Uprawnienia budowlane i uprawnienia SEP (Stowarzyszenie Elektryków Polskich)

Opublikowano: 01.12.2023Autor: Katarzyna Kaźmierczak-MilewskaDrukujUdostępnij

Uprawnienia budowlane

Uprawnienia budowlane w Polsce

Normy prawne dotyczące wydawania uprawnień budowlanych, listę zawodów i specjalizacji, a także wykaz umiejętności potrzebnych do otrzymania certyfikatu, określone są w ustawie o prawie budowlanym. Stowarzyszeniem odpowiedzialnym za program nauki, egzaminy oraz wydawanie certyfikatów jest Polska Izba Inżynierów Budownictwa.

Historia uprawnień budowlanych

Historia uprawnień budowlanych sięga 1928 roku. W tym czasie weszło w życie rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, dotyczące prawa budowlanego i zabudowy osiedli. Po raz pierwszy nadano obowiązek posiadania uprawnień budowlanych w celu zawodowego wykonywania czynności związanych z budownictwem.

Zmiany w rozporządzeniu budowlanym zostały wprowadzone w 1961 roku (po raz pierwszy po zakończeniu II Wojny Światowej). W tym czasie zniesiono między innymi obowiązek zdawania egzaminu w celu zdobycia uprawnień. Ustawa o Prawie budowlanym weszła w życie 1974 roku. Przepisy zostały zmienione 7 lipca 1994 roku. Modyfikacja prawa przywróciła obowiązek zdawania egzaminu w celu pozyskania uprawnień budowlanych. Zmienione prawo obowiązuje do dnia dzisiejszego. Sprawdź także: zmiany w prawie budowlanym 2018.

Przydatne informacje

Obecnie w Polsce uprawnienia budowlane posiada ponad 101 tys. osób. Okręgowe Izby Inżynierów Budownictwa podzielone są terytorialnie według granicy administracyjnej województw. Najwięcej certyfikatów wydanych przez Okręgowe Izby Inżynierów jest w Budownictwie Ogólnym. Bardzo dużym zainteresowaniem cieszą się specjalizacje: Instalacje Sanitarne oraz Uprawnienia Budowlane Elektryczne. Niszę tworzą takie specjalizacje jak Budownictwo Mostowe, Budownictwo Telekomunikacyjne oraz Budownictwo Wyburzeniowe. Stosowne certyfikaty wydaje Polska Izba Inżynierów Budownictwa.

Uprawnienia budowlane i uprawnienia SEP

Czym są uprawnienia budowlane?

Uprawnienia budowlane są decyzją wydaną przez wojewodę, pozwalającą na pełnienie samodzielnych funkcji technicznej w budownictwie. Według ustawy do samodzielnych funkcji wymagających uprawnień zalicza się:

• projektowanie, sprawdzanie projektów architektoniczno-budowlanych i sprawowanie nadzoru autorskiego,
• kierowanie budową lub innymi robotami budowlanymi,
• kierowanie wytwarzaniem konstrukcyjnych elementów budowlanych oraz nadzór i kontrolę techniczną wytwarzania tych elementów,
• wykonywanie nadzoru inwestorskiego,
• sprawowanie kontroli technicznej utrzymania obiektów budowlanych,
• wykonywanie państwowego nadzoru budowlanego.

Na uprawnienia składają się pewne wymagania. Do nich zalicza się zdanie egzaminu obejmującego wiedzę z przepisów prawnych, a także umiejętności praktycznych. Po otrzymaniu uprawnień dane specjalisty zostają wpisane do centralnego rejestru.

Uprawnienia SEP 2016 - co to jest?

Uprawnienia SEP 2016 pozwalają na eksploatację oraz/lub dozór instalacji elektroenergetycznych oraz gazowych. W celu otrzymania uprawnień należy przejść odpowiedni program nauki w jednej z trzech grup:

• Grupa 1: uprawnienia elektryczne
• Grupa 2: uprawnienia energetyczne
• Grupa 3: uprawnienia gazowe

Kolejnym krokiem jest zdanie egzaminu na specjalistę posiadających wyżej wymienione kwalifikacje. Egzamin posiada formę ustną. Po jego zdaniu uczestnik kursu otrzymuje zaświadczenie o posiadaniu uprawnień SEP 2016.

Uprawnienia budowlane

Kogo obowiązują uprawienia budowlane?

Wymagania dotyczące posiadania uprawnień budowlanych dotyczą wszystkich specjalistów pełniących samodzielne funkcje techniczne w budownictwie, określonych w art. 12 ust. 1 w ustawie o Prawie budowlanym.

Wśród nich wymienia się następujące specjalności:

• konstrukcyjno-budowlana,
• inżynieryjna mostowa,
• inżynieryjna drogowa,
• inżynieryjna kolejowa - kolejowe obiekty budowlane,
• inżynieryjna kolejowa - sterowanie ruchem kolejowym,
• inżynieryjna hydrotechniczna,
• inżynieryjna wyburzeniowa,
• instalacyjna w zakresie sieci, instalacji i urządzeń telekomunikacyjnych,
• instalacyjna w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych,
• instalacyjna w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych.

