Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku - przepisy, wzór, porady
Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku daje możliwość formalnego potwierdzenia dziedziczenia z ustawy lub poprzez przyjęcie testamentu. Co zawiera wzór wniosku? Czy stwierdzenie nabycia spadku wymaga postanowienia sądu? Poniżej omówimy aktualne przepisy prawa i wskażemy najważniejsze informacje.
Jeśli planujesz remont lub wykończenie wnętrz, skorzystaj z usługi Szukaj Wykonawcy, dostępnej na stronie Kalkulatory Budowlane. Po wypełnieniu krótkiego formularza zyskasz dostęp do najlepszych ofert.
Z tego artykułu dowiesz się:
Czym właściwie jest wniosek o stwierdzenie nabycia spadku?
Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku nie jest wymagany i nie każdy musi udawać się do sądu. Potwierdzenie prawa do dziedziczenia (np. ustanowienie i późniejsze przyjęcie testamentu lub dziedziczenie z ustawy) może być formalnie potwierdzone. Sytuacja może dotyczyć spadku, w skład którego wchodzi nieruchomość. Ustalenie dziedziczenia potwierdzone na mocy sądu daje możliwość uzyskania stosownych wpisów w księdze wieczystej nieruchomości.
Warto także zauważyć, że wniosek o stwierdzenie nabycia spadku może złożyć każda osoba, która ma w tym interes. Taką możliwość daje zapis artykułu 1025 Kodeksu Cywilnego, który traktuje następująco:
„Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Notariusz na zasadach określonych w przepisach odrębnych sporządza akt poświadczenia dziedziczenia.”
Jak wynika z powyższego zapisu, przyjęcie spadku i potwierdzenie nabycia można uzyskać na mocy orzeczenia sądu. Istnieje także druga droga, która potwierdza ustalenie i przejęcie spadku. Jest to akt poświadczenia dziedziczenia. Dokument ma taką samą moc prawną jak potwierdzone przez sąd nabycie prawa do spadku. Co więcej, akt poświadczenia dziedziczenia nie wymaga składania wniosku do sądu, a cała procedura może odbyć się podczas jednej wizyty u notariusza. Jest to prostsza i mniej czasochłonna droga potwierdzenia prawa do dziedziczenia.
Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku czy akt poświadczenia dziedziczenia?
Jak już wspomnieliśmy, przyjęcie testamentu lub przejęcie spadku z ustawy może być potwierdzone na drodze notarialnej. Służy do tego akt poświadczenia dziedziczenia. Sporządzony u notariusza akt znajduje zastosowanie w kilku sytuacjach. Mogą z niego skorzystać zarówno spadkobiorcy, jak i osoby, na rzecz których spadkodawca zamieścił w testamencie zapisy windykacyjne.
Ustanowienie aktu notarialnego wymaga zgodnego żądania wszystkich spadkobierców dziedziczących z ustawy bądź na mocy testamentu. Bez zgodnego żądania wszystkich spadkobierców, nie można stworzyć notarialnie poświadczonego aktu prawa do dziedziczenia. Ustanowienie postanowienia odbywa się wtedy na mocy sądu, czyli poprzez wniosek o stwierdzenie nabycia spadku.
Akt poświadczający przyjęcie spadku lub dziedziczenie z ustawy musi zawierać podstawowe dane. Należą do nich imiona, nazwiska, adresy i dane identyfikacji PESEL wszystkich spadkobiorców. Akt notarialny zawiera także takie dane jak stan cywilny, adres do korespondencji oraz imiona i nazwiska rodziców. Na niektórych stronach internetowych bez trudu odnajdziemy wzór dokumentu.
Wypełnienie aktu poświadczenia dziedziczenia u notariusza wymaga przedłożenia dokumentacji. Będzie to odpis aktu zgonu spadkodawcy, zaświadczenie o jego numerze PESEL, ewentualny testament, który potwierdzi ustalenie prawa do spadku, odpisy aktu stanu cywilnego wszystkich spadkobiorców. Niezbędnym dokumentem może być także numer księgi wieczystej, jeśli przedmiotem dziedziczenia jest nieruchomość.
Przejęcie spadku z ustawy i przyjęcie testamentu może wiązać się z bardziej skomplikowaną procedurą. Dobrym przykładem jest sytuacja, w której jedna lub kilka osób dziedziczących decyduje się na zrzeczenie się spadku na rzecz innego spadkobiercy (innego czyli kolejnego w linii dziedziczenia - nie ma możliwości zrzeczenia się spadku na rzecz dowolnej innej osoby). W celu dopełnienia formalności należy złożyć do sądu wniosek o stwierdzenie nabycia spadku (z ustawy lub testamentu). Jednocześnie przedkłada się do sądu oświadczenie potwierdzające zrzeczenie się spadku. Samo zrzeczenie się spadku na rzecz innego spadkobiercy może posiadać formę zwykłego oświadczenia lub dokumentu potwierdzonego notarialnie. Odrzucenie spadku i wniosek o stwierdzenie nabycia spadku mogą być rozstrzygnięte w toku jednego postępowania. Jeśli szukasz więcej informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły na temat prawa i przepisów.
