Wybieramy hortensję ogrodową – odmiany, sadzenie, uprawa, pielęgnacja

Gatunki i odmiany hortensji w ogrodzie i na balkon

Nie każda hortensja w ogrodzie to hortensja ogrodowa

Hortensja jest rodzajem botanicznym liczącym ponad 70 gatunków. Większość z nich rośnie w naturalnym środowisku w umiarkowanych i ciepłych regionach Azji Wschodniej, z tego 25 gatunków tylko w Chinach, tworząc w tamtejszych lasach podszyt. Wiele hortensji stało się popularnymi krzewami ozdobnymi. Hortensja doniczkowa zdobi niejedno mieszkanie, a ogrodowa uprawa hortensji stała się hobby wielu ogrodników-amatorów.

Ciekawa jest etymologia nazwy hortensji (Hydrangea). Nazwa botaniczna Hydrangea pochodzi z greckiego i oznacza „naczynie na wodę”, co prawdopodobnie odzwierciedla wyjątkowe zapotrzebowanie na wodę tej rośliny. Z kolei nazwę „hortensja’ nadał jej francuski botanik Philibert Commerson na cześć pewnej damy o imieniu Hortensja. Mogła to być francuska astronom Nichole-Reine Lepaute, nazywana w rodzinie Hortensją, księżniczka Hortensja, siostra księcia Karola von Nassau-Siegen, a może towarzysząca Commerson’owi w wyprawie do Ameryki Hortense Bareé. Mniej romantyczna wersja głosi, że „hortensja” wywodzi się po prostu od łacińskiego hortus = „ogród”.

Hortensje zaliczają się do ulubionych krzewów ozdobnych w naszych ogrodach. Zachwycają swoimi wspaniałymi kwiatami i napełniają ogród barwami, w zależności od gatunku i odmiany, w okresie od wiosny do jesieni. Rozmaite odmiany posiada hortensja bukietowa, hortensja pnąca, hortensja ogrodowa i wiele innych.

Kilka przykładów hortensji w ogrodzie

● Hortensja bukietowa (Hydrangea paniculata)

Hortensja bukietowa rozwija okazałe kwiatostany tworzące wiechowate stożki. Kwitnie na świeżych, tegorocznych pędach w okresie od czerwca do września. Długość bukietów kwiatowych dochodzi do 30 cm. Po kwitnieniu, przez regularne przycinanie, można uzyskać albo kompaktowy pokrój krzewu, albo rozgałęzioną wersję hortensji. Chociaż jest stosunkowo dobrze odporna na mróz, warto ją jednak na zimę zabezpieczyć.

● Hortensja krzewiasta (Hydrangea paniculata)

Urzeka niezwykłą wytrzymałością i odpornością na mróz. Jej podobne do śniegowych kul ogromne kwiatostany są ciężkie i cienkie gałęzie często wyginają się pod ich ciężarem. Z tego względu ogrodowa uprawa hortensji krzewiastej wymaga regularnego przycinania. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Nie musi być zabezpieczana na zimę.

● Hortensja pnąca (Hydrangea petiolaris)

Hortensja pnąca doskonale nadaje się na monotonne ściany i fasady albo na balkon. Jest pierwszą hortensją, która zakwita w ogrodzie już w czerwcu. Białe kwiaty zebrane są w duże i płaskie kwiatostany. Owalne albo jajowate liście są połyskujące i osadzone na długich ogonkach. Po kwitnieniu przycina się pędy. Hortensja pnąca może mieć zastosowanie jako pnącze okrywające pergole i altany.

● Hortensja piłkowana (Hydrangea serrata)

Nazywana bywa japońską hortensją herbacianą, ponieważ jej liście są stosowane w Azji do sporządzania naparów. W liściach znajduje się naturalny słodzik phyllodulcin. Pielęgnacja hortensji piłkowanej jest łatwa, roślina ma niewielkie wymagania i jest przy tym odporna na mróz. Posadzona w kwaśnej glebie albo otrzymując specjalny nawóz do hortensji z glinem, zmienia kolor kwiatów na niebieski lub fioletowy. Sprawdź także ten artykuł o uprawie hortensji białej.

Hortensja ogrodowa (Hydrangea macrophylla) – uprawa krok po kroku

Pochodzenie hortensji ogrodowej i jej odmiany

Hortensja ogrodowa albo hortensja wielkolistna – stąd nazwa botaniczna Hydrangea macrophylla – pochodzi z Japonii, gdzie znana i uprawiana jest od wieków. Pod koniec XVI wieku władca Japonii Hideyoshi Toyotomi zabronił wywozu hortensji z kraju. Do Europy pierwszy egzemplarz tej rośliny dotarł około 1790 roku przywieziony prawdopodobnie przez Carla Thunberga, ucznia Linneusza. Prawdziwy hodowlany boom rozpoczął się dopiero w XX wieku, kiedy powstały setki nowych odmian i krzyżówek (na przykład z hortensją kosmatą Hydrangea aspera).

Hortensja ogrodowa jest wyprostowanym, gęstym półkrzewem, który w zależności od odmiany może dorastać do dwóch metrów wysokości i osiągać taką samą szerokość. Po kwitnieniu kwiatostany pozostają na pędach przez całą zimę. Młode pędy mają zieloną korę, która z czasem przebarwia się na brązowo.

