Jaki piec centralnego ogrzewania wybrać - poradnik, ceny, opinie
Dobrze dobrany piec centralnego ogrzewania pozwala na uzyskanie optymalnego komfortu cieplnego w pomieszczeniach, a jednocześnie powinien spełniać podstawowe wymagania użytkowników. Jaki kocioł centralnego ogrzewania warto wybrać? Na które parametry zwrócić szczególną uwagę podczas dokonywania wyboru? Omawiamy możliwości i podstawowe parametry kotłów grzewczych.
Jeśli planujesz remont lub wykończenie wnętrz, skorzystaj z usługi Szukaj Wykonawcy, dostępnej na stronie Kalkulatory Budowlane. Po wypełnieniu krótkiego formularza zyskasz dostęp do najlepszych ofert.
Z tego artykułu dowiesz się:
Jaki piec najlepiej wybrać? Popularne kotły grzewcze
Gazowe kotły grzewcze i elektryczny piec indukcyjny
Kotły gazowe i elektryczne są jednymi z najwygodniejszych sposobów na ogrzewanie budynków. Urządzenia działają w sposób bezobsługowy, nie wymagają dokładania ani składowania opału, a dodatkowo zostają wyposażone w zaawansowany system sterowania, który pozwala na ustawienie idealnej temperatury w pomieszczeniach.
Obecnie w ofertach sprzedaży znajdują się kondensacyjne kotły gazowe. Jest to rozwiązanie najbardziej energooszczędne, bowiem kocioł odzyskuje część energii grzewczej ze spalin. Co więcej, kondensacyjne kotły gazowe są bardziej ekologiczne (w porównaniu ze starszymi modelami) i na ogół spełniają normy piątej klasy energetycznej.
Piec indukcyjny to z kolei rozwiązanie dla użytkowników, którzy wymagają największego komfortu. Kocioł wykorzystuje zjawisko indukcji elektromagnetycznej, zapewniającą wysoką sprawność działania. Prąd przepływa przez uzwojenie pierwotne, w którym dochodzi do wytworzenia zmiennego pola magnetycznego. Wytworzone pole magnetyczne indukuje siłę elektryczną w obwodzie wtórnym, będącym przewodzącym materiałem wsadowym. Warto zauważyć, że siła elektryczna ma wartość zmienną, a wtórny obwód jest zamknięty. W kotle dochodzi do wymuszenia przepływu prądu o wartości zmiennej. Na rezystencji wsadu dochodzi do zmiany prądu indukcyjnego w energię cieplną, którą wykorzystuje się do ogrzewania. Powyższa zasada działania jest pewnym uproszczeniem.
Warto podkreślić, że piec indukcyjny jest uważany za ekologiczne źródło ogrzewania. Jego największym mankamentem może okazać się wyższy koszt ogrzewania budynku (szczególnie przy gorszej izolacji termicznej ścian zewnętrznych). Z pewnością nie będzie to rozwiązanie dedykowane dla inwestorów szukających najtańszego ogrzewania budynku. Dla ograniczenia ceny ogrzewania, piec indukcyjny może współpracować z innymi instalacjami, na przykład z panelami fotowoltaicznymi.
Piec na ekogroszek i piec na pellet
Jednym z popularniejszych rozwiązań są zwykłe piece zasilane pelletem lub ekogroszkiem. W ofercie sprzedaży znajdziemy modele z podajnikiem bądź bez podajnika. Dobrej jakości kotły grzewcze mogą być stosunkowo tanie w eksploatacji i stanowią interesującą alternatywę dla kotłów gazowych bądź elektrycznych.
