Czym jest czynny żal? Wyjaśniamy zasady oraz warunki skuteczności czynnego żalu
Wiele osób obawia się urzędu skarbowego. Nawet zwykły, co roku składany PIT to już powód do dużego stresu. Obawiamy się, że nawet drobny błąd w obliczeniach czy niezapłacony na czas podatek spowodują przykre konsekwencje. Ale spokojnie! Istnieją możliwości, by szybko i bezboleśnie wyprostować wszystkie błędy i pomyłki w rozliczeniach. Jedną z nich jest właśnie czynny żal. Co to dokładnie jest i w jakich okolicznościach należy go złożyć?
Jeśli planujesz remont lub wykończenie wnętrz, skorzystaj z usługi Szukaj Wykonawcy, dostępnej na stronie Kalkulatory Budowlane. Po wypełnieniu krótkiego formularza zyskasz dostęp do najlepszych ofert.
Z tego artykułu dowiesz się:
Czym jest czynny żal?
Czynny żal do urzędu skarbowego – co to jest?
Pojęcie czynny żal jest wyjaśnione przez kodeks karny: Nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe sprawca, który po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu.
Dokładnie oznacza to, że jeśli zgłosisz się do urzędu skarbowego, że popełniłeś jakiś błąd lub zaniedbanie, możesz liczyć na to, że ominie cię kara. Wszelkie błędy przy naliczeniu podatku czy opóźnienia w zapłacie różnych należności można wyjaśnić za pomocą specjalnego dokumentu. Akt żalu i oczywiście wyrównanie należności, często wraz z odsetkami, niweluje odpowiedzialność karną. Jest to bardzo ważne, ponieważ za niektóre niedopatrzenia skarbowe może grozić nawet kara więzienia!
Czynny żal – kiedy można z niego skorzystać?
Miejscem, gdzie możesz złożyć akt żalu jest urząd skarbowy. Dlatego z czynnego żalu można skorzystać nie w przypadku wszystkich podatków i opłat. Jest to dokument, który może złożyć osoba fizyczna lub przedsiębiorca.
W obu przypadkach czynny żal składa się w momencie, kiedy naraziłeś państwo na stratę finansową. Co to oznacza w praktyce? Dla osób prywatnych jest to podatek dochodowy PIT i od wynajmu. Jeśli zapłaciłeś go po terminie lub zwyczajnie pomyliłeś się w rozliczeniach, musisz napisać akt żalu. Podobnie jest jeśli chodzi o niezłożenie deklaracji w terminie.
W przypadku przedsiębiorców może to także dotyczyć innych obowiązków podatkowych. Wchodzi tutaj w grę podatek VAT, rozliczenia pracowników i podatek dochodowy firmy. Czynny żal można złożyć także wtedy, jeśli objęto podatkiem VAT produkty nieuprawnione do jego naliczania lub nieuprawnione do naliczenia w tej wysokości. W przypadku przestępstw lub niedopatrzeń skarbowych popełnionych przez firmę, osobą ponoszącą konsekwencje to nie zawsze jest właściciel. W spółkach jawnych na przykład jest to osoba odpowiedzialna za finansową stronę przedsięwzięcia i to ona powinna złożyć formularz czynnego żalu.
Czy czynny żal zawsze jest skuteczny?
Czynny żal chroni od kary
Niestety czynny żal nie zawsze skutecznie chroni cię przed karą. Będzie skuteczny, jeśli złożysz formularz odpowiednio wcześnie. Nie ma oczywiście wyznaczonego terminu. Chodzi o to, żeby przyznać się do błędu przed jego wykryciem przez urząd skarbowy. Najczęściej nieprawidłowo wypełnione dokumenty czy źle rozliczony podatek sprawiają, że urząd skarbowy rozpoczyna postępowanie wyjaśniające. Z reguły konsekwencją jest kara pieniężna, czyli mandat.
Jeśli złożysz czynny żal, zanim postępowanie i zbieranie dowodów się rozpocznie, masz szansę uniknąć kary. Musisz spełnić kilka warunków: formularz powinien być złożony odpowiednio wcześniej, czyli przed rozpoczęciem czynności służbowej, a do tego należy zamieścić w nim powody, przez które popełniłeś błąd.
