Zatrudnianie uczniów w celu przygotowania zawodowego

Nauka zawodu, praktyki zawodowe i wykonywanie lekkich prac

Zgodnie z art. 190 § 1 Kodeksu pracy pracownikiem młodocianym jest osoba w wieku od 15 do 18 lat. Zatrudnienie młodocianego w ramach umowy o pracę jest możliwe w celu nauki zawodu lub przyuczenia do wykonywania określonej pracy, ewentualnie do wykonywania prac lekkich. Umowa na okres próbny albo określony może być zawarta z pracownikiem w wieku powyżej 15 lat pod warunkiem, że ukończył co najmniej szkołę podstawową i posiada orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do wykonywania danej pracy.

Zatrudnianie młodocianych uczniów w ramach nauki zawodu stanowi dla nich praktyki zawodowe z przygotowaniem teoretycznym i praktycznym do zawodu. Nauka zawodu dla praktykanta trwa 36 miesięcy. Innym celem podpisania umowy o pracę z młodocianym jest przyuczenie go wykonywania określone pracy, co trwa od 3 do 6 miesięcy. Ten okres może być przedłużony do 22 miesięcy, do ukończenia szkoły podstawowej. Umowa o pracę zawierana w celu przygotowania do zawodu powinna określać sposób przygotowania teoretycznego, rodzaj przygotowania zawodowego i czas jego trwania oraz wynagrodzenie młodocianych.

Umowa zawarta na czas określony wygasa po okresie przygotowania zawodowego. Po wygaśnięciu stosunku pracy zastosowanie mają przepisy, które zapewniają zasiłek chorobowy po ustaniu zatrudnienia. Ze względu na limity dziennych godzin pracy, w stosunku do młodocianych nie ma zastosowania równoważny czas pracy. Przyuczenie zawodowe, jak i nauka zawodu praktykanta kończą się egzaminem na koszt pracodawcy.

Umowa o pracę zawierana z pracownikiem młodocianym

Z dniem 1 września 2019 roku zaczęły obowiązywać zmiany wprowadzone rozporządzeniem ministerstwa do zasad praktycznej nauki zawodu. Uregulowane zostały sprawy zatrudniania pracowników młodocianych uczących się zawodu w kraju i za granicą. Odbycie praktycznej nauki zawodu wiąże się z zawarciem odpowiedniej umowy między pracodawcą i młodocianym pracownikiem.

Umowa o pracę mająca na celu przygotowanie zawodowe młodocianego zawiera wszystkie standardowe elementy oraz informacje o rodzaju przygotowania zawodowego, miejscu i czasie trwania. Umowa może być zawarta na czas określony, jednak nie krótszy niż planowany czas nauczania danego zawodu. Po upływie tego czasu stosunek pracy zostaje automatycznie zakończony.

Czas pracy młodocianego pracownika liczy się również podczas nauki w szkole. Łączny dobowy czas pracy jest ograniczony do 8 godzin po ukończeniu 16 lat i 6 godzin dla młodszych pracowników. W czasie ferii czas pracy nie może przekraczać 35 godzin tygodniowo i 7 godzin na dobę. Młodociany nie może też pracować w nadgodzinach ani w porze nocnej (między godziną 22 i 6 rano). Przerwa dobowa musi trwać bez przerwy co najmniej 14 godzin. Do czasu pracy wlicza się półgodzinna przerwa w pracy trwającej dłużej niż 4,5 godziny. A może zainteresuje cię także ten artykuł na temat umowy na okres próbny?

Wynagrodzenie młodocianych – zarobki i stawki składek

Wysokość wynagrodzenia pracownika młodocianego w 2021 roku

Wypłata netto dla młodocianego pracownika, który uczy się zawodu albo przyucza się do wykonywania określonej pracy, jest naliczana w stosunku procentowym do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. Bierze się tutaj pod uwagę wskaźniki poprzedniego kwartału i odnosi do pierwszego dnia następnego miesiąca. Przeciętne wynagrodzenie za III kwartał bieżącego roku wynosi 5657,30 zł i na tej podstawie sporządzana jest lista płac młodocianych.

Zarobki młodocianych pracowników mieszczą się w kwocie wolnej od podatku (nawet podatek od wygranej w lotto jest liczony dopiero od kwoty powyżej 2280 zł) i wynoszą w okresie od 1 grudnia 2021 do 28 lutego 2022 r.:

  • I rok nauki – nie mniej niż 5% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (5657,30 zł) – 282,87 zł
  • II rok nauki – nie mniej niż 6% wynagrodzenia - 339,44 zł
  • III rok nauki – nie mniej 7% wynagrodzenia – 396,01 zł
  • Przyuczenie do wykonywania określonej pracy – nie mniej niż 4% wynagrodzenia – 226,29 zł
Dziewczyna układająca owoce w sklepie spożywczym, w jakim wymiarze godzin może pracować osoba niepełnoletnia, wysokość składek na ubezpieczenia społeczne młodocianych pracowników
Czy nastolatkowie mogą pracować i w jaki sposób mogą się rozliczać ze swoim pracodawcą, jak wygląda zatrudneinie niepełnoletniego pracownika

Wysokość składek na ubezpieczenia społeczne młodocianych pracowników

W zależności od podstawy wymiaru składki jej składniki obciążające ubezpieczonego wynoszą:

  • I rok nauki (282,87 zł)
    • emerytalne – 27,61 zł
    • rentowe – 4,24 zł
    • chorobowe – 6,93 zł
  • II rok nauki (339,44 zł)
    • emerytalne – 33,13 zł
    • rentowe – 5,09 zł
    • chorobowe – 8,32 zł
  • III rok nauki (396,01 zł)
    • emerytalne – 38,65 zł
    • rentowe – 5,94 zł
    • chorobowe – 9,70 zł
  • przyuczenie do wykonywania pracy (226,29 zł)
    • emerytalne – 22,09 zł
    • rentowe – 3,39 zł
    • chorobowe – 5,54 zł

Zatrudnianie młodocianych w ramach umowy o pracę

Zgodnie z art. 200. Kodeksu pracy młodociany może być zatrudniony na podstawie umowy o pracę przy wykonywaniu lekkich prac. Wykaz lekkich prac ustala pracodawca za zgodą lekarza medycyny pracy. Wykaz musi być zatwierdzony przez właściwego inspektora pracy. Prace wykonywane przez młodocianych pracowników nie mogą utrudniać im wykonywania obowiązków szkolnych ani zagrażać ich życiu i zdrowiu. Może być zawarta umowa na okres próbny i przedłużona na czas określony.

Dobowy wymiar czasu pracy pracownika młodocianego poniżej 16 roku życia nie może przekraczać 6 godzin, a pracownika starszego – 8 godzin. Ze względu na dobowe ograniczenia czasu pracy młodocianych, w stosunku do nich nie ma zastosowania równoważny czas pracy. Ten system dopuszcza wydłużanie czasu pracy w danym dniu i tygodniu, przy jednoczesnym skróceniu czasu pracy w inne dni. Do czasu pracy młodocianego wlicza się czas nauki w szkole. Pracownikom przysługuje zasiłek chorobowy po ustaniu zatrudnienia zgodnie z obowiązującymi przepisami.

ikona podziel się Przekaż dalej