Piec na ekogroszek z podajnikiem powinien spełniać wymagania 5 klasy efektywności. Dzięki podajnikowi i zasobnikowi opału, kocioł zasilany ekogroszkiem zapewnia znacznie większy komfort obsługi niż starszego typu piece bez podajnika bądź kotły zasypowe na węgiel. Prawidłową pracę zapewnia tu elektroniczny sterownik, który utrzymuje zadaną temperaturę. Po osiągnięciu temperatury zadanej, kocioł wchodzi w tryb podtrzymania, a podajnik dostarcza do paleniska odpowiednią ilość opału. Jeszcze kilka lat temu, piec na ekogroszek był uważany za najtańsze (bądź jedno z najtańszych) sposobów ogrzewania budynku. Sytuacja zmieniła się w momencie znaczącej podwyżki ceny opału. Warto także zauważyć, że zwykłe piece zasilane ekogroszkiem mogą być zakazane w niektórych rejonach naszego kraju. O możliwości przyłączenia kotłów na paliwo stałe decydują uchwały antysmogowe, które opiszemy bliżej w dalszej części artykułu.
Wśród kotłów na paliwo stałe, popularnością cieszy się także piec na pellet. Według wielu użytkowników, jest to ekologiczne i wygodne rozwiązanie. Nowoczesny piec na pellet z podajnikiem spełnia wymagania piątej klasy. Co ważne, wykorzystuje paliwo odnawialne. Pellet to niewielkie granulki z odpadów drzewnych (np. powstających w tartakach).
Zasilane pelletem piece C.O. zostają wyposażone w automatyczne sterowanie. Modele z podajnikiem doprowadzają opał do komory spalania z zasobnika (tak samo jak ma to miejsce w przypadku kotłów na ekogroszek). Dobrej jakości kotły osiągają wysoką sprawność, co ogranicza ceny ogrzewania. Atutem tego rozwiązania jest też niewielka problematyczność obsługi. Wystarczy co pewien czas dołożyć opału i usunąć popiół. Warto także zauważyć, że piec na pellet posiada opinie mało awaryjnego. Niestety tak jak w każdym przypadku, rozwiązanie posiada także pewne wady. Zarówno piec na ekogroszek, jak i piec na pellet nie będą rozwiązaniem odpowiednim dla osób oczekujących w pełni zautomatyzowanego działania. Problemem może być nie tylko regularne dokładanie opału, ale i konieczność jego magazynowania. Kotły C.O. na paliwo stałe mogą nie sprawdzić się w szczególnie małych kotłowniach, w których brakuje miejsca na strefę przeznaczoną do magazynowania opału. W przypadku pelletu, musimy zadbać o utrzymanie odpowiednich warunków magazynowania. Opał nie może być składowany w wilgotnych pomieszczeniach, bowiem nadmierne zawilgocenie przełoży się na większe zużycie podczas ogrzewania budynku. Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły na temat centralnego ogrzewania.
Kotły grzewcze na zasilane olejem opałowym
Piec centralnego ogrzewania na olej opałowy może zastępować kotły gazowe. Jest to jedno z chętnie wybieranych rozwiązań w budynkach, które nie posiadają przyłącza do gazu ziemnego. Warto zauważyć, że wykorzystujące olej opałowy piece C.O. działają w sposób całkowicie bezobsługowy. System sterowania podtrzymuje zadaną temperaturę w pomieszczeniach. Jedynym zadaniem użytkowników będzie zadbanie o dostawę paliwa. Olej opałowy można zamówić z dostawą do domu bądź nabyć na stacjach paliw. Ceny opału będą uzależnione od aktualnych stawek na światowym rynku.
Głównymi zaletami kotłów olejowych są uniezależnienie od sieci gazowej, większa niezależność i bezobsługowa praca. Tego typu kotły grzewcze nie wymagają dużych przestrzeni do składowania opału (tak jak piec na ekogroszek bądź piec na pellet), dzięki czemu nadają się do małych kotłowni. Pomieszczenie powinno mieć wysokość powyżej 2,2 metra oraz kubaturę przekraczającą 8 m3.
