Czym jest ograniczenie władzy rodzicielskiej? Wyjaśniamy krok po kroku
Prawo do sprawowania władzy rodzicielskiej przysługuje obojgu rodzicom dziecka. Jednak istnieją także sytuacje, w których sąd może ustanowić ograniczenie władzy rodzicielskiej jednego lub obojga rodziców. Co znaczy i co daje ograniczenie władzy rodzicielskiej? Jak ograniczyć władzę rodzicielską ojcu bądź matce dziecka? Jakie muszą zaistnieć przesłanki? Wyjaśniamy krok po kroku.
Jeśli planujesz remont lub wykończenie wnętrz, skorzystaj z usługi Szukaj Wykonawcy, dostępnej na stronie Kalkulatory Budowlane. Po wypełnieniu krótkiego formularza zyskasz dostęp do najlepszych ofert.
Z tego artykułu dowiesz się:
Co znaczy ograniczenie władzy rodzicielskiej? Polskie prawo
Pierwszą, podstawową kwestią jest precyzyjne określenie, co znaczy ograniczenie władzy rodzicielskiej ojcu lub matce dziecka. Polskie prawo uregulowało tę kwestię w ustawie z dnia 25 lutego 1964 roku kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59). W ustawie znajdziemy najważniejsze regulacje dotyczące zakresu, istoty i możliwości ograniczenia władzy rodzicielskiej. W artykule 92 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego znajdujemy informację o tym, iż dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską. Co do zasady, władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, zarówno ojcu, jak i matce dziecka. Traktuje o tym artykuł 93 kodeksu. Co znaczy władza rodzicielska? Odpowiedź na to pytanie odnajdziemy artykule 95.
„Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw”.
Wiemy już, co znaczy władza rodzicielska i jakie możliwości nadaje ojcu oraz matce. Na tej podstawie możemy określić, co znaczy ograniczenie władzy rodzicielskiej. Polskie prawo umożliwia ograniczenie władzy rodzicielskiej ojcu, matce lub obojgu rodzicom. Orzeczone przez sąd ograniczenie władzy rodzicielskiej zmniejsza możliwości współdecydowania o losach dziecka. Ograniczenie może obejmować wybrane kwestie, takie jak współdecydowanie o edukacji, leczeniu czy miejscu pobytu dziecka. Ograniczenie władzy rodzicielskiej może również wykluczać z możliwości współdecydowania o wyjazdach zagranicznych.
Jak już wspomnieliśmy wcześniej, władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom. Wszystkie decyzje związane z pełnieniem pieczy nad dzieckiem powinny być dokonywane wspólnie. Rodzice powinni uwzględniać opinie dziecka i decydować, kierując się dobrem dziecka.
Co daje ograniczenie władzy rodzicielskiej ojcu lub matce dziecka? Jakie muszą wystąpić przesłanki?
Wiemy już, co znaczy ograniczenie władzy rodzicielskiej. W dalszej kolejności powinniśmy wiedzieć, co daje taka procedura. Jeśli zaistnieją ważne powody, sąd rodzinny i opiekuńczy może ograniczyć władzę rodzicielską ojcu lub matce dziecka. Co daje takie ograniczenie?
Rodzic nie ma możliwości decydowania o niektórych kwestiach związanych z dzieckiem. Może być to na przykład brak możliwości decydowania o edukacji lub o innych, ważnych kwestiach związanych z małoletnim potomkiem. Taka sytuacja często ma miejsce w przypadku, jeśli rodzice dziecka nie mogą dojść do porozumienia w istotnych kwestiach związanych z wychowaniem (na przykład po rozwodzie). Jeśli oboje rodziców posiada całkowicie odmienne zdanie dotyczące wychowania dziecka, a dojście do porozumienia nie jest możliwe, jedna ze stron może wnioskować o ograniczenie władzy rodzicielskiej drugiemu rodzicowi. Jednocześnie muszą zaistnieć wystarczające przesłanki i powody dla ograniczenia władzy rodzicielskiej ojcu bądź matce dziecka.
Co daje ograniczenie władzy rodzicielskiej? Sprawa zakończona orzeczeniem władzy rodzicielskiej wyłącza rodzica z możliwości współdecydowania w niektórych kwestiach związanych z dzieckiem. Polskie prawo umożliwia czasowe ograniczenie władzy rodzicielskiej, aż do chwili, w której ustąpią przesłanki uniemożliwiające pełnienie władzy (na przykład rodzic pójdzie na terapię i zwycięży uzależnienie). Warto przy tym podkreślić, iż procedura ograniczenia władzy rodzicielskiej ojcu lub matce nie obejmuje zakazu kontaktów. Rodzic z orzeczonym ograniczeniem władzy rodzicielskiej nadal ma prawo do widywania swojego potomka. Co więcej, nadal ciążą na nim zobowiązania wobec małoletniego (na przykład obowiązek płacenia alimentów). Sprawdź także ten artykuł na temat rozwodu i opieki nad dziećmi.
