Czego dotyczą i z czego wynikają najważniejsze zmiany w prawie budowlanym 2017?

Najważniejsze zmiany w znowelizowanym rozporządzeniu dotyczą zmniejszenia zapotrzebowania na energię grzewczą budynków i innych obiektów budowlanych. Jest to ściśle związane z europejską dyrektywą 2001/91/WE z dnia 16 grudnia 2002 roku. Powyższy dokument obliguje państwa członkowskie Unii Europejskiej do cyklicznego wprowadzania modyfikacji prawnych. Mają one zmierzać do zmniejszenia zapotrzebowania energetycznego budynków. Pierwszą istotną zmianę wprowadzono w styczniu 2014 roku. Kolejne obostrzenie przypadają na styczeń 2017. Ostatnie przewidziane w rozporządzeniu zostaną wprowadzone w styczniu 2021. Wtedy też zapotrzebowanie energetyczne budynków zostanie zminimalizowane do norm określonych w dyrektywie 2001/91/WE z dnia 16 grudnia 2002 roku.

Zmiany w prawie budowlanym - istotny współczynnik zużycia energii pierwotnej (Ep)

Nowe prawo budowlane 2017 narzuca, że każdy nowo powstały budynek musi spełniać tak zwane wymagania minimalne. Ich wartość określa się za pomocą różnego typu współczynników. Jednym z nowszych „tworów” obliczeniowych jest współczynnik zużycia energii pierwotnej, określany symbolem Ep. Jego dokładną definicję odnajdziemy w rozdziale X rozporządzenia. W myśl paragrafu 328 współczynnik EP H+W oznacza:

 „roczne obliczeniowe zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną do ogrzewania, wentylacji, chłodzenia oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej, a w przypadku budynków użyteczności publicznej, zamieszkania zbiorowego, produkcyjnych, gospodarczych i magazynowych – również do oświetlenia wbudowanego… ”

Normy budowlane 2017

Współczynnik Ep w nowo powstałych budynkach nie może przekraczać maksymalnej wartości obliczeniowej, którą odnajdziemy w paragrafie 329. Poniżej zaprezentujemy aktualną tabelę obliczeniową. Zwróćmy uwagę na to, że w przypadku domów i obiektów bez klimatyzacji współczynnik EP równa się współczynnikowi  EPH+W

Rodzaj budynku

Cząstkowe maksymalne wartości wskaźnika EPH+W na potrzeby ogrzewania, wentylacji oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej [kWh/(m2 · rok)]

od 1 stycznia

2014 r.

od 1 stycznia

2017 r

od 1 stycznia

2021 r

Budynek mieszkalny jednorodzinny

120

95

70

Budynek mieszkalny wielorodzinny

105

85

65

Budynek zamieszkania zbiorowego

95

85

75

Budynek gospodarczy, produkcyjny i magazynowy

110

90

70

Z powyższej tabeli wynika, iż maksymalna norma współczynnika EP H+W dla budynków jednorodzinnych wynosiła dotychczas 120.  Wraz z nastaniem 1 stycznia 2017 jej wartość obniży się do 95. W teorii będzie to wymuszało na inwestorach zastosowanie bardziej energooszczędnych rozwiązań technologicznych.

Jak obliczyć współczynnik Ep dla budynku? Sprawdzamy co na to nowe prawo budowlane

Aby w pełni zrozumieć zmiany w prawie budowlanym powinniśmy jeszcze określić sposób obliczania współczynnika Ep. Okazuje się bowiem, że współczynnik nie odzwierciedla wcale zapotrzebowania na energię grzewczą budynku. Do obliczania zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną używa się uproszczonego wzoru

Poniżej zaprezentujemy współczynnik nakładu dla wybranych nośników energii:

EP = Ek * Wi

Gdzie:

Ek – to energia końcowa. Innymi słowy ilość energii, której potrzebuje budynek do ogrzewania, wentylacji oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej.

Wi – to tak zwany współczynnik nakładu. Jego wartość jest ściśle uzależniona od wykorzystywanego nośnika energii grzewczej. Inaczej traktuje się tu kotły zasilane węglem kamiennym, olejem opałowym czy gazem ziemnym. 

  • Kolektor słoneczny termiczny – 0,0
  • Biomasa – 0,2
  • Ogniwa fotowoltaiczne – 0,7
  • Olej opałowy – 1,1
  • Węgiel drzewny – 1,1
  • Gaz ziemny i płynny – 1,1
  • Ciepło z ciepłowni węglowej – 1,3
  • Energia elektryczna – 3,0

Widzimy zatem, że nośniki nakładu energii grzewczej nie są równo traktowane.  W faworyzowanej grupie znajdują się nowoczesne, proekologiczne technologie, które wykorzystują odnawialne źródła energii.  Dlatego do obniżenia współczynnika Ep częstokroć wystarczy jedynie zmiana sposobu ogrzewania budynku. Niestety nie ma to realnego przełożenia na wartość zapotrzebowania na energię grzewczą.