Rosnące w 2022 i 2023 koszty ogrzewania sprawiają, że wielu inwestorów szuka najtańszego w obsłudze kotła grzewczego. Niestety olejowy piec centralnego ogrzewania nie należy do rozwiązania taniego w eksploatacji. Ceny ogrzewania tym źródłem opału mogą przewyższać koszty ogrzewania budynku przez dobrej jakości kotły gazowe. Pewnym rozwiązaniem mogą być olejowe kotły grzewcze kondensacyjne. Dzięki odzyskowi części energii cieplnej ze spalin, tego typu piec centralnego ogrzewania będzie charakteryzował się większą efektywnością i mniejszym zużyciem paliwa.
Kotły grzewcze na węgiel i starszego typu kotły ”na wszystko”
Kolejną kategorią są zwykłe piece na węgiel. Jeszcze kilka lat temu kotły zasypowe na wszystko były jednym z popularniejszych sposobów ogrzewania budynku. Rozwiązanie mogło być najtańsze w eksploatacji (w latach, w których węgiel był dostępny w niższych cenach). Niestety zwykłe piece na węgiel i na wszystko (tak zwane kopciuchy), emitują dużą liczbę zanieczyszczeń. Pewnym problemem jest również niska sprawność energetyczna. Zwykłe piece na węgiel bez podajnika wymagają regularnego i dość częstego dokładania opału. Mankamentem jest również konieczność magazynowania węgla, który w roku 2023 nie jest już dostępny w tak niskich cenach, jak kilka lat temu.
Kocioł centralnego ogrzewania na węgiel i na wszystko może być zdelegalizowany. W wielu województwach obowiązują uchwały antysmogowe, które zabraniają (bądź w niedługim czasie zaczną zabraniać) opalania bezklasowymi kotłami na węgiel. Zwykłe piece zasypowe nie należą do żadnej z klas efektywności energetycznej. Nieco nowsze produkty mogą spełniać normy 3 i 4 klasy, jednak nawet i te będą z czasem wycofywane z użytku. W roku 2023 zwykłe piece zasypowe (na węgiel i na wszystko) nie są już dostępne w sprzedaży. W budynkach można montować kotły spełniające normy 5 klasy efektywności energetycznej.
Ceny kotłów centralnego ogrzewania
Na koniec opisu kotłów zwróćmy uwagę na ceny dostępnych kotłów centralnego ogrzewania. Za najtańsze w zakupie na ogół uchodzą proste piece z podajnikiem i podstawowe kotły gazowe. Bardziej zaawansowany piec indukcyjny czy olejowy piec centralnego ogrzewania przeważnie stają się wydatkiem rzędu kilkunastu do ponad dwudziestu tysięcy złotych.
Tanie piece C.O. to najczęściej urządzenia o mniejszej mocy grzewczej i prostym systemie sterowania. Możemy przyjąć w uproszczeniu, że ceny kotłów rosną wraz ze zwiększeniem mocy grzewczej i wraz ze stopniem zaawansowania automatyki. Dobre piece na pellet, ekogroszek bądź gaz z pewnością nie będą dostępne w bardzo atrakcyjnych przedziałach cenowych. Każdy typ kotłów posiada własne ramy cenowe. Warto porównywać aktualne ceny sprzedaży, przyjrzeć się okresowi gwarancyjnemu i jakości wybranego modelu. Średnia cena kotłów centralnego ogrzewania waha się w granicach od 7 000 do około 20 000 zł.
Kocioł centralnego ogrzewania – parametry i funkcje
Dobre piece C.O. – podstawowe parametry
Chcąc ustalić, jaki piec do domu będzie najlepszym rozwiązaniem, powinniśmy ustalić najważniejsze parametry. Dotyczy to wszystkich kotłów grzewczych, bez względu wybrany rodzaj opału.
W ofertach sprzedaży znajdziemy kotły grzewcze na paliwo stałe z podajnikiem lub bez podajnika. Druga opcja oznacza większą częstotliwość kontroli paleniska i regularnego dokładania opału. W sprzedaży znajdziemy także kotły różniące się od siebie formą konstrukcji. Najtańsze, zwykłe kotły na paliwo stałe posiadają budowę stojącą. Tymczasem piec na gaz bądź piec indukcyjny mogą posiadać budowę wiszącą. Możliwość umieszczenia kotła na ścianie będzie szczególnie istotna w przypadku małych pomieszczeń, w których liczy się oszczędność każdej przestrzeni.