Dla wyjaśnienia - termin "zrzeczenie się spadku" jest terminem potocznym, w prawodawstwie formalnie można tylko odrzucić spadek, co powoduje jego przejście na kolejnego spadkobiercę.
Kiedy należy złożyć wniosek o stwierdzenie nabycia spadku?
Ustanowienie testamentu oznacza, że osoba wskazana w treści dokumentu dziedziczy z chwilą śmierci spadkodawcy. Taka sama sytuacja dotyczy dziedziczenia z ustawy. Sam wniosek o stwierdzenie nabycia spadku nie powinien być jednak przedłożony do sądu zbyt wcześnie.
Artykuł 1026 kodeksu Cywilnego traktuje, że wniosek można przedłożyć nie wcześniej niż przed upływem sześciu miesięcy od otwarcia spadku. Na potwierdzenie prawa do dziedziczenia (przejęcie spadku z ustawy, przyjęcie testamentu) należy poczekać pół roku. Wyjątkiem jest sytuacja, w której wszyscy znani spadkobiercy złożą oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku (np. zrzeczenie się spadku na rzecz innego spadkobiercy). Treść artykułu 1026 Kodeksu Cywilnego brzmi następująco:
„Stwierdzenie nabycia spadku oraz poświadczenie dziedziczenia nie może nastąpić przed upływem sześciu miesięcy od otwarcia spadku, chyba że wszyscy znani spadkobiercy złożyli już oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku”.
Co zawiera wniosek o stwierdzenie nabycia spadku? Wzór, podstawowe dane w dokumencie
Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku wymaga przedłożenia stosownych dokumentów. Gotowy do wypełnienia wzór możemy pobrać z internetowych stron sądów rejonowych. W dokumencie należy umieścić wszystkie niezbędne dane. Wzór wniosku zawiera takie dane do wypełnienia jak:
- Dane wnioskodawcy – imię, nazwisko, dokładny adres z kodem pocztowym oraz numer PESEL,
- Dane wszystkich uczestników – imiona, nazwiska, dokładne adresy wraz z kodami pocztowymi oraz numery PESEL,
- Dane spadkodawców – wzór musi być także uzupełniony o informacje o zmarłym spadkodawcy. Będzie to imię i nazwisko, data zgonu, miejscowość zgonu, ostatnie miejsce zamieszkania.
Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku musi być także uzupełniony o informacje na temat ewentualnego małżonka spadkodawcy. Niezbędne będzie również uzasadnienie złożonego wniosku. Możliwym uzasadnieniem jest przedłożenie aktu zgonu spadkodawcy. W dokumencie należy określić informacje o przedmiocie dziedziczenia oraz formie (ustanowienie i uznanie testamentu, dziedziczenie spadku z ustawy). Ustanowienie dziedziczenia z ustawy wiąże się z koniecznością przedłożenia aktów urodzenia spadkobierców. Dokumenty te są niezbędne do potwierdzenia pokrewieństwa ze spadkodawcą. Odpis aktu urodzenia powinien być przedłożony przez wszystkich spadkobierców.
Wypełniony wzór dokumentu do sądu musi być uzupełniony o niezbędne załączniki. Należą do nich wspomniane wcześniej odpisy aktu urodzenia spadkobierców ustawowych oraz odpis aktu zgonu spadkodawcy, odpis aktu małżeństwa współmałżonka spadkodawcy i ewentualny oryginał i kopie testamentu. Złożenie wniosku do sądu wiąże się z koniecznością przedłożenia opłaty. Aby potwierdzić uznanie dziedziczenia po osobie zmarłej, należy uiścić 100 zł opłaty sądowej oraz 5 zł za wpis w Rejestrze Spadkowym.
Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku powinien być traktowany przez sąd tak jak pozew (np. pozew rozwodowy, pozew o ustalenie ojcostwa, pozew o przejęcie władzy rodzicielskiej, uznanie reklamacji czy pozew o uznanie za niegodnego dziedziczenia). Kodeks postępowania cywilnego narzuca na sądy takie same przepisy postępowania. Traktuje o tym artykuł 511 § 1, w którym czytamy:
„Wniosek o wszczęcie postępowania powinien czynić zadość przepisom o pozwie, z tą zmianą, że zamiast pozwanego należy wymienić zainteresowanych w sprawie”.