Ile wynosi urlop ojcowski i kiedy można go wykorzystać? Wyjaśniamy
Choć określenia „urlop ojcowski” oraz „urlop tacierzyński” często są zamiennie używane, to jest to błędne skojarzenie. Zasady przyznawania obu urlopów są zdecydowanie inne. Jaki jest wymiar urlopu ojcowskiego? Ile trwa urlop ojcowski? Jak obliczyć wynagrodzenie na ten czas? O tym wszystkim w artykule poniżej.
Jeśli planujesz remont lub wykończenie wnętrz, skorzystaj z usługi Szukaj Wykonawcy, dostępnej na stronie Kalkulatory Budowlane. Po wypełnieniu krótkiego formularza zyskasz dostęp do najlepszych ofert.
Z tego artykułu dowiesz się:
Kiedy należy się urlop ojcowski?
Kto może skorzystać z urlopu ojcowskiego
Płatny urlop ojcowski może wykorzystać każdy pracownik, który rzeczywiście wychowuje dziecko nowonarodzone, przysposobione czy adoptowane. Wynika z tego, że ojciec pozbawiony praw rodzicielskich lub taki, który nie interesuje się dzieckiem oraz nie utrzymuje z nim kontaktu, nie ma prawa do korzystania z urlopu ojcowskiego. Bez wątpienia niezaprzeczalnym warunkiem otrzymania urlopu ojcowskiego jest opłacane co miesiąc ubezpieczenie chorobowe. Zasiłek wypłacany jest z Zakładu Ubezpieczeń Zdrowotnych podobnie jak renta po mężu dla wdowy, dlatego też legalna umowa o pracę czy umowa zlecenie lub własna działalność gospodarcza będzie jednym z pierwszych warunków.
Urlop ojcowski przysługuje każdemu pracownikowi, któremu urodziła się dziecko/dzieci. Uprawnieni do urlopu są również ojcowie, którzy przysposobili lub adoptowali dziecko/dzieci. Są jednak określone warunki, co do terminu wykorzystania urlopu ojcowskiego. Obowiązuje w tym przypadku kryterium wieku w zależności od okoliczności.
Ogólne zasady mówią o tym, że pracownik ma prawo do urlopu ojcowskiego do ukończenia 24. miesiąca życia przez dziecko. Jeśli pracownik przysposobił lub adoptował dziecko to, liczą się 24 miesiące od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu. W tym przypadku jest jeszcze jeden warunek. Wiek dziecka nie może być większy niż ukończone 7 lat. Chyba że z różnych przyczyn nastąpiło odroczenia obowiązku szkolnego.
Wymiar urlopu ojcowskiego
Urlop ojcowski („tatusiowy”) trwa równe 2 tygodnie. 14 dni kalendarzowych należy się pracownikowi, który został ojcem. Należy pamiętać, że urlop „tatusiowy” wynosi 2 tygodnie niezależnie od ilości narodzonych czy przysposobionych dzieci w jednym czasie. Na ten wymiar czasu nie wpływa fakt czy podczas porodu przyszło na świat przykładowo jedno dziecko czy trojaczki.
Nie trzeba jednak wykorzystywać 14 dni kalendarzowych za jednym razem. Kodeks pracy umożliwia podział tego na czasu na dwa okresy urlopowe. Wymiar urlopu ojcowskiego łatwo jest obliczyć, ponieważ wlicza się w niego również dni weekendowe. Zasady są jasne i przejrzyste zarówno dla pracownika, jak i pracodawcy. Płatny urlop ojcowski to krótszy okres czasu niż płatny urlop tacierzyński. Niemniej jednak każdy z tych rodzajów urlopu należy się pracownikowi i może z niego skorzystać. Nie jest to jednak obowiązek, a prawo.
Zasiłek za urlop ojcowski a forma zatrudnienia
Jak już powyżej ostało wspomniane, zasiłek oraz urlop ojcowski przysługuje nie tylko pracownikom zatrudnionym w oparciu o umowę o pracę. Wykorzystanie urlopu ojcowskiego jest wyłącznie zależne od opłacania ubezpieczenia chorobowego. Wymiar urlopu ojcowskiego będzie taki sam w każdym przypadku. Urlop ojcowski czy urlop tacierzyński to urlopu opłacane z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, dlatego też comiesięczne składki chorobowe są obligatoryjne. Urlop ojcowski czy przykładowo renta po mężu to zagadnienia, które w pełni opracowane są również na oficjalnej stronie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
O ile, pracownik zatrudniony na umowie o pracę czy umowie zlecenie ma wolne od pracy w trakcie pobierania zasiłku, to tata prowadzący swoją działalność gospodarczą może w tym czasie pracować. Choć urlop ojcowski trwa, to przedsiębiorca nie musi zawieszać działania swojej firmy. Co więcej, może w tym czasie zmniejszyć należne składki i obliczyć niższą wpłatę na ZUS przy kolejnym przelewie. Prowadzenie dalsze firmy, kiedy trwa urlop ojcowski, nie może wykluczać opieki nad dzieckiem. Jest to bowiem główny powód wnioskowania o urlop ojcowski. Jeśli szukasz więcej porad, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o prawie pracy.
Wynagrodzenie urlopu ojcowskiego
Jakie dokumenty i gdzie należy je dostarczyć?
