Rękojmia a gwarancja - jakie są podobieństwa i różnice? Porównujemy
Robiąc jakikolwiek zakup mamy nadzieję, że zakupiony sprzęt będzie działał bez najmniejszego zarzutu. A jednak zdarza się, że niektóre elementy się psują lub nie funkcjonują tak, jak powinny. W takich przypadkach kupującego chronią rękojmia i gwarancja. Jakie są różnice między nimi i co lepsze dla kupującego? Sprawdź!
Jeśli planujesz remont lub wykończenie wnętrz, skorzystaj z usługi Szukaj Wykonawcy, dostępnej na stronie Kalkulatory Budowlane. Po wypełnieniu krótkiego formularza zyskasz dostęp do najlepszych ofert.
Z tego artykułu dowiesz się:
Rękojmia a gwarancja – co to jest?
Rękojmia – co to jest?
Odpowiedzialność za towar w ramach rękojmi ponosi sprzedawca. Rękojmia pojawia się w związku z ujawnioną wadą fizyczną lub prawną. Jeśli ta zostanie ujawniona, klient może domagać się bezpłatnej naprawy, wymiany towaru na nowy lub obniżenia czy zwrotu poniesionych kosztów. Nie istnieje coś takiego, jak Ustawa o rękojmi i gwarancji. Podstawa prawna nazywana jest czasami „prawo rękojmi” – to Kodeks cywilny, a dokładnie art. 558 § 1 i Ustawa o prawach konsumenta, której nowelizacja weszła w życie w grudniu 2014 roku.
Według prawa to kupujący może wybrać, czy woli daną rzecz naprawić, czy wymienić na nową, nie sprzedawca. Często jednak zdarza się, że to sklepy narzucają sposób zadośćuczynienia w postaci rękojmi, a to błąd. Może jednak okazać się, że wymiana lub naprawa produktu jest niemożliwa lub zbyt kosztowna – w takim przypadku można żądać zwrotu ceny za towar, co oznacza odstąpienia od niepisanej umowy kupna-sprzedaży.
Podstawą reklamacji w ramach rękojmi jest paragon, ale może to być także faktura VAT lub umowa – jakakolwiek umowa sprzedaży. Rękojmią objęte są wszystkie towary konsumpcyjne, co oznacza, że uwzględnia się wady związane zarówno ze sprzedażą towarów, umowy o dzieło, robót budowlanych i umowy najmu lokalu. W związku z przepisami okres obowiązywania rękojmi to dwa lata. Jeśli jednak konsument zgłosi reklamację w ciągu roku, nie musi udowadniać, że rzecz miała wadę w dniu zakupu. Jeśli kupujący wiedział o wadzie, sprzedawca nie musi być obciążony rękojmią.
Gwarancja producenta – jak to działa?
Gwarancja i rękojmia czasami są stosowanymi zamiennie pojęciami, jednakże to znaczny błąd. Gwarancja jakości to zapewnienie producenta o jakości towaru, który wyprodukował. Jest udzielana dobrowolnie, a okres gwarancji jest bardzo różny. I tak na przykład na sprzęt AGD jest to 5 lat, na zegarek – 2 lata a na klej do płytek – 10 lub 15 lat gwarancji. Wszystko zależy od bardzo wielu czynników.
O ile rękojmia jest po prostu narzucona i obowiązuje zawsze, o tyle gwarancja musi mieć formę podpisanego dokumentu, który określa okres, na jaki obowiązuje gwarancja i dokładnie opisuje jej warunki. To gwarancja jakości, dodatkowe potwierdzenie, jak dany produkt powinien funkcjonować i do czego służyć. W dokumencie gwarancyjnym powinny znaleźć się dane związane z adresem i nazwą gwaranta w Polsce, czas trwania i zasięg terytorialny ochrony.
Gwarancja jest przydzielana na konkretny okres czasu, a reklamacja po upływie gwarancji nie jest możliwa. Jednak ten dokument nie znosi od razu także rękojmi – może więc okazać się, że gwarancja już się skończyła, a ty możesz reklamować produkt na mocy rękojmi. Jeśli szukasz więcej informacji, sprawdź także ten artykuł o rękojmi za wady budynku.
Rękojmia a gwarancja – różnice
Rękojmia a gwarancja – podstawowe różnice
Podstawowe różnice między rękojmią a gwarancją to okres trwania. Termin gwarancji i czas trwania rękojmi nie muszą być tożsame. Prawo rękojmi ustanawia, że jest to okres 2 lat, w przypadku gwarancji, może ona zostać udzielona na różny czas, oznaczony przez producenta. Zazwyczaj są to 2 lata, ale może być to także związane z branżą.