Zdane egzaminy na uprawnienia budowlane pozwalają na uprawnienia, do projektowania i kierowania robotami bez ograniczeń, bądź do projektowania i kierowania robotami w ograniczonym zakresie.

Uprawnienia budowlane - noty prawne

Osoby ubiegające się o uprawnienia budowlane, muszą wykazać się znajomością konkretnych aktów prawnych. Najważniejszym dokumentem jest Ustawa z dnia 07.07. 1994 roku - Prawo budowlane.

Oprócz tego należy wspomnieć również o treści takich aktów prawnych, jak:

• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12.04.2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 20.10.2015 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać skrzyżowania linii kolejowych oraz bocznic kolejowych z drogami i ich usytuowanie.
• Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21.11.2005 r. w sprawie warunków technicznym jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi przesyłowe dalekosiężne służące do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie.
• Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16.08.1999 r. w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych.
• Rozporządzenie Ministra Transportu Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25.04.2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego.
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 30.08.2004 r. w sprawie warunków i trybu postępowania w sprawach rozbiórek nieużytkowanych lub niewykończonych obiektów budowlanych.
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 11.09.2014 r. w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie.
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 24.08.2016 r. w sprawie wzorów: wniosku o pozwolenie na budowę lub rozbiórkę, zgłoszenia budowy i przebudowy budynku mieszkalnego jednorodzinnego, oświadczenia o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, oraz dyspozycji o pozwoleniu na budowę lub rozbiórkę.
• Rozporządzenie Ministra Transportu Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25.04.2012 r. w sprawie ustalania geotechnicznych warunków posadowienia obiektów budowlanych.
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 3.07.2003 r. w sprawie książki obiektu budowlanego.

Program nauki obejmuje jeszcze większą ilość rozporządzeń, które są uzależnione od specjalności.

Szkolenia i egzaminy

W przypadku ubiegania się o stosowne uprawnienia w branży budowlanej należy spełnić określone wymagania. Do nich zalicza się również odbycie praktyki zawodowej. Obecnie według specjalności określono poszczególne wytyczne.

• Na uprawnienia do projektowania bez ograniczeń wymagana jest dwuletnia praktyka zawodowa przy sporządzaniu projektów oraz roczna praktyka na budowie.
• Na uprawnienia do projektowania w ograniczonym zakresie wymagana jest odbycie takiej samej praktyki, jak przy zdobyciu uprawnień do projektowania bez ograniczeń.
• Na uprawnienia do kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń wymagana jest dwuletnia lub trzyletnia praktyka zawodowa na budowie.
• W celu zdobycia uprawnień do kierowania robotami budowlanymi w ograniczonym zakresie, wymagana jest praktyka zawodowa w wymiarze dwóch, trzech lub czterech lat, w zależności od posiadanego wykształcenia.

Polska Izba Budownictwa z odpowiednim wyprzedzeniem informuje o terminach egzaminów na samodzielnych specjalistów w branży budowlanej. Istotny jest również termin składania dokumentów, które są potwierdzeniem praktyki zawodowej, a także przygotowania do przystąpienia do egzaminów.

Uprawnienia SEP

SEP (Stowarzyszenie Elektryków Polskich)

SEP (Stowarzyszenie Elektryków Polskich) wcale nie jest młodą organizacją. Początki przypadły pod koniec XIX wieku. W tym czasie na terenie ówczesnej Polski zaczęto organizować zjazdy techników. Należy pamiętać, że w tamtym czasie Polska znajdowała się jeszcze pod trzema zaborami.

Po raz pierwszy SEP (Stowarzyszenie Elektryków Polskich) utworzono w 1919 roku. Wcześniej Stowarzyszenie funkcjonowało jako Sekcja Elektrotechniczna. Niestety wybuch II Wojny Światowej skutecznie przekreślił możliwość dalszego rozwoju. Na szczęście już w 1945 roku postanowiono reaktywować zgrupowanie władz naczelnych.

SEP (Stowarzyszenie Elektryków Polskich) skupiło się na propagowaniu oraz rozwoju branży elektrotechnicznej. W 1956 roku doszło do IX Zjazdu Delegatów w Krakowie. W tym czasie między innymi doszło do wznowienia działalności Biura Znaku Przepisowego SEP.

Natomiast do tej pory obowiązują normy prawne ustalone podczas X Zjazdu w Katowicach, który odbył się 15 września 1957 roku. To właśnie w tym czasie SEP (Stowarzyszenie Elektryków Polskich) ustaliło, jakimi konkretnymi kwalifikacjami muszą wyróżniać się fachowcy, by mogli zgodnie z prawem wypełniać swoje obowiązki zawodowe.

Kogo obowiązują uprawnienia SEP (Stowarzyszenie Elektryków Polskich)?

