Darowizna pieniężna krok po kroku - zgłoszenie, podatek, porady

Darowizna pieniężna to często przekazywany rodzaj darowizny. Nie wszyscy jednak wiedzą, że należy to odpowiednio udokumentować, a od kwoty należy odprowadzić odpowiedni podatek. Sprawdź, jak powinna wyglądać procedura przekazania darowizny pieniężnej.
Jeśli planujesz remont lub wykończenie wnętrz, skorzystaj z usługi Szukaj Wykonawcy, dostępnej na stronie Kalkulatory Budowlane. Po wypełnieniu krótkiego formularza zyskasz dostęp do najlepszych ofert.
Z tego artykułu dowiesz się:
Darowizna pieniężna – umowa i procedura
Darowizna pieniężna – spisywanie umowy
Bardzo często od rodziców czy innych członków rodziny otrzymuje się różne kwoty pieniędzy. I jeśli są niewielkie, są uznane jako prezent, ale już większe kwoty jednorazowo lub spora suma przekazana w ciągu pięciu lat może oznaczać, że trzeba było podpisać umowę darowizny. Kodeks cywilny (artykuł 888) zaznacza, że Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Oznacza to, że darczyńca wydaje część własnego majątku, by ten powiększył majątek osoby obdarowanej.
Jak przekazać darowiznę pieniężną? Konieczne jest podpisanie umowy. Nie musi to być jednak umowa notarialna. Ta jest wymagana tylko wtedy, gdy wraz z darowizną na kogoś przechodzi prawo własności nieruchomości. Darowizna środków pieniężnych może być przekazana na umowie napisanej i przygotowanej samodzielnie, którą można dowolnie kształtować.
Umowa darowizny pieniężnej jest warta tylko wtedy, jeśli zostanie wypełniona, to znaczy jeśli środki naprawdę zostaną przekazane. To, że nie zostanie podpisana w obecności notariusza nie oznacza, że jest mniej ważna. Można od niej odstąpić w przypadku spełnienia ważnych czynników i musi zostać zgłoszona do urzędu skarbowego.
Umowa darowizny pieniężnej – co powinno się w niej znaleźć
Chociaż treść umowy darowizny pieniężnej nie jest sformalizowana i nie została określona przez prawo, jest kilka ważnych elementów, które muszą się w niej znaleźć, by naprawdę była ważna. To przede wszystkim podstawowe dane obu stron – darczyńcy i obdarowanego. Powinna się tam oczywiście znaleźć także informacje o wysokości przekazanej kwoty i sposobie jej przekazania.
W umowie można zawrzeć także dodatkowe zasady udzielenia darowizny. Darczyńca może w niej zastrzec, że środki mają zostać przeznaczone wyłącznie na konkretny cel – na przykład na zakup mieszkania, samochodu czy edukację. Jeśli tak nie będzie, można cofnąć darowiznę i wycofać się z zawartej wcześniej umowy. Sprawdź także ten artykuł o umowie darowizny krok po kroku.
Podatek od darowizny pieniężnej
Podatek od darowizny pieniężnej – kwoty wolne od podatku
W przypadku darowizny pobierany jest podatek od spadków i darowizn, który powstał na mocy ustawy z dnia 28 lipca 1983 roku. Ustawa ta precyzuje, jaka jest wysokość podatków i jak się je różnicuje ze względu na poziom pokrewieństwa między darczyńcą a obdarowanym.
Do tak zwanej I grupy podatkowej należy najbliższa rodzina: małżonek, wstępni, zstępni, pasierbowie, ojczym i macocha, a także rodzeństwo, zięć, synowa i teściowie. Druga grupa podatkowa obejmuje dzieci i wnuki rodzeństwa, a także dalszą rodzinę, ciocie i wujków: rodzeństwo rodziców, a do tego małżonkowie rodzeństwa i małżonkowie rodzeństwa żony lub męża. Grupa trzecia to pozostałe osoby, czyli te, które nie są z nami spokrewnione.

27 października 2020 roku w życie weszła nowela ustawy o podatku od spadków i darowizn, która wprowadziła zmianę w I grupie podatkowej. Należą teraz do niej także członkowie rodzin zastępczych, zarówno obecni, jak i byli, oraz rodzinnych domów dziecka.
Dla każdej z przedstawionych grup podatkowych istnieje inna kwota wolna od podatku. Jeśli darowizna środków pieniężnych ich nie przekroczy w ciągu pięciu lat, nie ma konieczności płacenia podatku od darowizny. Podatek jest naliczany powyżej tej kwoty.
Grupa podatkowa | Wysokość kwoty wolnej od podatku |
---|---|
I grupa | 9637 zł |
II grupa | 7276 zł |
III grupa | 4902 zł |
Darowizna pieniężna na rzecz dziecka lub rodziców
Takie rozwiązanie może nieco zastanawiać, ponieważ panuje przekonanie, że darowizna na rzecz dziecka lub wnuka jest darmowa. I faktycznie, darowizna pieniężna od rodziców, dziadków lub dzieci nie jest objęta podatkiem. Wszystko dlatego, że z pierwszej grupy podatkowej wyróżnia się tak zwaną zerową grupę.
Należą do niej małżonek, zstępni (dzieci i wnuki) oraz wstępni (rodzice, dziadkowie), a także macocha, ojczym i pasierbowie. W takim wypadku darowizna środków pieniężnych jest darmowa wyłącznie pod jednym warunkiem – zgłoszenia faktu otrzymania pieniędzy do Urzędu Skarbowego. Obdarowany ma na to 6 miesięcy. Całość procedury trzeba udokumentować – mieć umowę darowizny i potwierdzenie przekazania środków.
Zgłoszenie darowizny pieniężnej do urzędu skarbowego
Każda darowizna powinna zostać zgłoszona do Urzędu Skarbowego. Zgłoszenie darowizny obywa się, jeśli kwota darowizny przekracza kwotę wolną od podatku dla poszczególnej grupy podatkowej. W przypadku rodziny – O grupy należy złożyć to na formularzu SD-Z2. W pozostałym przypadku jest to formularz Z2. To deklaracja darowizny, którą należy złożyć w ciągu 6 miesięcy od jej otrzymania.
Wskazany termin jest bardzo istotny, ponieważ w przypadku jego przekroczenia pojawiają się bardzo poważne konsekwencje. Jedną z nich jest utrata możliwości zwolnienia darowizny od podatku, więc jeśli otrzymałeś darowiznę od rodziców lub dziadków, konieczne zgłoś ją jak najszybciej – inaczej trzeba będzie zapłacić podatek w wysokości 3-7%. Dodatkowo może okazać się, że grożą ci konsekwencje finansowe.
Zgłaszając darowiznę należy sprawdzić, jaką kwotę pieniędzy otrzymałeś od tej osoby w ciągu 5 lat – wszystkie kwoty zliczają się na sumę darowizny i od tego zależy wysokość podatku. Formularz możesz pobrać ze strony rządowej podatnik.gov.pl lub w formie papierowej z Urzędu Skarbowego. Na stronie możesz także obliczyć wysokość podatku, który przyjdzie ci zapłacić.