWYCH
Podobnie jak ławy fundamentowe, szaluje się płytę fundamentową. Deskowanie wykonuje się dokoła płyty, którą następnie wypełnia się betonem. Jednak w przypadku płyt, zamiast typowych szalunków, stosuje się często specjalne obrzeża termoizolacyjne. Deskowanie stanowią kształtki wykonane ze styropianu o dużej gęstości. Po zakończeniu betonowania pozostają na swoim miejscu, pełniąc funkcję termoizolacji krawędzi płyty.
Jakie materiały do szalowania?
Szalowanie fundamentu przebiega podobnie niezależnie od materiałów zastosowanych na deskowanie. Każdy sposób szalowania ma jednak zarówno zalety, jak i wady. W przypadku szalunków systemowych, które trzeba wynająć, największym minusem jest koszt najmu. Problemem bywa również nadzór nad ich bezpieczeństwem – niestety zdarzają się kradzieże szalunków z budów. Dlatego w przypadku budownictwa jednorodzinnego najczęściej stosuje się szalunki z desek i płyt OSB.
SZALOWANIE Z UŻYCIEM DESEK
Na szalunki wykorzystuje się zwykle deski sosnowe, co spowodowane jest ich stosunkowo niską ceną. Do tego celu nadają się egzemplarze o grubości 2,5-3,2 cm. Deski zbija się, mocując podłużnie do drewnianych słupków wbitych w grunt od zewnątrz. Słupki stabilizujące przeciwległe ścianki szalunku spina się drutem lub poprzecznymi deskami dla utrzymania kształtu formy. Beton, którym zalewa się formę jest ciężki i powoduje naprężenia szalunku, dlatego trzeba go zabezpieczyć przed deformacją, a nawet zniszczeniem.
Do zalet szalunku z desek sosnowych należy zaliczyć na pewno ich cenę, natomiast wadą rozwiązania jest konieczność zużycia dużej ilości materiału i czasochłonność wykonania szalowania.
SZALOWANIE Z UŻYCIEM PŁYT OSB
Do szalowania zamiast desek można wykorzystać płyty OSB o grubości minimalnej 18 mm. Docina się je na odpowiednie wymiary, a następnie mocuje słupki stabilizujące, które należy połączyć poprzecznymi listwami. U dołu warto połączyć szalunki prętami z gwintowanymi końcówkami. Po zalaniu ławy i demontażu płyt OSB, pręty pozostają w fundamencie.
Jeśli ława fundamentowa posiada wyłącznie kąty proste, płyta OSB sprawdzi się znakomicie, jeżeli jednak konieczne jest uzyskanie kształtów łukowych – można zastosować sklejkę (zwykłą lub szalunkową), którą da się giąć, oczywiście w pewnym zakresie.
Ile desek na szalunek?
Zapotrzebowanie na deski szalunkowe zależy od wielkości fundamentów. Wyliczenie potrzebnych metrów bieżących deski jest stosunkowo proste. Należy w tym celu obliczyć obwód fundamentów posiłkując się rysunkiem technicznym fundamentów z projektu. Trzeba pamiętać, żeby wziąć pod uwagę zarówno wymiary zewnętrzne, jak i wewnętrzne.
Jeśli zdecydujemy się na zakup desek o wymiarach 3000 x 120 x 25 mm, musimy co najmniej potroić uzyskany obwód (dla łatwiejszego rachunku przyjmijmy, że nasza ława fundamentowa ma wysokość 36 cm). Przyjmując, że obwód fundamentów wynosi 84 m, jego potrójna wartość to 252 m. Dzieląc tę liczbę przez długość deski (3 m), otrzymujemy liczbę potrzebnych desek szalunkowych – 84. W tym wypadku akurat liczba desek równa jest pojedynczemu obwodowi fundamentów, ale jest to wyłącznie zbieg okoliczności wynikający z założonej wysokości szalunku i długości deski. Gdyby deska miała długość 4 m, potrzeba byłoby 63 desek.
Wyliczając zapotrzebowanie na deski trzeba oczywiście zawsze przyjąć pewien zapas, podobnie jak w przypadku innych materiałów budowlanych.
Cena desek szalunkowych
Najtańszym i najczęściej stosowanym w jednorodzinnym budownictwie indywidualnym jest budowanie szalunków z desek sosnowych (sprawdź na: www.bricoman.pl.) Cena materiału w dobrych hurtowniach budowlanych takich jak np. Bricoman wynosi nieco ponad 20 zł za impregnowaną deskę szalunkową o wymiarach 3000 x 120 x 25 mm.
Wracając do naszego przykładu, dla domu o ławie fundamentowej zabudowanej na powierzchni o wielkości 10 x 12 m, do wykonania szalunku potrzeba 84 desek, co daje koszt 1 680 zł. Warto podkreślić, że deski można wykorzystać również przy szalowaniu innych elementów konstrukcji budynku.
artykuł sponsorowany