Ważnym kryterium podziału kotłów jest także specyfika regulacji mocy. W tej kategorii wyróżniamy kotły grzewcze jednostopniowe, bezstopniowe oraz wielostopniowe. Dobre piece C.O. posiadają możliwość regulacji mocy w zakresie 30 – 100%.
Dobre piece C.O. Jedno czy dwufunkcyjne?
Wybór pomiędzy kotłami jedno i dwufunkcyjnymi może przysporzyć niemałych problemów. Zarówno jedno, jak i drugie rozwiązanie posiada swoich zwolenników. Wybór powinien być podyktowany naszymi indywidualnymi potrzebami i specyfiką instalacji ogrzewającej ciepłą wodę użytkową.
Jednofunkcyjne piece C.O. służą wyłącznie do ogrzewania pomieszczeń. Ich zadaniem nie jest ogrzewanie ciepłej wody użytkowej. Możemy to zmienić poprzez dobór odpowiedniego zasobnika. We wnętrzu zasobnika znajduje się woda ogrzana do temperatury ustawionej przez użytkowników. C.W.U. jest magazynowana, a jej temperatura jest utrzymana w sposób automatyczny. Po odkręceniu kurków z ciepłą wodą następuje pobór z zasobnika. Niektóre instalacje wyposaża się w możliwość cyrkulacji wody w rurach, dzięki czemu c.w.u. jest gotowa do użycia natychmiast po odkręceniu kranu. Jednofunkcyjny kocioł centralnego ogrzewania z zasobnikiem może umożliwić tanie i skuteczne ogrzewanie c.w.u. Rozwiązanie będzie szczególnie polecane w przypadku większej rodziny, która posiada duże zapotrzebowanie na ciepłą wodę.
Alternatywne rozwiązanie to dwufunkcyjny piec centralnego ogrzewania. Jak sugeruje sama nazwa, dwufunkcyjne piece C.O. służą nie tylko do zasilania sieci C.O. ale i do ogrzewania ciepłej wody użytkowej. W przeciwieństwie do kotłów jednofunkcyjnych, modele dwufunkcyjne nie wymagają dodatkowego zasobnika. W kotle znajduje się wymiennik przepływowy, który podgrzewa wodę zawsze wtedy, gdy jest potrzebna (czyli natychmiast po odkręcenia kurka z ciepłą wodą). Brak dodatkowego zasobnika sprawdzi się w przypadku małych kotłowni. Ekologiczne kotły dwufunkcyjne będą dobrym rozwiązaniem w budynkach zaopatrzonych w krótkie odcinki rur c.w.u. Im dalej od kurków z wodą będzie znajdował się kocioł centralnego ogrzewania, tym dłużej będziemy musieli czekać na ciepła wodę. Z początku z kranu będzie wydobywać się woda zimna, która pozostała w rurach. Dwufunkcyjne piece o małych mocach mogą mieć pewne trudności z podgrzaniem wody podczas zwiększonego poboru (np. przy odkręceniu dwóch kurków z ciepłą wodą). Dlatego zaleca się, by tego typu kocioł posiadał większą moc.
Dobre piece do ogrzewania budynku a moc grzewcza
Bez względu na to, jaki piec centralnego ogrzewania wybierzemy, powinniśmy dobrać odpowiednią moc grzewczą. Dzięki temu zapewnimy sobie stosunkowo tanie ogrzewanie i brak problemów z regulacją temperatury w pomieszczeniach.
Ekologiczne kotły gazowe, piec na ekogroszek bądź nawet tanie piece na węgiel najlepiej pracują z mocą nominalną, a nie z maksymalną. Moc kotła warto dopasować do realnego zapotrzebowania energetycznego budynku. Nie będzie z tym problemu, jeśli budynek posiada świadectwo charakterystyki energetycznej. W przypadku starszych budynków z nieznanym dokładnie zapotrzebowaniem energetycznym, możemy skorzystać z uniwersalnych wytycznych.