Dobrym, kontrastowym przykładem będzie tu sytuacja dwóch budynków jednorodzinnych o powierzchni 150 m2.

  1. Dobrze zaizolowany dom jednorodzinny o rocznym zużyciu energii grzewczej na poziomie 3 000 KWh/rok  (energia końcowa), zasilany energią elektryczną.
  2. Budynek starszego typu o rocznym zużyciu energii grzewczej na poziomie 35 000 kWh/rok, zasilany kotłem na biomasę.

W przypadku pierwszego budynku współczynnik Ep będzie wynosił:

3 (współczynnik nakładu)*3 000 (energia końcowa)/150 (metraż budynku) = 60 Ep

Obliczenia dla drugiego budynku wynoszą:

0,2 (współczynnik nakładu) * 35 000 (energia końcowa)/150 (metraż budynku) = 46 Ep

Z powyższych przykładów jasno wynika, iż obniżenie współczynnika Ep nie musi być równoznaczne z ograniczeniem zapotrzebowania energetycznego budynku. Zastosowanie uprzywilejowanych nośników energii grzewczej może sprawić, że gorzej zaizolowany budynek będzie posiadał niższe, obliczeniowe zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną niż budynek energooszczędny, zasilany innym źródłem energii.

Nowelizacja prawa budowlanego - świadectwo energetyczne budynku kontra współczynnik Ep

1 stycznia 2009 roku weszła w życie Dyrektywa 2002/91/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków. Również ona ma wpływ na obowiązujące w naszym kraju prawo budowlane. Wraz z nią znowelizowano zapisy Ustawy Prawo Budowlane z dnia 19 września 2007 r. Były to zmiany, które wprowadziły konieczność wystawienia świadectwa energetycznego obiektów budowlanych. Dokument ten precyzuje wszystkie najważniejsze zagadnienia dotyczące zużycia energii, a także wydajności zastosowanych rozwiązań. W części tytułowej znajduje się zapis dotyczący wartości współczynnika Ep.

Z posiadania świadectwa energetycznego zwolnieni są jedynie inwestorzy budujący dom jednorodzinny na własny użytek. Certyfikat będzie jednak niezbędny w chwili sprzedaży bądź najmu nieruchomości. Więcej na temat świadectw energetycznych dowiesz się z tego artykułu.

Pamiętajmy też, że certyfikat energetyczny musi znajdować się w posiadaniu właściciela budynku. Ważność dokumentu prawo budowlane określa na 10 lat. Jednak uwaga. Wszystkie termomodernizacje obiektu (np. wymiana okien lub wymiana kotła grzewczego) wiążą się z koniecznością ponownego sporządzenia dokumentacji.

Nowelizacja prawa budowlanego a zmiany w izolacyjności cieplnej przegród obiektów budowlanych

Nowelizacja warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie wprowadza szereg zmian dotyczących energooszczędności. Oprócz współczynnika Ep istotny będzie także współczynnik przenikania ciepła (oznaczany symbolem U). Jest on określany dla każdej z przegród budynków. Mówi o tym załącznik nr. 2 do Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. W załączniku określono maksymalne współczynniki przenikania ciepła (U max). W poniższej tabeli znajdują się najważniejsze parametry.

Lp.

Rodzaj przegrody i temperatura w pomieszczeniu

Współczynnik przenikania ciepła 
UC(max)[W/(m2·K)]

od 01.01.2014

od 01.01.2017

od 01.01.2021

1

Ściany zewnętrzne

przy ti ≥ 16°C

0,25

0,23

0,20

przy 8°C ≤ ti< 16°C

0,45

0,45

0,45

przy ti < 8°C

0,90

0,90

0,90

2

Dachy, stropodachy i stropy pod nieogrzewanymi poddaszami lub nad przejazdami:

przy ti ≥ 16°C

0,20

0,18

0,15

przy 8°C ≤ ti< 16°C

0,30

0,30

0,30

przy ti< 8°C

0,70

0,70

0,70

3

Podłogi na gruncie:

przy ti ≥ 16°C

0,30

0,30

0,30

przy 8°C ≤ ti< 16°C

1,20

1,20

1,20

przy ti< 8°C

1,50

1,50

1,50

4

Stropy nad pomieszczeniami nieogrzewanymi i zamkniętymi przestrzeniami podpodłogowymi:

przy ti ≥ 16°C

0,25

0,25

0,25

przy 8°C ≤ ti< 16°C

0,30

0,30

0,30

przy ti < 8°C

1,00

1,00

1,00

ti – symbol oznaczający temperaturę ogrzewanego pomieszczenia.

Załącznik nr 2 określa także maksymalny współczynnik przenikania ciepła przez okna i drzwi zewnętrzne.