Możliwe żądania kupującego w tym przypadku także mogą się od siebie różnić. Jeśli chodzi o reklamację, gdzie podstawą jest gwarancja jakości, to od producenta zależy, czego może dochodzić klient. Możliwe jest obniżenie ceny, wymiana lub naprawa towaru. W przypadku rękojmi klient może żądać bezpłatnej naprawy, wymiany towaru na nowy, a jeśli sprzedawca nie będzie miał możliwości, by spełnić dwa powyższe żądania – zwrotu ceny lub całkowitego odstąpienia od umowy kupna-sprzedaży.
Różnie tutaj także rozkłada się odpowiedzialność za towar. W przypadku gwarancji odpowiada wyłącznie producent i to z nim trzeba się kontaktować, jeśli chce się uzyskać jakieś świadczenie. Prawo rękojmi określa, że w tym wypadku stroną odpowiedzialną jest sprzedawca, a obowiązki sprzedawcy każą mu przyjąć reklamacje na tej podstawie. W tym wypadku to nie na kliencie ciąży obowiązek wykazania, że towar jest wadliwy, to sprzedawca powinien wskazać, że wady powstały w czasie nieprawidłowego użytkowania a nie jeszcze przed zakupem.
Rękojmia a gwarancja – zakres obowiązywania i roszczenia
Różnice między rękojmią a gwarancją leżą także w zakresie obowiązywania. Oznacza to, że gwarancja dotyczy wyłącznie wad fizycznych produktu, czyli w zasadzie niezgodności towaru z umową – jeśli okaże się, że produkt nie działa lub działa w sposób niezgodny z przeznaczeniem. Rękojmia za wady obejmuje nie tylko wady fizyczne, lecz także prawne. Oznacza to, że rękojmia może zadziałać także wtedy, gdy okazało się, że zakupiona rzecz jest obciążona prawami osób trzecich – to produkt z kradzieży lub sprzedany bez wiedzy współwłaściciela.
Rękojmia może oznaczać wymianę lub naprawę danego produktu. Kupujący może także go oddać i odzyskać włożone w niego pieniądze. Jednakże w przypadku gwarancji czynności reklamacyjne prezentują się nieco inaczej. Są one wymienione w dokumencie gwarancyjnym, więc to producent może ograniczyć te działania. Gwarancja producenta daje więcej praw producentowi, rękojmia natomiast oznacza większe prawa konsumenta.
Warto pamiętać, że nie wszystkim i nie zawsze przysługuje gwarancja producenta lub rękojmia. Wszystko zależy od tego kto jest kupującym. Rękojmia dla firm wygląda nieco inaczej niż rękojmia dla osób prywatnych. Także często zdarza się, że produkty (na przykład sprzęt elektroniczny) kupowane na firmę mają krótszą gwarancję producenta. Zanim więc zdecydujesz się na zakup, warto to zawczasu sprawdzić. Wszystko bowiem zależy od tego, czy produkt kupił klient czy kontrahent. W tym drugim przypadku często umowa decyduje o tym, czy należy się rękojmia za wady, czy tylko gwarancja.
Prawo rękojmi i gwarancji – co lepsze?
Klienci indywidualni często po wykryciu wady mają możliwość skorzystać zarówno z gwarancji, jak i rękojmi. Częściej wybierana jest ścieżka gwarancji, ale trudno stwierdzić, która z nich będzie bardziej atrakcyjna dla konsumenta. Wszystko bowiem zależy od wielu czynników.
Rękojmia daje możliwość dość krótkiego skorzystania ze świadczenia, więc jeśli masz dłuższą gwarancję, warto w pierwszej kolejności skorzystać właśnie z niej. W odwrotnym przypadku rękojmia sprawia, że możliwa jest reklamacja po upływie gwarancji. Z drugiej strony gwarancja nalicza się na nowo po przeprowadzeniu pierwszej naprawy czy wydaniu nowego sprzętu. Warto wiedzieć, że dodatkowo skorzystanie z gwarancji nie sprawia, że nagle znikają obowiązki sprzedawcy w kwestii rękojmi. Wręcz przeciwnie – prawo rękojmi dalej jest zachowane.
Decydujący może być także termin rozpatrzenia. Termin wykonania czynności gwarancyjnych powinien zostać uwzględniony przez producenta w dokumentach. W przypadku rękojmi termin rozpatrzenia to 14 dni. Jeśli do tego czasu konsument nie dostanie odpowiedzi, oznacza to, że reklamacja została przyjęta i kupujący ma prawo do odstąpienia od umowy.