Czy posiadanie broni bez pozwolenia jest legalne? Wyjaśniamy krok po kroku
Uzyskanie pozwolenia na broń jest długą, a często również kosztowną drogą. W tym miejscu pojawia się pytanie, czy broń bez pozwolenia jest legalna? Co mówią aktualne przepisy prawne? Jaka jest kara za posiadanie broni bez wymaganych formalności? Odpowiadamy krok po kroku.
Jeśli planujesz remont lub wykończenie wnętrz, skorzystaj z usługi Szukaj Wykonawcy, dostępnej na stronie Kalkulatory Budowlane. Po wypełnieniu krótkiego formularza zyskasz dostęp do najlepszych ofert.
Z tego artykułu dowiesz się:
Pozwolenie na broń – jak uzyskać
Wiele rodzajów broni palnej wymaga uzyskania stosownego pozwolenia. Kwestie pozwoleń reguluje Ustawa z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (Dz.U. 1999 nr 53 poz. 549). Kto może uzyskać pozwolenie na broń? Pozwolenie może uzyskać osoba, która ukończyła 21 lat (lub 18 w przypadku broni sportowej i myśliwskiej, jeśli o wniosek na pozwolenie na broń wystąpiła szkoła).
Pozwolenie na broń może zostać wydane osobie, która posiada miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, nie jest uzależniona od alkoholu i substancji psychoaktywnych, a także posiada zdolność fizyczną i psychiczną do posługiwania się bronią. Niezbędne będzie także określenie przyczyny posiadania broni. Może to być broń kolekcjonerska, myśliwska, pamiątkowa lub szkoleniowa. Przepisy wymagają udokumentowania przyczyny posiadania broni. Dobrym przykładem jest broń kolekcjonerska. Pozwolenie na broń kolekcjonerską może być wydane, jeśli przedstawimy dokument potwierdzający przynależność do stowarzyszenia o charakterze kolekcjonerskim.
Za nielegalne posiadanie broni grozi odpowiedzialność karna (znacznie poważniejsza niż np. za posiadanie noża w miejscu publicznym). Odpowiedzialność obejmuje nie tylko posiadanie nielegalnej broni, ale i amunicji. Kara okazuje się dość dotkliwa i może obejmować pozbawienie wolności od pół roku, do nawet 8 lat. Regulują ją przepisy kodeksu karnego. Artykuł 263 kodeksu karnego traktuje następująco:
„kto bez wymaganego zezwolenia posiada broń palną lub amunicję, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8”.
Nie ma tu znaczenia, czy nastąpiło wtargnięcie na posesję i obrona konieczna. Przepisy jasno precyzują odpowiedzialność za nielegalne posiadanie broni, a kara nie dotyczy wykorzystania broni, a samego jej posiadania bez wymaganych uprawnień. Sama procedura uzyskiwania pozwolenia na broń okazuje się dość skomplikowana i kosztowna, jednak aktualne przepisy prawa umożliwiają także posiadanie różnych rodzajów broni bez pozwolenia. Dla wielu osób jest to prostsza droga na legalne posiadania własnego rewolweru lub strzelby czarnoprochowej (np. broń kolekcjonerska).
Broń bez pozwolenia – czy można posiadać i wykorzystać broń bez pozwolenia?
Kwestie związane z posiadaniem broni zostały uregulowane w ustawie z 21 maja 1999 roku o broni i amunicji. Przepisy prawne regulują kwestie związane z posiadaniem broni na terenie Rzeczpospolitej Polskiej. Posiadanie broni może wiązać się z koniecznością uzyskania specjalnego pozwolenia. Jednak co ciekawe, istnieje także broń, którą można uzyskać bez żadnej dodatkowej dokumentacji. Jest to broń bez pozwolenia, którą można posiadać całkowicie legalnie. Taką możliwość dają przepisy zawarte w artykule 11, w którym czytamy:
„Pozwolenia na broń nie wymaga się w przypadku:
- gromadzenia broni w zbiorach muzealnych na podstawie odrębnych przepisów;
- używania broni w celach sportowych, szkoleniowych lub rekreacyjnych na strzelnicy działającej na podstawie zezwolenia właściwego organu;
- używania broni palnej sygnałowej i alarmowej do celów wzywania pomocy, ratowniczych, poszukiwawczych oraz przez osoby uprawnione do sygnalizacji zawodnikom rozpoczęcia konkurencji sportowej w trakcie zawodów sportowych, jeżeli wymaga ona takiej sygnalizacji;
- dysponowania bronią przez przedsiębiorców dokonujących obrotu bronią i amunicją na podstawie koncesji lub świadczących usługi rusznikarskie na podstawie odrębnych przepisów, o ile jest to związane bezpośrednio z prowadzeniem działalności gospodarczej;
- dysponowania bronią przekazaną w celu pozbawienia lub potwierdzenia pozbawienia cech użytkowych;
- posiadania broni palnej pozbawionej cech użytkowych;
- posiadania przedmiotów przeznaczonych do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej o średniej wartości prądu w obwodzie nieprzekraczającej 10 mA;
- posiadania ręcznych miotaczy gazu obezwładniającego;
- posiadania broni pneumatycznej;
- posiadania broni palnej rozdzielnego ładowania, wytworzonej przed rokiem 1885 oraz replik tej broni;
- posiadania broni palnej alarmowej o kalibrze do 6 mm”.
W artykule 11 wyszczególniono rodzaje broni, do których posiadania nie musimy uzyskiwać pozwolenia na broń. Legalna broń bez pozwolenia to między innymi replika broni czarnoprochowej (broń palna rozdzielnego ładowania), kolekcjonerska (broń pozbawiona cech użytkowych) lub broń pneumatyczna. Jeśli szukasz więcej porad, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły na temat prawa i przepisów.
