Od ilu lat można pracować? Wyjaśniamy przepisy kodeksu pracy
Umowa o pracę tymczasową, dodatek nocny czy okres wypowiedzenia umowy o pracę to pojęcia związane z prawem pracy. Co Kodeks pracy mówi na temat pracy nieletnich? Czy osoba młodociana lub małoletnia może podjąć prace w sklepie, w kinie, w sieciówkach lub za granicą? Czy rodzicom przysługuje wtedy zwrot podatku za dziecko?
Jeśli planujesz remont lub wykończenie wnętrz, skorzystaj z usługi Szukaj Wykonawcy, dostępnej na stronie Kalkulatory Budowlane. Po wypełnieniu krótkiego formularza zyskasz dostęp do najlepszych ofert.
Z tego artykułu dowiesz się:
Praca sezonowa lub dorywcza – kiedy zacząć pracę?
Od ilu lat można pracować legalnie?
O ile praca powyżej 18 roku życia w Polsce i za granicą nie budzi wątpliwości, to w przypadku osób nieletnich pojawiają się niejasności. Często zadawane pytanie wśród młodych ludzi to, od ilu lat można pracować i czy przysługuje wtedy zwrot podatku za dziecko. Zazwyczaj nie chodzi tu o zatrudnienie na pełny etat z uwagi na edukację szkolną w Polsce, a bardziej o pracę wykonywaną dorywczo w wakacje czy czasem w ciągu trwającego roku szkolnego. Na szczęście Kodeks pracy jasno wyjaśnia wszystkie okoliczności podjęcia pracy przez osoby poniżej 18 roku życia. W tym akcie prawnym można również znaleźć informacje na temat dodatku nocnego czy tego, co to jest umowa o pracę tymczasową lub ile wynosi okres wypowiedzenia umowy o pracę.
Praca podejmowana przez małoletnich i młodocianych związana jest z surowymi wymaganiami, które muszą być spełnione. W przypadku pracy nieletnich w Polsce Kodeks pracy przygotował dokładne przepisy jej wykonywania. Przestrzeganie ich jest szczególnie ważne z uwagi na bezpieczeństwo i zdrowie młodych ludzi. Nie każda praca sezonowa w wakacje będzie dozwolona dla osób poniżej wieku pełnoletności.
W takim razie, od ilu lat można pracować? Już 12-latkowie mają możliwość podjęcia legalnej pracy zarobkowej pod pewnymi obostrzeniami. Tak młode osoby nie mogą jednak samodzielnie podpisywać umów, dlatego duża rola w tej kwestii ich opiekunów prawnych. Ważną granicą jest wiek ukończonych 15 lat, który to pozwala na zatrudnienie osoby nieletniej na podstawie umowy o pracę. W przypadku młodszych osób formą zatrudnienia może być wyłącznie umowa o dzieło lub umowa zlecenie.
Praca dla nieletnich – przepisy prawne
Ukończony 15. rok życia umożliwia podpisanie umowy o pracę. Nie jest to jednak tak oczywista sprawa, jak w przypadku osób dorosłych. Kodeks pracy dokładnie opisuje warunki, które muszą być spełnione, aby osoba nieletnia mogła być zatrudniona na podstawie umowy o pracę. Nawet praca w sklepie, w sieciówkach czy w kinie w wakacje obarczona jest dodatkowymi wymogami dla pracodawcy.
Pracownik nieletni na umowie o pracę musi mieć w momencie zatrudnienia ukończoną szkołę podstawową. Jest to warunek obowiązkowy. Dodatkowo musi on zgłosić się do lekarza medycyny pracy, który wystawi zaświadczenie o braku przeciwwskazań do podjęcia pracy na danym stanowisku. Jak już wcześniej zostało wspomniane, bezpieczeństwo pracownika nieletniego jest nadrzędną wartością.
