Przedstawiciel ustawowy – definicja

Przedstawiciel ustawowy to osoba, która posiada zdolność do czynności prawnych w imieniu drugiej osoby. Kodeks cywilny reguluje prawny aspekt przedstawicielstwa ustawowego. Konkretniej chodzi tu o art. 95–96 Kodeksu cywilnego. Przedstawicielstwo ustawowe, jak sama nazwa i definicja wskazuje, oparte jest o umocowanie prawne, a nie udzielenie pełnomocnictwa przez osobę zainteresowaną.

Przedstawiciel ustawowy podejmuje decyzje ze skutkiem bezpośrednim dla reprezentowanego. W związku z powagą sytuacji konieczne jest, aby przedstawicielem ustawowym była wyłącznie osoba/opiekun, który może nić być z mocy prawa. Zadaniem przedstawiciela ustawowego jest działanie w imieniu przykładowo małoletniego czy pacjenta w zakresie czynności, na które ustawa pozwala. Tzw. umocowanie prawne jest kluczowe w przypadku przedstawicielstwa ustawowego.

Kto może być przedstawicielem ustawowym?

Akt prawny, jakim jest Kodeks cywilny, dokładnie określa, kto może zostać przedstawicielem ustawowym. Przede wszystkim przedstawicielem ustawowy jest rodzic dla swojego małoletniego dziecka, który przebywa pod ich władzą rodzicielską. Jest to najbardziej znany przykład przedstawicielstwa ustawowego, który jest spotykany na co dzień.

Kolejnym przykładem przedstawiciela ustawowego jest opiekun osoby z ubezwłasnowolnieniem całkowitym lub dla osoby małoletniej. W tym przypadku przedstawicielstwo ustawowe nadawane jest decyzją sądu opiekuńczego. Zatem przedstawiciel ustawowy może reprezentować pacjenta w szpitalu poprzez podawanie danych osobowych czy decydowanie o czynnościach. Ubezwłasnowolnienie całkowite z przedstawicielstwem ustawowym dla tej osoby powinno iść w parze.

Przedstawicielem ustawowym może być także małżonek dla swojego współmałżonka w przypadku wynikającej przeszkody o charakterze przemijającym (dotyczy ona współmałżonka reprezentowanego). Może on podejmować decyzje związane z zarządem majątkiem osobistym. Kurator może być przedstawicielem ustawowym dla osoby niepełnosprawnej, ubezwłasnowolnionej częściowo czy dla nieletniego dziecka, kiedy to żaden z rodziców nie może pełnić funkcji przedstawiciela ustawowego.

Co ciekawe, za przedstawiciela ustawowego można również uznać wspólnika spółki cywilnej. Może on reprezentować jednak wyłącznie innych wspólników w działaniach dotyczących całej spółki cywilnej. Pełnomocnictwo nie będzie w tym przypadku konieczne. Dane osobowe czy wspólników mogą być wykorzystane w celu reprezentacji spółki.

Zgodnie z definicją małoletnie dziecko, pacjent, wspólnicy spółki czy współmałżonek. Jeśli szukasz więcej informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły z poradami prawnymi.

Przedstawicielstwo ustawowe a pełnomocnictwo

Jak już wspomniane zostało we wstępie, warto znać takie pojęcia prawne, jak przedstawiciel ustawowy, pełnomocnictwo czy posiadacz samoistny. Można być wtedy w pełni świadomym swoich praw czy wykonywanych czynności prawnych ze skutkiem bezpośrednim dla siebie, czy drugiej osoby. Choć świat prawa i kodeksów jest skomplikowany, to każdy obywatel powinien znać podstawowe definicje.

Warto umiejętnie rozróżniać pojęcie przedstawiciela ustawowego i pełnomocnika. Przedstawicielstwo ustawowe nadawane jest na podstawie przepisów prawnych wynikających z ustawy lub na podstawie orzeczenia sądu. Stąd też umocowanie jest prawne, a nie nadawane  woli osoby reprezentowanej.

Natomiast pełnomocnictwo to uprawnienie, które wydane jest poprzez złożenie stosownego oświadczenia osoby reprezentowanej. Pełnomocnictwo może być wydane do działania w imieniu zainteresowanej osoby w różnych sprawach. Oświadczenie o pełnomocnictwie musi być podpisane przez osobę reprezentowaną.

Choć zarówno przedstawiciel ustawowy, jak i pełnomocnik posiadają podobne możliwości do pełnienia czynności prawnych, to z punktu widzenia definicji jest między nimi znacząca różnica. Najważniejszą cechą przedstawicielstwa ustawowego jest jego umocowanie prawne w ustawie lub orzeczeniu sądu np. rodzinnego czy opiekuńczego. Natomiast w przypadku pełnomocnictwa najważniejszym elementem jest orzeczenie podpisane przez osobę reprezentowaną. Warto także dowiedzieć się o tym, kogo można nazwać wspomnianym wyżej posiadaczem samoistnym.

ikona podziel się Przekaż dalej