Powody i przesłanki uzasadniające ograniczenie władzy rodzicielskiej
Jak ograniczyć władzę rodzicielską ojcu lub matce dziecka? Po pierwsze muszą zaistnieć ważne powody i przesłanki. Podstawą dla sądu jest tu kierowanie się dobrem dziecka. W tym miejscu warto wskazać, że ograniczenie władzy rodzicielskiej może nastąpić na wniosek jednego z rodziców bądź z urzędu. Jednocześnie muszą zaistnieć istotne powody/przesłanki, które można podzielić na dwie kategorie.
Pierwszą grupą jest niezawinione przez rodzica ograniczenie władzy rodzicielskiej. Do tej kategorii zalicza się wszystkie powody i przesłanki, które wynikają z braku porozumienia pomiędzy rodzicami. Dla przykładu ojciec i matka dziecka są już po rozwodzie, oboje mają całkowicie odmienne podejście do wychowania, miejsca zamieszkania dziecka, jego edukacji lub spraw związanych z zarządzeniem majątkiem dziecka. W tym przypadku jedna ze stron może wnioskować o ograniczenie władzy rodzicielskiej ojcu lub matce dziecka, określając przesłanki do swojego roszczenia. Sąd kierując się dobrem dziecka, może orzec ograniczenie praw rodzicielskich (na przykład w zakresie decydowania o wyborze szkoły, wychowania lub decydowania o leczeniu dziecka).
Drugą kategorią jest zawinione ograniczenie praw rodzicielskich. Co to jest? Zawinione ograniczenie praw rodzicielskich występuje wtedy, gdy rodzic nie sprawuje należytej pieczy nad dzieckiem lub dopuszcza się rażących zaniedbań swoich obowiązków. Ograniczenie może dotyczyć ojca lub matki dziecka. Wniosek o ograniczenie praw rodzicielskich może być złożony przez placówki opiekuńcze, policję lub szkołę, które wraz z wnioskiem przedkładają niezbędne dowody. W niektórych przypadkach sąd rodzinny może zadecydować o umieszczeniu dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej. Jeśli nastąpią właściwe przesłanki, prawo zezwala na odebranie praw rodzicielskich. Co znaczy owe odebranie praw? Zakres sprawy może być taki sam, jak w przypadku ograniczenia praw rodzicielskich. Podstawową różnicą jest fakt, że ograniczenie ma charakter czasowy. Z kolei odebranie władzy rodzicielskiej niesie za sobą skutki trwałe.
Jak ograniczyć władzę rodzicielską jednemu z rodziców?
Wiemy już, co znaczy i co daje ograniczenie władzy rodzicielskiej. W ostatniej części omawiamy krok po kroku, jak ograniczyć władzę rodzicielską. Sprawa toczy się w sądzie opiekuńczym. Do rozpoczęcia procedury konieczny jest wniosek o ograniczenie praw rodzicielskich (z urzędu lub wystosowany przez jednego z rodziców). Prawo umożliwia złożenie wniosku dowolnemu rodzicowi, przy czym nie bierze się pod uwagi stanu cywilnego (rodzice mogą być w związku małżeńskim, pozostawać w związku nieformalnym, nie być w związku, być po rozwodzie itp). Sprawa o ograniczenie władzy rodzicielskiej może zakończyć się pomyślnie dla strony składającej wniosek, o ile ta uargumentuje ważne przesłanki i dostarczy dowody uzasadniające żądanie.
Wniosek musi być uzupełniony o podstawowe informacje. Będzie to między innymi data i miejsce jego sporządzenia, dane sądu, do którego składa się wniosek. Koniecznym elementem jest też przedłożenie danych personalnych wnioskodawcy oraz wszystkich stron postępowania (drugiego rodzica, dziecka lub dzieci). Do wymaganych danych personalnych należą imiona i nazwiska, adresy oraz numery PESEL.
Wniosek o ograniczenie władzy rodzicielskiej musi być też uzupełniony o opis żądania. W opisie wskazuje się powody i przesłanki ograniczenia. Co bardzo ważne, konieczne będą również dowody, które dostarcza się w postaci załączników. Im bardziej wiarygodne i istotne dowody, tym wyższe prawdopodobieństwo, że sąd rodzinny orzeknie ograniczenie władzy rodzicielskiej.
Do wniosku trzeba też dołączyć załączniki w postaci aktu urodzenia małoletniego dziecka. Wypełniony wniosek wraz z załącznikami (uzupełniony o dowody) należy złożyć w Sądzie Rejonowym właściwym ze względu na miejsce zamieszkania lub stałego pobytu dziecka.
Jak ograniczyć władzę rodzicielską? Uzupełniony o opis żądania i dowody wniosek wymaga jeszcze uiszczenia opłaty. Sprawa może rozpocząć się po uiszczeniu opłaty w wysokości 100 zł. Wysokość opłaty za złożenie wniosku jest stała. Sprawa w sądzie opiekuńczym kończy się orzeczeniem wyroku o ograniczenie władzy rodzicielskiej.
Wyjaśniliśmy już jak ograniczyć władzę rodzicielską ojcu lub matce. W artykule opisaliśmy też, co daje takie ograniczenie i jak przebiega sprawa. Jeśli chcesz uzyskać więcej praktycznych informacji, zapoznaj się z pozostałymi artykułami w naszym serwisie.