Urząd skarbowy może zakwestionować akt żalu w sprawie dotyczącej wykroczenia skarbowego. W takim wypadku wszczyna się postępowanie mandatowe. Możesz odrzucić przyjęcie mandatu, a wówczas sprawa zostaje skierowana do sądu. Jeśli szukasz więcej informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły z poradami prawnymi.
Czynny żal a podatek dochodowy – korekta
Oczywiście nie wszystkie przeoczenia czy wykroczenia są zagrożone karą. Niezłożenie deklaracji w terminie lub drobne błędy w rozliczeniach na formularzu PIT nie są objęte karą, jeśli szybko zrobisz korektę. W takim wypadku nie musisz składać czynnego żalu.
Wystarczy, że przeprowadzisz korektę niepoprawnie wypełnionego rozliczenia. Ponadto musisz oczywiście uiścić należności, która z powodu błędu została źle rozliczona lub narażona na uszczuplenie. Wpłaty należy dokonać niezwłocznie i należy zachować sobie potwierdzenie przelewu lub przekazu. Ten druk będzie ci potrzebny, by udowodnić, że dokonałeś wpłaty. Jeśli spełnisz oba warunki, możesz mieć pewność, że nie będziesz ponosił żadnej odpowiedzialności za błędy w rozliczeniu. Wszystkie postępowania, które urząd skarbowy rozpoczął, będą musiały się zakończyć.
Jak złożyć czynny żal
Czynny żal - formalności
Pozostaje już tylko jedno pytanie: jak napisać czynny żal i gdzie go złożyć? Zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa skarbowego, czyli czynny żal można złożyć do właściwego urzędu skarbowego pisemnie lub ustnie. Jednak od niedawna można to także zrobić poprzez platformę ePUAP, czyli stronę rządową. Wystarczy tam poświadczyć swoje dane poprzez uwierzytelnianie w banku lub przez profil zaufany. Znajduje się tam formularz, który trzeba wypełnić podając swoje dane i dołączając odpowiednie dokumenty.
Jednak jeden konkretny wzór czy formularz zatwierdzony urzędowo na czynny żal nie istnieje. Należy napisać go samodzielnie, wprowadzając dane osoby, która składa druk, charakter popełnionego czynu (na przykład wykroczenie skarbowe, jeśli źle obliczyłeś podatek) i informacje o tym, czy czyn ten został naprawiony.
Tego rodzaju informacja to dokument, który potwierdza dokonanie przelewu na kwotę, na którą został uszczuplony skarb państwa z powodu wykroczenia czy przestępstwa. Oczywiście należy podać także powody, dlaczego czyn ten został popełniony.
Przykład, jak napisać czynny żal do urzędu skarbowego
Trudno jest określić jeden wzór czy formularz, jak powinien wyglądać dokument czynnego żalu. W zasadzie pismo można dowolnie sformatować i zredagować, ważne, żeby zawierało odpowiednie dane i miało strukturę typową dla pisma urzędowego tego rodzaju. A to oznacza, że trzeba napisać w nim datę i dokładne dane zarówno nadawcy, jak i adresata. Te powinny być napisane w dwóch kolumnach – dane nadawcy po lewej stronie kartki, adresata po prawej.
Do tego należy umieścić powody popełnienia wykroczenia czy przestępstwa. Oczywiście tutaj także trudno o przykład – inne będą w przypadku złożenia PIT-u po terminie, inne w przypadku nieuiszczenia podatku VAT, a jeszcze inne, jeśli podatek dochodowy zostanie źle obliczony. Najlepiej po prostu wpisać prawdę. Powody to zarówno niewiedza o konieczności złożenia deklaracji czy jej części – możesz po prostu nie wiedzieć, czy zasiłek rehabilitacyjny wlicza się do dochodu lub nie znać terminu złożenia informacji o podatku od najmu. Powodem może być także przewlekła choroba, pobyt w szpitalu czy pobyt za granicą.
Dodatkowo do pisma należy złożyć załączniki, które trzeba opisać w dokumencie dla urzędu skarbowego. Konieczne jest potwierdzenie, że uiściłeś podatek dochodowy czy VAT czy różnice w cenie wraz z odsetkami jeśli są konieczne. W ustaleniu ich wysokości pomoże ci kalkulator odsetkowy. Powinieneś także dołączyć przedmioty podlegające obowiązkowi. Co to oznacza? Że musisz złożyć deklarację lub zeznanie poprawione lub to, które składasz po terminie.