Na ogół zakłada się, że budynek z dobrą izolacją ścian zewnętrznych będzie posiadał zapotrzebowanie około 40 W/m3. Tymczasem budynek ze średnią izolacją potrzebuje już 50 W/m3, a budynek bez izolacji około 60 W/m3. Owe zapotrzebowanie należy przemnożyć przez powierzchnię domu i wysokość pomieszczeń. Uproszczenie stanowi poniższy wzór.
Moc kotła = wskaźnik zapotrzebowania energetycznego (W/m3) x powierzchnia domu (m2) x wysokość pomieszczeń (m).
Jeśli założymy, że budynek posiada dobrą izolację termiczną (40W/m3), powierzchnię 200 m2, a wysokość ścian w ogrzewanych pomieszczeniach wyniesie 2,6 m, wówczas moc kotła wyniesie 21 840 W, czyli w zaokrągleniu 22 kW. Jest to oczywiście mocno uproszczona kalkulacja. Na dobór odpowiedniej mocy kotła może wpływać wiele czynników, między innymi strefa klimatyczna, kształt budynku, preferowana przez domowników temperatura w pomieszczeniach itp.
Jakie są piece piątej klasy? Aktualna norma, którą muszą spełniać nowe piece C.O.
Poznaliśmy już podstawowe rodzaje kotłów grzewczych. Jednak warto także przeanalizować kwestie aktualnych norm emisji spalin. Jak już wspomnieliśmy wcześniej, niemal wszystkie województwa naszego kraju wprowadziły uchwały antysmogowe. W ich zapisach znajdują się terminy graniczne wymiany starych kotłów ”na wszystko” bez podajnika. Na ogół są to kotły, które nie spełniają wymagań najniższych norm emisyjności, dlatego nazywa się je kotłami bezklasowymi. Obowiązująca aktualnie norma PN-EN 303-5:2012 dzieli piece C.O. na trzy klasy.
- Kotły klasy 3 – to przeważnie starszego typu kotły z podajnikiem na węgiel.
- Kotły klasy 4 – kotły o niższej emisyjności spalin. Na ogół zalicza się do nich kotły dolnego spalania i kotły podajnikowe na węgiel.
- Kotły klasy 5 – klasa 5 spełnia najwyższe normy stawiane kotłom. Klasa 5 oznacza, że piec centralnego ogrzewania posiada o około 80% mniejszą emisyjność dwutlenku węgla w porównaniu do kotłów klasy 3. Ważnym wymaganiem jest również to, aby kocioł pracował ze sprawnością na poziomie minimum 85%. Wyższa sprawność działania przekłada się na ograniczenie ceny ogrzewania poprzez mniejsze zużycie paliwa.
Uchwały antysmogowe wprowadzają także konieczność zgodności kotła z Ecodesign, zwanym Ekoprojektem. Jest to wskaźnik, obejmujący parametry pracy kotłów na mocy niższej niż minimalna. Warto przypomnieć, że od 2020 roku na terenie Unii Europejskiej można wprowadzać do obrotu jedynie kotły spełniające wymagania 5 klasy efektywności oraz Ekoprojektu. O konieczności wymiany kotłów bezklasowych, klasy 3 i 4 (ale także i 5) decydują zapisy lokalnych uchwał antysmogowych. Dla przykładu, na terenie Warszawy należało wymienić bezklasowe kotły węglowe do 1 października 2023 roku.
Bibliografia:
- https://www.powietrze.mazovia.pl/uchwala-antysmogowa/co-musisz-wiedziec-o-uchwale-antysmogowej
- https://kotly.com.pl/calc-dobor-mocy-kotla-1.html?l=pl
- https://ik.pl/baza-wiedzy/porady/jak-obliczyc-moc-kotla-gazowego