Osoba w wieku pomiędzy ukończonym 15, a 18 rokiem życia może podjąć pracę związaną głównie z przygotowaniem zawodowym. W związku z tym w obowiązku pracodawcy jest odpowiednio pomóc osobie nieletniej w przyuczeniu jej do zawodu. Jak widać, w Polsce można zacząć pracę już w nastoletnim wieku, ale musi ona być bezpieczna i odpowiednia dla wieku. Warto jednak pamiętać o tym, że rodzice czy opiekunowie prawni mogą mieć problemy z uzyskaniem zwrotu podatku za dziecko, jeśli osiągnie ono dochód wyższy od maksymalnie dozwolonego. Zwrot podatku czy dodatek nocny za pracę to dodatkowe źródła dochodu. Jeśli szukasz więcej porad, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o prawie pracy.
W jakim wieku zacząć pracę? Porady praktyczne
Gdzie szukać pracy dorywczej i sezonowej dla nieletnich?
Po pierwsze znalezienie pracy dla osób niepełnoletnich nie jest trudne zwłaszcza w sezonie wakacyjnym. W tym czasie etatowi pracownicy mają urlopy wypoczynkowe, dlatego osoby chcące dorobić dorywczo w sklepach czy w kinach są mile widziani. Zatrudnienie odbywa się na zasadzie umowy o pracę, umowy o pracę tymczasową czy umów zlecenie lub o dzieło. Praca w sieciówce z ubraniami czy produktami spożywczymi nie wymaga specjalnego doświadczenia, czy wykształcenia kierunkowego.
Przeglądając ogłoszenia o pracę, trzeba dokładnie sprawdzić wszystkie potrzebne szczegóły. Sposób zatrudnienia, kwota wynagrodzenia czy zakres obowiązków powinny być podane w ogłoszeniu. Jeśli ich nie ma to przy pierwszej rozmowie z przyszłym pracodawcą, trzeba uzupełnić te informacje. Agencje pracy tymczasowej oferuję tzw. umowy o pracę tymczasową (z okresem wypowiedzenia umowy o pracę). Aby agencja pracy była wiarygodna i funkcjonowała legalnie, musi być wpisana do specjalnego rejestru. Jeśli tego brak, to prawdopodobnie agencja nie działa zgodnie z prawem. Jest to szczególnie niebezpieczne, jeśli oferta dotyczy przykładowo pracy za granicą.
Nieletni pracownicy – przykładowe miejsca pracy
Gdzie może osoba nieletnia podjąć pracę? Z pewnością jedną z propozycji może być szeroko pojęta branża gastronomiczna. Głównie chodzi o bycie kelnerem, sprzedawcą czy pomocą kucharza na kuchni. Sieciówkowe restauracje proponują pracę dla młodych ludzi, którą mogliby połączyć z edukacją czy wakacjami. Duże firmy międzynarodowe oferują stabilne zatrudnienie na podstawie umowy o pracę czy innych umów cywilno-prawnych. Podobnie sprawa będzie się miała z marketami ogólnospożywczymi czy sklepami z branży modowej.
Osoba, która nie ukończyła 18. roku życia, może także pracować dorywczo przy zbiorach w okresie letnim. Duże grono rolników potrzebuje osób do pracy sezonowej przy zbiorze truskawek, jabłek czy innych owoców i warzyw. Kolejną propozycją jest także roznoszenie ulotek czy gazet na mieście. Jak widać, podane propozycje są oparte o pracę fizyczną, do której nie potrzeba przygotowania merytorycznego.
W dobie Internetu wiele młodych osób znajduje pracę w świecie online. Jednym ze sposobów zarabiania jest wypełniania otrzymywanych ankiet online czy tworzenie tekstów na zamówienie. Social media takie jak Instagram czy Youtube to duże pole do popisu dla utalentowanych artystycznie młodych osób. W przypadku bardzo młodych osób jak 12-latkowie czy 13-latkowie dobrym rozwiązaniem jest uczestniczenie w różnych akcjach sportowych, czy społecznych.