Aby pracownik otrzymał urlop ojcowski czy tacierzyński, musi złożyć odpowiednie dokumenty. Termin składania wniosku to co najmniej 7 dni przed planowanym rozpoczęciem urlopu ojcowskiego. Niezależnie od wieku dziecka (przykładowo czy ma 3 miesiące, czy 9 miesięcy) wniosek o urlop ojcowski może być bez problemu składany, kiedy trwa urlop macierzyński. Zasiłek za urlop dla taty nie wyklucza pobierania zasiłku czy wynagrodzenia za urlop macierzyński dla mamy. Urlop ojcowski czy urlop tacierzyński to urlopy, których pracodawca nie może odrzucić.
Wniosek do pracodawcy powinien zawierać podstawowe dane pracownika i wnioskowany okres urlopu (urlop ojcowski może być podzielony na dwie części). Oprócz tych informacji potrzebny będzie skrócony odpis aktu urodzenia dziecka (dozwolona kopia). W przypadku przysposobienia lub adopcji dziecka obowiązywać będzie prawomocne postanowienie sądu.
Tata-przedsiębiorca winien jest złożyć wniosek bezpośrednio do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Całą sprawę można obecnie załatwić przez PUE ZUS w formie elektronicznej lub też tradycyjnie w sposób listowny czy stacjonarny w oddziale ZUS. Najlepsza i najszybsza będzie zapewne droga internetowa.
Jak obliczyć wysokość zasiłku za urlop ojcowski
Wymiar urlopu ojcowskiego wynosi 2 tygodnie i zasiłek otrzymywany jest w wysokości 100% wynagrodzenia. Jest to bardzo dobra wiadomość, ponieważ przykładowo zwolnienie lekarskie jest płatne zazwyczaj 80%. Zasiłek za urlop ojcowski to podobna kwota do tradycyjnego urlopu wypoczynkowego w przypadku umowy o pracę, choć może on być inaczej liczony.
Z uwagi na to, że urlop ojcowski może być wykorzystany do dwóch lat od narodzin dziecka/dzieci, warto wiedzieć, co w przypadku zmiany pracy. Czy prawo do urlopu przepada, czy zostaje przeniesione do nowego miejsca pracy? Na szczęście prawo do urlopu ojcowskiego jest zachowane niezależnie od zmiany zakładu pracy. Może on również być dzielony między dwóch pracodawców. W starym zakładzie pracy można wykorzystać jeden tydzień, a o kolejny wnioskować już u nowego pracodawcy.
Urlop ojcowski, a urlop tacierzyński – różnice
Warto znać różnice pomiędzy urlopem ojcowskim, a tacierzynskim, ponieważ często występują pewne nieścisłości. Z pewnością nie można stosować tych określeń zamiennie. Urlop ojcowski został dokładnie opisany w akapitach powyżej. Jest to urlop, który przysługuje wyłącznie ojcu dziecka i trwa 2 tygodnie (14 dni kalendarzowych). Wymiar urlopu ojcowskiego jest niezmienny, a jego wykorzystanie można jedynie podzielić na dwa równe okresy.
Urlop tacierzyński to swego rodzaju część urlopu macierzyńskiego, który dużo rzadziej jest wykorzystywany przez ojców. Dlaczego? Jeśli ojciec wykorzysta urlop tacierzyński, to jest to jednoznaczne z odebraniem urlopu macierzyńskiego matce dziecka. Obowiązkowo jednak matka musi wykorzystać minimum 14 tygodni po porodzie urlopu macierzyńskiego, pozostałą część urlopu macierzyńskiego może przejąć ojciec. W zależności od ilości dzieci narodzonych podczas jednego porodu długość urlopu macierzyńskiego jest inna.
Zarówno urlop ojcowski, jak i urlop tacierzyński to przywileje ojców, z których coraz częściej korzystają. Urlop ojcowski jest zdecydowanie popularniejszy, ponieważ nie zabiera po części urlopu macierzyńskiego matce dziecka. Wiadomo jednak, że sytuacje rodzinne są różne i czasem konieczność opieki nad dzieckiem spada na ojca dziecka, kiedy matka musi wrócić do pracy zawodowej.
Wykorzystanie urlopu ojcowskiego a ochrona przed zwolnieniem
Urlop ojcowski charakteryzuje się swoimi prawami. Choć trwa on tylko 2 tygodnie, to w jego trakcie pracownik jest chroniony przed zwolnieniem. Ojciec posiada taką samą ochronę jak matka podczas urlopu macierzyńskiego czy kobieta w ciąży. Nie może zostać w tym czasie zwolniony, co jest zabezpieczeniem dla niego przed utratą pracy.
Niestety urlop ojcowski trwa wyłącznie 2 tygodnie, więc ten okres ochrony nie jest długi. Ojciec ma jednak pewność, że stanowisko pracy będzie na niego czekać. Jest to dodatkowa zachęta do wnioskowania o tę formę urlopu. Wyjątkiem będzie zakończenie stosunku pracy w okresie urlopu ojcowskiego, które wynika z zawartej przykładowo umowy o pracę na czas określony czy upadłość firmy.
Wszystkie zalety urlopu ojcowskiego zachęcają ojców do jego pobierania. Zasiłek wypłacany w kwocie 100% wysokości wynagrodzenia, ochrona pracownika przed zwolnieniem czy możliwość wzięcia urlopu na równi z matką dziecka to zalety przemawiające za urlopem ojcowskim. Coraz więcej ojców decyduje się na ten krok i przerywa pracę zawodową, by zająć się dzieckiem przez 2 tygodnie.