Liście opadają na zimę, są ustawione naprzeciwlegle na krótkich mięsistych ogonkach. Mają owalny kształt i mogą osiągać długość do 15 cm. Na krawędziach mocno ząbkowane, są połyskujące na górze i ostro zakończone. Ten gatunek nie wykazuje zwykle efektownego przebarwiania liści jesienią.

Kwiaty tworzą ogromne kuliste, wypukłe baldachogrona o średnicy do 25 cm. Niektóre odmiany mają płaskie kwiatostany. Uprawiane kultywary rozwijają w większości wyłącznie płonne kwiaty. Hortensja ogrodowa kwitnie przez całe lato od czerwca do października; kwiaty są białe, różowe albo niebieskie. Pąki kwiatowe tworzą się na rocznych pędach, co należy mieć na uwadze przycinając krzewy. Początkowy kolor kwiatów przechodzi powoli z czasem w zielonawy do rdzawoczerwonego.

Sadzenie i pielęgnacja hortensji ogrodowej krok po kroku

1. Stanowisko i gleba

Kiedy kombinacja stanowiska i jakości podłoża się zgadza, hortensja ogrodowa czuje się najlepiej. Preferuje miejsce w osłoniętym od wiatru półcieniu; nie ma jednak za złe, jeśli cień przeważa. Z palącym słońcem ma poważny problem, zwłaszcza kiedy nie jest dostatecznie nawadniana. Idealna dla hortensji ogrodowej gleba powinna być świeża, żyzna i próchniczna. W zależności od odmiany, wartość pH gleby decyduje o kolorze kwiatów. Abu uzyskać ulubione kwiaty niebieskie, gleba powinna być kwaśna o wartości pH 4,0. Wyższa wartość współczynnika oznacza kwiaty fioletowe, różowe albo czerwone. Dla odmian z białymi kwiatami, ta reguła nie ma zastosowania.

2. Sadzenie

Hortensja ogrodowa jest zwykle kupowana w pojemnikach albo doniczkach i później sadzona w ogrodzie albo uprawiana jako hortensja doniczkowa. Najlepszą porą do sadzenia jest wczesna wiosna, kiedy nie zagrażają już nocne przymrozki. Właściwe posadzenie na odpowiednim miejscu ma pozytywny wpływ na późniejszą pielęgnację rośliny. ponieważ hortensja z jednej strony potrzebuje obfitego podlewania, a z drugiej zaś nie znosi zastoju wody, przygotowanie miejsca ma istotne znaczenie:

• Dołek do sadzenia powinien być co najmniej dwa razy większy od bryły korzeniowej.
• Dno dołka należy dokładnie spulchnić.
• Na dnie należy ułożyć 3-5 cm warstwę drenażową.
• Ostrożnie wyjętą z pojemnika sadzonkę wkłada się na ok. 2 minuty do wody, a następnie do przygotowanego dołka. Hortensja ma płaski system korzeniowy, dlatego nie należy jej sadzić zbyt głęboko.
• Ziemię należy lekko ucisnąć, tworząc zagłębienie do łatwiejszego podlewania. Na koniec trzeba hortensję obficie podlać.

3. Pielęgnacja

Hortensja ogrodowa jest rośliną bardzo spragnioną wody, dlatego podlewanie odgrywa ważną rolę we właściwej pielęgnacji rośliny. Należy zachować kilka zasad:

• podlewać obficie;
• latem podawać wodę rano i wieczorem;
• woda deszczowa jest bardziej odpowiednia niż z wodociągów;
• koniecznie unikać powstawania zastoju wody;
• regularnie stosować nawóz do hortensji;
• w pierwszym roku po sadzeniu zapewnić osłonę na zimę.

4. Przesadzanie hortensji

Hortensje dają się doskonale uprawiać w doniczkach i pojemnikach i zdobią swoją urodą tarasy i balkony. Roślina potrzebuje dużo energii do tworzenia efektownych kwiatostanów, dlatego konieczne jest regularne przesadzania hortensji.

Przesadzanie hortensji wykonuje się co dwa do czterech lat. Nowa doniczka powinna być o dwa-trzy numery większa od starej. Należy pamiętać, aby doniczka miała w dnie otwór odpływowy. Ziemię należy stosować odpowiednią dla hortensji, o odpowiednim współczynniku pH.

5. Rozmnażanie hortensji

Rozmnażanie hortensji ogrodowej najprościej jest wykonać za pomocą sadzonek pędowych. W tym celu ścina się w lipcu młode pędy bez pąków kwiatowych i tnie na mniejsze odcinki. Po ukorzenieniu przesadza się młode rośliny na wybrane miejsce.

6. Choroby hortensji

Na właściwym stanowisku choroby hortensji trafiają się bardzo rzadko, a szkodniki też ją omijają. Czasem opanowują hortensję mszyce, a uprawianą w doniczce również przędziorki. W ogrodzie może trafić się mączniak prawdziwy.

Kilka przykładowych odmian i ich cena:

• ‘Doppio rosa’ – cena 18 zł;
• ‘Princess Diana’ – cena 18 zł;
• ‘Bodensee’ – cena16 zł;
• ‘Europa’ – cena 16 zł.