Lp.

Okna, drzwi balkonowe i drzwi zewnętrzne

Współczynnik przenikania ciepła

U(max) [W/(m2 · K)]

od 01.01.2014

od 01.01.2017

od 01.01.2021

1

Okna (z wyjątkiem okien połaciowych), drzwi balkonowe i powierzchnie przezroczyste nieotwieralne:

a) przy ti ⩾ 16°C

b) przy ti < 16°C

1,3

1,8

1,1

1,6

0,9

1,4

2

Okna połaciowe:

a) przy ti ⩾ 16°C

b) przy ti < 16°C

1,5

1,8

1,3

1,6

1,1

1,4

3

Okna w ścianach wewnętrznych:

a) przy ∆ti ⩾ 8°C

b) przy ∆ti < 8°C

c) oddzielające pomieszczenie ogrzewane od nieogrzewanego

1,5

bez wymagań 1,5

1,3

bez wymagań 1,3

1,1

bez wymagań 1,1

4

Drzwi w przegrodach zewnętrznych lub w przegrodach między pomieszczeniami ogrzewanymi i nieogrzewanymi

1,7

1,5

1,3

5

Okna i drzwi zewnętrzne w przegrodach zewnętrznych pomieszczeń nieogrzewanych

bez wymagań

bez wymagań

bez wymagań

Z powyższych tabel jasno wynika, że nowe obostrzenia wymuszą na inwestorach zastosowanie bardziej energooszczędnych rozwiązań technologicznych. Najmniejszy problem stanowi współczynnik U max dla okien i drzwi zewnętrznych. Produkty dostępne w ofertach sprzedaży od dawna przewyższają już wymagania współczynnika przenikania ciepła. Problem pojawia się w przypadku przegród zewnętrznych takich jak ściany i stropy. Aby spełnić nowe wymagania izolacyjności trzeba będzie budować grubsze przegrody oraz skuteczniejszą termoizolację ścian.

Jak zmiany w warunkach technicznych nowych  obiektów budowlanych przełożą się na specyfikę budowy?

Styczniowa nowelizacja wymusi na inwestorach poszukiwanie nowszych, bardziej wydajnych rozwiązań technologicznych. Świadczy o tym chociażby znaczny wzrost zainteresowania nowymi systemami grzewczymi i wentylacyjnymi. Coraz większym uznaniem cieszą się pompy ciepła oraz kotły na biomasę, które pozwolą uzyskać niski współczynnik Ep budynku.

Nowe projekty obiektów budowlanych będą musiały sprostać coraz to bardziej wyśrubowanym normom przenikania ciepła U. W praktyce przełoży się to na tworzenie grubszych przegród lub montaż grubszej termoizolacji (ewentualnie jednoczesnego spełniania obu tych warunków). Takie działania pozwolą na ograniczenie współczynnika przenikania ciepła do wymaganych wartości.

Czy zmiany w prawie budowlanym przełożą się na zwiększenie kosztów budowy domu?

Z pewnością tak. Jak już wspomnieliśmy, zmiana prawa budowlanego wymusi na inwestorach budowę grubszych przegród zewnętrznych lub bardziej wydajnych termoizolacji. Średnia grubość warstwy izolacyjnej wzrośnie o ok. 2 cm (w 2017 roku) oraz o kolejne 3 cm (w roku 2021). Oznacza to większe wydatki na materiały budowlane.

Jednak zapewnienie odpowiedniego współczynnika przenikania ciepła nie oznacza jeszcze końca wydatków. Nowo powstałe budynki będą musiały spełnić także normy zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną. Współczynnik Ep można będzie zoptymalizować przy zastosowaniu uprzywilejowanych nośników energii. Tradycyjne źródła ogrzewania budynku mogą okazać się niewystarczające. Dlatego w wielu projektach budowlanych pojawią się kotły na biomasę, wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła oraz gruntowe pompy ciepła.

Różnice w kosztach inwestycyjnych będą szczególnie odczuwalne w przypadku domów o niewielkiej kubaturze i prostej bryle. Zastosowanie nowoczesnych systemów grzewczych przełoży się w tym przypadku na odczuwalne podniesienie sumarycznych kosztów inwestycji.

Musimy jednak zaznaczyć, że wyższy koszt budowy domu jednorodzinnego wiąże się jednocześnie ze zmniejszeniem kosztów jego ogrzewania. Koszty ogrzewania w większości przypadków będą jednak niewystarczające do pokrycia tej różnicy w sensownym horyzoncie czasowym.

Przypominamy, że firmy budujące domy jednorodzinne można znaleźć wypełniając jeden krótki formularz.

Czy ten artykuł był dla Ciebie pomocny?
Oceń
Dla 93,3% czytelników artykuł okazał się być pomocny

Powiązane artykuły

Zobacz wszystkie artykuły z kategorii prawo budowlane