Uprawnienia budowlane elektryczne i instalacji sieci gazowych SEP są dostępne dla wszystkich fachowców, którzy chcą zajmować się montażem, modernizacją, bądź naprawą instalacji sieci. SEP (Stowarzyszenie Elektryków Polskich) nie wymaga od kandydatów wykształcenia w tym kierunku. Dobrze, by specjaliści ubiegający się o uprawnienia do eksploatacji urządzeń elektrycznych posiadali przygotowanie zawodowe poprzez ukończenie szkoły o profilu technicznym. Cała wiedza zostaje uporządkowana podczas kursu przygotowawczego.

Uprawnienia SEP - rodzaje

SEP (Stowarzyszenie Elektryków Polskich) opracowało trzy rodzaje uprawnień instalacji sieci, na podstawie których organizuje się kursy:

• Grupa 1 obejmuje kursy elektryczne,
• Grupa 2 obejmuje kursy energetyczne,
• Grupa 3 obejmuje kursy gazowe.

Dodatkowo każdy kurs dzieli się na dwie kategorie:

• E - eksploatacji sieci elektroenergetycznych i gazowych,
• D - instalacji sieci elektroenergetycznych i gazowych.

Uprawnienia budowlane elektryczne z grupy 1 dają przyzwolenie do eksploatacji oraz instalacji sieci o napięciu do i powyżej 1 kV. Dodatkowo obejmuje również urządzenia przeznaczone do elektrolizy, elektrotermiczne, czy też zespoły prądotwórcze. Fachowcy posiadający uprawnienia budowlane elektryczne z tej grupy, mogą instalować sieci trakcyjne oraz oświetlenie uliczne.

Uprawnienia eksploatacji sieci energetycznych z drugiej grupy obejmują pozwolenie na dozorowanie wraz z eksploatacją urządzeń odpowiedzialnych za wytwarzanie, przesyłanie, zużycie oraz przesyłanie energii cieplnej. Ponadto certyfikat umożliwia dozorowanie oraz eksploatację pozostałych urządzeń energetycznych. Do nich zaliczają się między innymi piece przemysłowe, pompy, wymienniki ciepła, czy też turbiny parowe i wodne.

Ostatnia kategoria odpowiedzialna jest za eksploatację oraz dozorowanie instalacji sieci oraz urządzeń gazowych. Fachowcy mający tego typu uprawnienia mogą dozorować sieci gazowe do 0,5 MP, turbinami gazowymi, jak i również instalacjami gazowymi o ciśnieniu do oraz powyżej 5 kPa.

Uprawnienia budowlane elektryczne - szkolenia

Kursy na uprawnienia budowlane elektryczne oraz sieci elektroenergetycznych odbywają się przez cały rok kalendarzowy. Trwają one przez kilka godzin zegarowych. W przypadku zainteresowania kursem należy wysłać swoje zgłoszenie do wybranego Ośrodka Szkoleniowego. Wymagania obejmują również wysłanie wniosku do siedziby SEP (Stowarzyszenie Elektryków Polskich), a także uregulowanie opłaty egzaminacyjnej.

Wymagania na egzamin

Wymagania na egzamin mogą różnić się między sobą ze względu na specyfikę uzyskanych uprawnień. W przypadku eksploatacji urządzeń elektrycznych, uczestnicy kursu nie muszą mieć żadnego doświadczenia zawodowego. Natomiast uprawnienia kontrolno-pomiarowe mają większe wymagania na egzaminie i nie tylko. Uczestnicy muszą wykazać się przynajmniej pięcioletnim doświadczeniem w zawodzie lub posiadaniem odpowiedniego wykształcenia.

Wymagania obejmują również znajomość poszczególnych aktów prawnych. Wśród nich wymienia się Ustawę z dnia 10 kwietnia 1997 r. o Prawie energetycznym, a także Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 marca 2013 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych.

Ośrodki prowadzące szkolenia w celu zdobycia uprawnień do eksploatacji urządzeń elektrycznych często przedstawiają zagadnienia oraz pytania pojawiające się na egzaminie. Dzięki temu kandydaci mogą usystematyzować swoją wiedzę, a także uzupełnić ewentualne jej braki. Pytania na egzaminie nie powinny zatem stanowić zaskoczenia.

Uprawnienia budowlane i eksploatacji urządzeń elektrycznych - podsumowanie

Za ustalenia dotyczące uprawnień budowlanych odpowiedzialna jest Polska Izba Budownictwa. Kandydaci muszą spełnić liczne wymagania polegające na zdobyciu odpowiedniego wykształcenia, a także odbyciu praktyki zawodowej.

Uprawnienia dotyczące eksploatacji urządzeń elektrycznych oraz sieci elektroenergetycznych są łatwiejsze do zdobycia. Wymagania nie zawierają w sobie obowiązku posiadania wykształcenia w branży elektrycznej. Aby uzyskać uprawnienia dotyczące instalacji sieci elektrycznej, energetycznej lub gazowej, należy zdać egzamin państwowy po uprzednim ukończeniu kursu przygotowawczego. Organizatorem egzaminów jest SEP (Stowarzyszenie Elektryków Polskich).