Posiadanie broni czarnoprochowej i zakup prochu
Jak już wiemy, posiadanie broni palnej rozdzielnego ładowania, która została wytworzona przed 1885 rokiem nie wymaga uzyskania zezwolenia. Pozwolenie na broń nie jest też wymagane w przypadku posiadania replik takiej broni. W związku z tym, na rynku pojawia się broń kolekcjonerska, którą można kupić w pełni legalnie i bez dodatkowych formalności.
Kolekcjonerska replika broni może posiadać różnoraką formę. W branżowych sklepach znajdziemy efektowne rewolwery czarnoprochowe oraz karabiny i strzelby czarnoprochowe. Ich posiadanie jest całkowicie legalne. Bardziej problematyczny może okazać się zakup prochu. Polskie przepisy zezwalają na zakup prochu jedynie posiadaczom Europejskiej Karty Broni. Jest to rodzaj imiennego dokumentu, wydawanego przez właściwy ze względu na adres zamieszkania organ policji. Dokument wydaje się na pięć lat, a po jego wygaśnięciu można odnowić kartę na kolejne pięć lat. Koszt Europejskiej Karty Broni to około 100 zł, a czas jej wyrobienia powinien zamknąć się w okresie 2-3 tygodni.
Europejska Karta Broni może być wydana osobie, która ukończyła 18 lat. Osoba musi posiadać broń lub replikę broni rozdzielnego ładowania, wytworzonej przed rokiem 1885. EKB może być też wydana, jeśli osoba składająca wniosek wykaże posiadanie broni palnej, na którą otrzymała promesę.
Aby wyrobić i wykorzystać Europejską Kartę Broni, należy złożyć wniosek do komendy wojewódzkiej policji. Do wniosku załącza się jedną lub dwie fotografie w formacie 4,5 x 3,5 cm oraz dokumenty, które poświadczają legalne nabycie broni. Może to być umowa kupna sprzedaży, faktura bądź paragon. Dokument potwierdzający legalność nabycia broni nie jest wymagany na wszystkich komendach.
Europejska Karta Broni jest niezbędna do zakupu prochu na terenie Rzeczpospolitej Polskiej. Dokument jest również wymagany podczas przewozu broni za granicę. Brak tego dokumentu może wiązać się z wysokimi karami. Odpowiedzialność karna ciąży na osobie, która dokonała nielegalnego przewozu broni przez granicę. Dlatego przed wyjazdem warto zadbać o wszelkie formalności. Sprawdźmy, czy dany rodzaj broni jest legalny w kraju docelowym, a także w kraju tranzytowym. Każdy kraj może posiadać nieco odmienne przepisy dotyczące broni bez pozwolenia.
Wtargnięcie na posesję i obrona konieczna
Znamy już rodzaje broni, którą można posiadać bez pozwolenia. Ową broń można wykorzystać do celów kolekcjonerskich, a posiadacz ponosi pełną odpowiedzialność za jej użycie. W tym miejscu wiele osób zadaje sobie pytanie, czy można wykorzystać broń bez pozwolenia w celu samoobrony?
Paralizator lub miotacz gazu to popularny rodzaj broni, który można posiadać w celu samoobrony. Wtargnięcie na posesję i obrona konieczna właściciela jest uregulowana przez przepisy prawa. Pełnoletni obywatel może posiadać różne rodzaje broni przeznaczonej do samoobrony. Czy może ją wykorzystać? Wtargnięcie na posesję i obrona konieczna są ściśle powiązane z naruszeniem miru domowego. Według artykułu 25 kodeksu karnego:
„nie popełnia przestępstwa, kto w obronie koniecznej odpiera bezpośredni, bezprawny zamach na jakiekolwiek dobro chronione prawem”.
Rodzaj ochrony nie powinien przekraczać granic obrony koniecznej. W razie przekroczenia granic obrony koniecznej, sąd może zastosować złagodzenie kary. Traktują o tym przepisy kodeksu karnego (artykuł 25 paragraf 2)
„W razie przekroczenia granic obrony koniecznej, w szczególności gdy sprawca zastosował sposób obrony niewspółmierny do niebezpieczeństwa zamachu, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.
§ 2a.
Nie podlega karze, kto przekracza granice obrony koniecznej, odpierając zamach polegający na wdarciu się do mieszkania, lokalu, domu albo na przylegający do nich ogrodzony teren lub odpierając zamach poprzedzony wdarciem się do tych miejsc, chyba że przekroczenie granic obrony koniecznej było rażące”.
Odrębną kwestią może być posiadanie noża w miejscu publicznym. Przypomnijmy, że posiadanie noża w miejscu publicznym jest całkowicie legalne i nie wiąże się z żadnymi karami (za wyjątkiem posiadania noża na masowych imprezach sportowych i podczas zorganizowanego, grupowego dojazdu na imprezy masowe). Odpowiedzialność poniesie za to ten, kto zamierza wykorzystać narzędzie do popełnienia przestępstwa. W tym przypadku posiadanie noża w miejscu publicznym jest zostało uregulowane w artykule 50a kodeksu wykroczeń. W paragrafie 1 czytamy:
„Kto w miejscu publicznym posiada nóż, maczetę lub inny podobnie niebezpieczny przedmiot, a okoliczności jego posiadania wskazują na zamiar użycia go w celu popełnienia przestępstwa, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny nie niższej niż 3 000 zł”.